Ferenc Puskás

Ferenc Puskás

Pełne imię i nazwisko	Ferenc Purczeld
Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1927 Budapeszt
Data i miejsce śmierci	17 listopada 2006 Budapeszt
Wzrost	170 cm
Pozycja	napastnik
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 1943–1949 Kispest 177 (187) 1949–1955 Budapest Honvéd FC 164 (165) 1957 Espanyol Barcelona (gość) 1958–1966 Real Madryt 180 (156)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1945–1956  Węgry 85 (84) 1961–1962  Hiszpania 4 (0) W sumie: 89 (84)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1967 Hércules CF 1967 San Francisco Golden Gate Gales 1968 Vancouver Royals 1968–1969 Deportivo Alavés 1970–1974 Panathinaikos AO 1975 Real Murcia 1975–1976 CSD Colo-Colo 1976–1977 Arabia Saudyjska 1978–1979 AEK Ateny 1979–1982 El-Masry 1985–1986 Club Sol de América 1986–1987 Cerro Porteño 1989–1992 South Melbourne 1993 Węgry
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Węgry Igrzyska olimpijskie złoto Helsinki 1952 piłka nożna Mistrzostwa świata II miejsce Szwajcaria 1954 piłka nożna
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Ferenc Puskás (wym. [ˈfɛrɛnt͡s ˈpuʃkaːʃ]; właśc. Ferenc Purczeld; ur. 1 kwietnia 1927 roku w Budapeszcie^[1], zm. 17 listopada 2006 roku tamże) – węgierski piłkarz i trener piłkarski. Wicemistrz świata 1954 i złoty medalista Igrzysk Olimpijskich 1952. Jeden z najwybitniejszych piłkarzy w historii piłki nożnej^[2].

Nazywany przez rodaków Puskás Öcsi (öcsi tłumaczy się jako „młodszy brat”), a z powodu stopnia uzyskanego w węgierskiej armii, Puskása określano również pseudonimem Galopujący major.

W wieku 12 lat Puskás porzucił szkołę i już jako nastolatek stał się profesjonalnym piłkarzem. Klubową karierę rozpoczął w roku 1943 w klubie Kispest Budapest Honvéd FC. Puskás, występujący na pozycji napastnika, był zawodnikiem lewonożnym.

Przez wiele lat był kapitanem Złotej jedenastki. Puskás grał w olimpijskiej reprezentacji Węgier, która zdobyła złoty medal na igrzyskach w 1952 roku. W latach 1945–1956 Puskás wystąpił w zespole narodowym 85 razy i zdobył 84 bramki. W 1954 roku awansował z drużyną do finału mistrzostw świata, w którym jego drużyna przegrała z Niemcami Zachodnimi 2:3, mimo prowadzenia 2:0 (pierwszego z goli dla Węgier strzelił właśnie Puskás).

Po upadku powstania węgierskiego Puskás opuścił w roku 1956 Węgry i wyemigrował do Hiszpanii^[3]. W 1958 roku przeniósł się do Realu Madryt, z którym trzy razy zdobył Puchar Europy Mistrzów Krajowych w 1959, 1960 i 1966 roku. W 1960, w finale z Eintrachtem Frankfurt zdobył 4 gole^[3]. Puskás dokonał tego jako jedyny gracz w historii rozgrywek^[4]. W latach 1961–1962 zaliczył również 4 występy reprezentacji Hiszpanii (także podczas MŚ 1962), jednak nie zdobył w nich gola.

Łącznie w dwóch reprezentacjach rozegrał 89 spotkań międzypaństwowych i strzelił 84 bramki, co do 2003, kiedy to pobił go piłkarz reprezentacji Iranu Ali Daei, było rekordem skuteczności na szczeblu reprezentacyjnym. W całej klubowej karierze Puskás zdobył 616 goli w 620 występach, co czyni go najskuteczniejszym napastnikiem w Europie po Josefie Bicanie, a na równi z Gerdem Müllerem. W sezonie 1959/60 strzelił 47 goli we wszystkich rozgrywkach, co było rekordem Hiszpanii do 2011 roku, kiedy rekord poprawili Cristiano Ronaldo i Lionel Messi. Jest najlepszym strzelcem Realu Madryt w Pucharze Króla z 49 golami, ze średnią 0,92 gola na mecz był też najbardziej bramkostrzelnym piłkarzem Realu (nie uwzględniając C. Ronaldo).

Puskás zakończył karierę w 1966 roku. W 1981 wrócił na Węgry. Trenował zespoły w takich krajach jak: Hiszpania, Australia, Stany Zjednoczone, Kanada, Paragwaj, Chile, Arabia Saudyjska i Egipt, zanim w 1993 roku objął posadę selekcjonera reprezentacji Węgier, jednak tylko na 4 mecze. Największym jego trenerskim osiągnięciem było doprowadzenie w 1971 roku Panathinaikosu Ateny do finału Klubowego Pucharu Europy.

W ostatnich latach życia Ferenc Puskás cierpiał na chorobę Alzheimera^[5]. W połowie września 2006 roku Puskas trafił do budapeszteńskiego szpitala na oddział intensywnej terapii. Zmarł 17 listopada 2006 roku. Bezpośrednią przyczyną śmierci była niewydolność oddechowo-krążeniowa, spowodowana zapaleniem płuc.

W 2001 roku jego imieniem nazwano węgierski stadion narodowy, na którym 14 sierpnia 2005 roku rozegrany został mecz Real Madryt – All Stars 2006, z którego dochód został przeznaczony na leczenie chorego Puskása.

Jego imieniem nazwano również jedną z ulic w pobliżu Stadionu Bozsika w Budapeszcie. Od 2009 roku patronuje on również nagrodzie nadawanej przez FIFA strzelcowi najpiękniejszej bramki sezonu.

Został nakręcony o nim film dokumentalny pt. Puskás Hungary reżyserii Tamása Almásiego (2009)^[6]. Film wyświetlany był na festiwalu Era Nowe Horyzonty.

Budapest Honvéd FC

• Mistrzostwo Węgier: 1949/1950, 1950, 1952, 1954, 1955

Real Madryt

• Mistrzostwo Hiszpanii: 1961, 1962, 1963, 1964, 1965
• Puchar Króla: 1962
• Puchar Europy: 1959, 1960, 1966
• Puchar Interkontynentalny: 1960

Reprezentacja Węgier

• Mistrz olimpijski: 1952
• Wicemistrz świata: 1954
• Balkan Cup: 1947

Indywidualne

• Król strzelców ligi węgierskiej: 1948, 1949/1950, 1950, 1953
• Trofeo Pichichi: 1960, 1961, 1963, 1964
• Piłkarz roku na Węgrzech: 1950
• Piłkarz Roku na świecie: 1953^[7]
• Piłkarz Roku w Europie: 1953
• Najlepszy zawodnik mistrzostw świata (Złota piłka): 1954
• Trzeci strzelec mistrzostw świata (Brązowy But): 1954
• Drużyna marzeń mistrzostw świata: 1954
• Najlepszy piłkarz w Europie XX wieku według dziennika L’Équipe
• Członek listy FIFA 100

Panathinaikos

• Mistrzostwo Grecji: 1970, 1972
• Finał Pucharu Europy: 1971
• Finał Pucharu Interkontynentalnego: 1971

Sol de América

• Mistrzostwo Paragwaju: 1986

South Melbourne Hellas

• Mistrzostwo NSL: 1991
• Puchar NSL: 1990
• Dockerty Cup: 1989, 1991

^[9]

^[10]