Jean Andoche Junot

Jean-Andoche Junot

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	24 września 1771 Bussy-le-Grand
Data i miejsce śmierci	29 lipca 1813 Montbard
Przebieg służby
Lata służby	1791–1813
Siły zbrojne	Królestwo Francji Republika Francuska Cesarstwo Francuskie
Główne wojny i bitwy	Wojny rewolucyjnej Francji Wojny napoleońskie
Odznaczenia

Jean-Andoche Junot, książę d’Abrantès (ur. 24 września 1771 w Bussy-le-Grand, zm. 29 lipca 1813 w Montbard^[1]) – francuski generał w okresie od Rewolucji po wojny napoleońskie.

Urodził się w Bussy-le-Grand we Francji w rodzinie Michela i Marie Antoinette Junot. Studiował prawo w Paryżu gdy wybuchła rewolucja. Junot wstąpił do batalionu ochotników by walczyć w obronie młodej republiki; został dwukrotnie ranny i dosłużył się stopnia sierżanta. Napoleona Bonaparte poznał podczas oblężenia Tulonu w 1793 i wkrótce został jego sekretarzem^[2].

W kampanii tej wyróżnił się wielokrotnie szybko awansując, ale pod Lonato został poważnie ranny w głowę^[1][3], co – w opinii współczesnych – wpłynęło negatywnie na jego osobowość i całkowicie zmieniło jego charakter: stał się mniej dokładny w działaniu, za to porywczy i gwałtowny.

Na samym początku kampanii Napoleona w Egipcie otrzymał stopień generała brygady^[4], ale ponownie został ranny (tym razem w pojedynku), a podczas powrotu do Francji z transportem rannych i chorych wzięty do niewoli.

Junot nie towarzyszył Napoleonowi podczas powrotu do Francji w sierpniu 1799 r. Zamiast tego Junot pozostał w Egipcie, gdzie został schwytany przez Brytyjczyków. Z niewoli został zwolniony 14 czerwca 1800 roku^[1][3].

W roku 1800 pojął za żonę pamiętnikarkę Laurę Martin de Permond(inne języki), z którą miał czworo dzieci.

Przez krótki okres był ambasadorem w Portugalii, by na pierwsze wezwanie cesarza ponownie założyć mundur i 2 grudnia 1805 r. wziąć udział w bitwie pod Austerlitz^[1].

Najważniejszym w życiu Junota był okres wojen napoleońskich w Hiszpanii i Portugalii. Dowodził uderzeniem na Portugalię w 1807, wyruszając w listopadzie z Salamanki i zajmując 30 tegoż miesiąca Lizbonę, za co otrzymał honorowy tytuł księcia d’Abrantès i stanowisko gubernatora Portugalii^[1][4].

Po desancie brytyjskim w 1808 Francuzi zostali pobici pod Vimeiro (21 sierpnia), a Junot został niemal kompletnie odcięty. Podpisanie pomyślnego dla siebie traktatu sintryjskiego(inne języki) pozwoliło mu nie tylko uniknąć wzięcia do niewoli, ale powrócić w październiku do Francji wraz z wojskiem, armatami i łupami zgromadzonymi w Portugalii.

Powrócił na Półwysep Iberyjski w roku 1810 służąc pod rozkazami marszałka Massény i ponownie został poważnie ranny.

W czasie kampanii rosyjskiej Junot poczynał sobie ze zmiennym szczęściem; obwiniano go o dopuszczenie 17 sierpnia do ucieczki armii rosyjskiej po bitwie pod Smoleńskiem, ale pod Borodino (7 września 1812) znakomicie dowodził VIII Korpusem Wielkiej Armii^[3].

W roku 1813 został gubernatorem Illirii, ale postępująca choroba umysłowa zmusiła do powrotu do Francji, gdzie (w Montbard) popełnił samobójstwo skacząc z okna^[4].

• Philip Haythornthwaite, Napoleon’s Commanders 1792-1809, Osprey Publishing 2001, ISBN 1-84176-055-2.