Latynowie

Latynowie, Latini^[1] (łac. Latini) – jedno z plemion italskich żyjące w regionie ujścia Tybru i Gór Albańskich^[2], od którego pochodzi nazwa regionu Lacjum (Latium vetus).

Eponimiczny protoplastą Latynów był Latynus (łac. Latinus), będący epifanią Jowisza Latyńskiego (łac. Iuppiter Latiaris)^[3]. Najważniejszym miastem początkowo była Alba Longa w okolicach jeziora Albano (identyfikacja miejsca pozostaje sporna), założona przez mitycznego Askaniusza, syna Eneasza^[4]. Latynowie stworzyli cywilizację zwaną kulturą Lacjum.

W czasie dominacji Etrusków znajdowali się pod ich panowaniem, zwłaszcza bardzo silnego miasta-państwa Weje^[5].

Zgodnie z legendą w 753 p.n.e. na ich terenach powstało miasto Rzym, które najpierw pokonało Weje, aby z czasem rozrosnąć się w hegemona Italii i wielkie imperium. Związek Latyński został zlikwidowany w 338 p.n.e.^[6] Latynowie otrzymali pełnie praw jako obywatele rzymscy w 90 r. p.n.e.^[7]

Z języka Latynów wyrosła łacina, która stała się językiem urzędowym imperium i fundamentem kultury europejskiej^[8].

• Tytus Liwiusz: Dzieje od założenia miasta Rzymu. Wyd. 2. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, 1955.