Dawid Bruski
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Senator V kadencji (II RP) | |
Okres |
od 1938 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Dawid Bruski (ur. 23 października 1897 w Łęgu, zm. 23 września 1980 w Sopocie) – polski nauczyciel, działacz społeczny, senator w II RP.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Uczył się w Collegium Marianum w Pelplinie (1908–1914) i w gimnazjum w Wejherowie. Po zdaniu matury w 1916 roku kontynuował naukę w Konserwatorium Muzycznym w Gdańsku (gdzie otrzymał dyplom z fortepianu i dyrygentury), a następnie studiował filozofię i filologię klasyczną na Uniwersytecie w Królewcu (do 1918 roku) i w Poznaniu (1920–1922).
Od 1919 roku był kierownikiem szkoły ludowej w Lutowie, organizował naukę języka polskiego i historii na Pomorzu, Rady Ludowe i Straż Ludową w powiatach: chojnickim i złotowskim.
Ochotniczo wstąpił do 265. pułku piechoty w 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
W czasie studiów, od 1920 roku pracował w dyrekcji PKP w Gdańsku. Po studiach, od 1922 roku był nauczycielem języka polskiego i łaciny w gimnazjum w Wąbrzeźnie, później, w latach 1923–1936 w Kościerzynie, a od 1937 roku był dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum im. S. Staszica w Starogardzie Gdańskim.
Działał społecznie, przez wiele lat był opiekunem Towarzystwa Filomatów im. A. Mickiewicza w Kościerzynie, kierownikiem chóru gimnazjalnego i robotniczego chóru męskiego „Sokół”, dyrygentem chórów św. Cecylii i „Halka”.
Był członkiem Polskiego Związku Zachodniego i Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (później ZNP) oraz BBWR[1], sekretarzem koła OZN w Kościerzynie i członkiem Zarządu Powiatowego OZN w Starogardzie Gdańskim, referentem prasowym i oświatowym oddziału Związku Rezerwistów, sekretarzem Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego.
W 1938 został senatorem V kadencji (1935–1938) z województwa pomorskiego, należał do klubu OZN i pracował w komisjach: komunikacji, ds. mniejszości niemieckiej (powołanej w czerwcu 1939 roku) i oświatowej. Zastępca członka Zarządu Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938 roku[2]. 2 września 1939 roku jako jeden z nielicznych senatorów przybył na ostatnie posiedzenie Senatu.
W czasie okupacji, poszukiwany przez gestapo, ukrywał się w Lublinie, gdzie uczył na tajnych kompletach. Od lipca 1944 roku pracował jako nauczyciel w szkole średniej w Lublinie, w maju 1945 roku otworzył liceum w Starogardzie Gdańskim i został jego dyrektorem, z którego został usunięty w grudniu 1949 roku (został zrehabilitowany w 1957 roku). Od 1950 roku pracował w szkolnictwie zawodowym i muzycznym w Bydgoszczy, a od 1955 roku w szkole muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu. W 1959 roku przeszedł na emeryturę. Pracował jako nauczyciel kontraktowy i w Sekcji Emerytów Oddziału ZNP w Sopocie.
Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie (kwatera G3-B-5a)[3].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Ojcem Dawida był Piotr Paweł, nauczyciel wiejski i krzewiciel polskości w Łęgu[1]; matka – Marianna z domu Lipska. Dawid był najmłodszym z dwanaściorga rodzeństwa. Wśród jego braci byli:
- Jan (1883–1942) to ksiądz, działacz społeczny i narodowy, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Stutthof, Sachsenhausen i Dachau, zamordowany w Hartheim pod Linzem,
- Alojzy, zamordowany przez Niemców w Oranienburgu.
Dawid Bruski ożenił się z Melanią Żyndą, z którą miał synów: Zbigniewa, ekonomistę i Tadeusza, prawnika[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Parlamentarzysta rodem z Łęga. [dostęp 2012-12-30].
- ↑ Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 39.
- ↑ GROBONET 2.6 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz komunalny w Sopocie [online], sopot.grobonet.com [dostęp 2020-02-07] .
- ↑ Sylwetka Dawida Bruskiego na stronie Biblioteki Sejmowej – Parlamentarzyści RP. [dostęp 2012-12-30].
- Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie
- Politycy Obozu Zjednoczenia Narodowego
- Polscy działacze społeczni
- Polscy nauczyciele języka łacińskiego
- Polscy nauczyciele języka polskiego
- Członkowie Polskiego Związku Zachodniego
- Członkowie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych
- Senatorowie V kadencji (1938–1939)
- Senatorowie II Rzeczypospolitej (województwo pomorskie)
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1980