Krzyż Wojenny Czechosłowacki (1914–1918)

Krzyż Wojenny Czechosłowacki
Československý válečný kříž

Awers i rewers
Baretka
Ustanowiono	7 listopada 1918
Kruszec	brąz
Powiązane	Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939
Multimedia w Wikimedia Commons

Krzyż Wojenny Czechosłowacki (cz. Československý válečný kříž)^[1] – czechosłowackie odznaczenie państwowe z okresu I wojny światowej, ustanowione przez tymczasowy rząd czechosłowacki w Paryżu 7 listopada 1918 jako najwyższe odznaczenie wojskowe, zatwierdzone przez parlament Republiki Czechosłowackiej 10 kwietnia 1920.

Krzyż został ustanowiony dla nagrodzenia obywateli i żołnierzy, którzy czynny udział w walkach o ustanowienie wolnej Czechosłowacji. Mógł być również nadawany cudzoziemcom, którzy udzieli pomocy lub brali osobisty udział w takich walkach. Początkowo nadawany był z okres 27 czerwca 1914 do 28 października 1918, później ten okres przesunięto także na okres walk o granicę polsko-czechosłowacką w 1919 roku oraz walki o wyzwolenie Słowacji w latach 1918–1919. Krzyż był również nadawany jednostkom wojskowym. Krzyż nadawał Minister Obrony, nadawano go w okresie od 1918–1938 roku, także sporadycznie w latach 1945–1946.

Krzyż był nadawany w zasadzie jednorazowo, w przypadkach powtórnego nadania odznaczony nie otrzymywał odznaczenia, a jedynie na wstążce umieszczano okucie z brązu w postaci gałązki lipy.

Odznakę odznaczenia stanowi krzyż utworzony z czterech kół wewnątrz, których na awersie umieszczono herby części Czechosłowacji: herb Czech, Słowacji, Śląska i Moraw. Na awersie w centralnej znajdują dwie litery CS wzajemnie na siebie zachodzące a oznaczające skrót od Czechosłowacji. Pozostała część rewersu pokryta jest wizerunkiem liści lipy. Autorem projektu odznaczenia był francuski rzeźbiarz Antoine Bourdelle.

Medal zawieszony jest na wstążce, składającej się z pasów kolejno czerwony, biały, czerwony. Wstążka składa się z 8 białych jednakowej szerokości i 4 szerokich i 5 wąskich czerwonych pasków. W przypadku powtórnego nadania na wstążce umieszczano wykonaną z brązu nakładkę w postaci gałązki lipy.

Baretki Czechosłowackiego Krzyża Wojennego (1914-1918)
nadanego pierwszy raz	nadanego dwukrotnie	nadanego trzykrotnie	nadanego czterokrotnie	nadanego pięciokrotnie

Poza tym istniała możliwość umieszczania innych okuć, w zależności od otrzymanych dodatkowych nagród (zezwolono noszenie kilku okuć jednocześnie):

• metalowa gałązka lipy za pochwałę dla jednostki wymienioną w rozkazie armii
• metalowy lipowy listek za pochwałę dla jednostki wymienioną w rozkazie korpusu lub dywizji
• srebrna gwiazdka za indywidualną pochwałę wymienioną w rozkazie armii
• brązowa gwiazdka za indywidualną pochwałę wymienioną w rozkazie dywizji
• złota lub srebrna gwiazdka za walki na Słowacji

Baretki z okuciami za pochwały
z gałązką lipy	z lipowym listkiem	ze srebrną gwiadką	z brązową gwiazdką	ze złotą gwiazdką

 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Krzyżem Wojennym Czechosłowackim (1914–1918).

 Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym Czechosłowackim (1914–1918).

• Ludvík Sukeník, Vlastislav Novotný: Československá vyznamenání 1918-1948 cz. I. Hodonin: OBaZP servis, 1973. ISBN 80-238-1166-5. (cz.). Brak numerów stron w książce
• Československý válečný kříž 1914-1918. vyznamenani.net. [dostęp 2012-01-02]. (cz.).

• p
• d
• e

Czechosłowackie odznaczenia (według daty ustanowienia)

Medal Jana Žižky z Trocnova, 1918 Krzyż Wojenny, 1918 Medal Rewolucyjny, 1918 Order Sokoła, 1919 Medal Zwycięstwa, 1920 Order Lwa Białego, 1922 Krzyż Wojenny, 1939 Medal za Odwagę w Obliczu Nieprzyjaciela, 1939 Medal Wojskowy „Za Zasługi”, 1943 Medal Pamiątkowy Wojskowy, 1943 Order Wojskowy Lwa Białego „Za Zwycięstwo”, 1945 Order Słowackiego Powstania Narodowego, 1945 Order Wojskowy „Za Wolność”, 1946 Order Jana Žižky z Trocnova, 1946 Medal Janosika, 1946 Medal Pamiątkowy Zborowski, 1947 Medal Pamiątkowy Sokołowski, 1948 Medal Pamiątkowy Bachmaczewski, 1948 Medal „Za Zasługi dla Czechosłowackiej Armii Ludowej”, 1948 Order 25 Lutego, 1949 Order Republiki, 1951 Order Pracy, 1951 Order Klementa Gottwalda, 1953 Złota Gwiazda Bohatera Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, 1955 Order Czerwonego Sztandaru, 1955 Order Czerwonego Sztandaru Pracy, 1955 Order Czerwonej Gwiazdy, 1955 Order Czerwonej Gwiazdy Pracy, 1955 Medal Pamiątkowy Dukielski, 1959 Medal Pamiątkowy na 20 Rocznicę Słowackiego Powstania Narodowego, 1964 Medal Pamiątkowy na 20 Rocznicę Wyzwolenia Czechosłowacji, 1965 Order Przyjaźni, 1976 Medal za Ofiarną Pracę dla Socjalizmu, 1976 Medal Pamiątkowy na 40 Rocznicę Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Sowiecką, 1985 Order Milana Rastislava Štefánika, 1990 Order Tomáša Garrigue Masaryka, 1990 Medal „Za Bohaterstwo”, 1990 Medal „Za Zasługi”, 1990

 Osobne artykuły: Słowackie odznaczenia i Czeskie odznaczenia.