Jęczmieniec zwyczajny

Jęczmieniec zwyczajny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	jęczmieniec
Gatunek	jęczmieniec zwyczajny
	Nazwa systematyczna
	Hordelymus europaeus (L.) Jess. ex Harz; Samenkunde 2: 1148 (1885)
Synonimy
	Cuviera europaea (L.) Koeler; Elymus compositus Steud.; Elymus cylindricus (Murray) Pohl; Elymus europaeus L.; Frumentum sylvaticum E.H.L.Krause; Hordeum cylindricum Murray; Hordeum desmoulinsii Philippe; Hordeum elymoides Vest; Hordeum europaeum (L.) All.; Hordeum montanum Schrank; Hordeum sylvaticum Huds.; Leptothrix europaea (L.) Dumort.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jęczmieniec zwyczajny, wydmuchrzyca zwyczajna^[4] (Hordelymus europaeus (L.) Jess. ex Harz) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Reprezentuje monotypowy rodzaj jęczmieniec Hordelymus. Występuje w Europie, z wyjątkiem jej północnych i wschodnich krańców, oraz w północno-zachodniej Afryce, w Azji Mniejszej i na Kaukazie^[3]. W Polsce częściej spotykany jest tylko na południu w niższych położeniach górskich, poza tym ma bardzo rozproszone stanowiska^[5]^[6].

Morfologia

Pokrój: Trawa wieloletnia, drobnokępowa, o silnie rozwiniętym wiązkowym systemie korzeniowym, o źdźbłach osiągających zwykle do 60–125 cm wysokości. Kolanka i źdźbła pod nimi pokryte są krótkimi włoskami^[6].
Liście: Pochwy liściowe otwarte, lekko rozdęte i owłosione. Języczek liściowy bardzo krótki. Blaszki liściowe za młodu zwinięte, dojrzałe płaskie, do 1 cm szerokości. Z wierzchu są przylegająco owłosione, od spodu wyróżniają się białym, wystającym kilem^[6].
Kwiaty: Występują w kłoskach zwykle pojedynczo, kłoski zebrane są w gęsty kłos o długości od 4 do 8 cm i o szerokości ok. 1 cm. Kłoski są zielonkawe i wyrastają w pęczkach po trzy. Osiągają od 15 do 24 mm długości. Plewy są szczecinkowato wąskie, o długości ok. 10 cm, zakończone ością podobnej długości. Plewka dolna ma także ok. 10 cm długości, ma 2 mm szerokości i zakończona jest ością o długości 1,5–2,5 cm. Plewka górna jest lancetowata, silnie zwężona w górnej części^[6].

Biologia i ekologia

Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Występuje w cienistych lasach liściastych i mieszanych, na glebach żyznych lub średnio żyznych, umiarkowanie wilgotnych. Dobrze rośnie w miejscach cienistych, preferuje glebę o pH od 7,0 do 7,5. Liczba chromosomów 2n = 28^[6]. Jest gatunkiem charakterystycznym dla związku zespołów Fagion i dla zespołu buczyny sudeckiej Dentario enneaphylli-Fagetum^[7].

Systematyka

Gatunek z monotypowego rodzaju jęczmieniec Hordelymus (Jess.) Harz, Samenkunde 2: 1147 (1885)^[3]. Rodzaj należy do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), a w jej obrębie do podrodziny wiechlinowych (Pooideae), plemienia Triticeae^[8]. W niektórych ujęciach bywa włączany do rodzaju wydmuchrzyca Leymus^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-09-02] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-09-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Hordelymus europaeus (L.) Jess. ex Harz, [w:] Plants of the World online, Royal Botanic Gardens Kew .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 100, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 298, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e MarianM. Falkowski MarianM. (red.), Trawy polskie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982, s. 217, ISBN 83-09-00593-8, OCLC 10062340 .
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 475, ISBN 978-83-01-14439-5, OCLC 214323325 .
↑ Hordelymus (Jess.) Harz. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-09-02].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 525, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-09-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-09-02] (ang.).

[powo-3] Hordelymus europaeus (L.) Jess. ex Harz, [w:] Plants of the World online, Royal Botanic Gardens Kew .

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 100, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[zajac-5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 298, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[falk-6] MarianM. Falkowski MarianM. (red.), Trawy polskie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982, s. 217, ISBN 83-09-00593-8, OCLC 10062340 .

[matusz-7] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 475, ISBN 978-83-01-14439-5, OCLC 214323325 .

[grin-8] Hordelymus (Jess.) Harz. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-09-02].

[mabb-9] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 525, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]