Kaliforn
berkel ← kaliforn → einstein | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Widmo emisyjne kalifornu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa, symbol, l.a. |
kaliforn, Cf, 98 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Grupa, okres, blok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia |
III | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Właściwości metaliczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia |
stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia |
900 °C[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa) |
Kaliforn (Cf, łac. californium) – sztucznie wytworzony pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od Kalifornii, nazwy jednego ze stanów USA. Otrzymali go Stanley Thompson, Kenneth Street Jr., Albert Ghiorso i Glenn T. Seaborg w 1950 r. w Berkeley w tymże stanie bombardując 242Cm cząstkami α o energii 35 MeV[3].
Kaliforn jest najdroższym znanym pierwiastkiem. W 1998 izotop 249Cf sprzedawano w cenie 180 USD[4] za mikrogram, tj. 180 milionów USD za jeden gram. Izotop 252Cf wyceniano zaś na 56 USD/μg.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]252Cf jest silnym emiterem neutronów (170·109 neutronów na minutę na gram)[5], wykorzystywanym w brachyterapii, przy inicjacji pracy reaktorów jądrowych[6], do wykrywania złota i srebra. Jest jednym izotopem kalifornu o znaczeniu komercyjnym i wskazywany jest jako jeden z izotopów, który mógłby zostać wykorzystany w celach terrorystycznych, jako broń radiologiczna[5][7]. Stosuje się go również do prześwietlania części samolotów i reaktorów w celu wykrycia ich usterek, także do szukania przemycanych narkotyków[8].
251Cf ma masę krytyczną ok. 9 kg i potencjalnie może mieć zastosowanie militarne[6].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 251,07959 u (251
Cf). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-56, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
- ↑ Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
- ↑ S.G. Thompson i inni, The New Element Californium (Atomic Number 98), „Physical Review”, 80 (5), 1950, s. 790–796, DOI: 10.1103/PhysRev.80.790 [dostęp 2023-09-26] (ang.).
- ↑ Carey Sublette: Nuclear Weapons Frequently Asked Questions. [dostęp 2008-12-19]. (ang.).
- ↑ a b Haygood Jones: The Terrorist Effect: Weapons of mass disruption. iUniverse, 2011-08-11.
- ↑ a b Vadim Nesvizhskiy , Neutron Weapon from Underground, Nuclear Threat Initiative, 15 lipca 1999 [zarchiwizowane 2016-12-03] (ang.).
- ↑ Maria Kelley: Terrorism and the growing threat of weapons of mass destruction: Al-Shabaab. Anchor Academic Publishing, 2014-02-01.
- ↑ Irena Cieślińska , 14 rzeczy, których nie wiesz o... tablicy Mendelejewa, Przekrój, 3 lipca 2009 [dostęp 2014-02-12] [zarchiwizowane 2010-06-04] .
Układ okresowy pierwiastków | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3[i] | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||||
8 | Uue | Ubn | ✱ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
✱ | Ubu | Ubb | Ubt | Ubq | Ubp | Ubh | Ubs | ...[ii] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||