Dawid Abrahamowicz

Dawid Abrahamowicz
Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1839 ; Targowica Polna
Data i miejsce śmierci	24 grudnia 1926 ; Lwów
	Minister ds. Galicji
Okres	od 1907; do 1909
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Pochwalski, *Portret Dawida Abrahamowicza*, 1914

Epitafium Abrahamowicza na rodzinnym grobowcu

Dawid Abrahamowicz^[a] (ur. 30 czerwca^[b] 1839 w Targowicy Polnej, zm. 24 grudnia 1926 we Lwowie) – polski konserwatywny polityk i działacz społeczny; związany z ugrupowaniem podolaków. Podolski ziemianin pochodzenia ormiańskiego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej polskich Ormian. Syn Tomasza i Kajetany z Antoniewiczów. Miał dwoje rodzeństwa: brata Adolfa Abrahamowicza i siostrę Gertrudę, żonę Emila Torosiewicza. Jego kuzynem był Eugeniusz Abrahamowicz^[2].

Ukończył gimnazjum w Stanisławowie. Studiował we Francji i Niemczech^[3].

Ziemianin, od 1863 odziedziczył dobra Targowica Polna, Podwysokie (pow. śniatyński), Demnia (pow. przemyślański) oraz Tyszkowce (pow. horodeński). Od 1875 rezydował w zakupionym majątku Siemianówka (pow. lwowski)^[4].

W 1869 ożenił się z Antoniną z Suchodolskich (1848–1928), dzieci nie mieli^[3]^[5]. Ze strony żony jego szwagrami byli Kornel Krzeczunowicz, Edward Podlewski i Filip Zaleski.

Był członkiem Rady Powiatu w Horodence (1867–1872) i Lwowie (1878–1914). Wiceprezes (1878–1882) i prezes (1883–1908) Wydziału Powiatowego we Lwowie^[4]. Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (20 czerwca 1873 – 24 czerwca 1874, 30 czerwca 1881 – 15 czerwca 1902), jego wiceprezes (20 czerwca 1874 – 12 czerwca 1880)^[6]. Kurator szkoły rolniczej w Dublanach. Wydawał i redagował Czasopismo Ekonomiczno-Rolnicze i Rolnika (1875–1879).

1863–1918 – poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego
1875–1918 – poseł do parlamentu austriackiego
1898 – otrzymał tytuł tajnego radcy^[7]
1906–1907 – regimentarz (prezes) Koła Polskiego w Radzie Państwa^[8]
1907–1909 – minister do spraw Galicji
1912 – mianowany dożywotnim członkiem Izby Panów, ale nie przyjął nominacji
1919–1922 – poseł na Sejm Ustawodawczy, członek Klubu Pracy Konstytucyjnej^[9]

Kazimierz Chłędowski tak go scharakteryzował: Pan Dawid bardzo zaniedbane odebrał wychowanie, szkół nie skończył, ale własną pracą się wyrobił i był bezsprzecznie jednym z najzdolniejszych członków Koła Polskiego i jednym z najwybitniejszych politycznych intrygantów. Wysoki, obrzękły, z dużą twarzą bez zarostu, jakby z gutaperki, z głosem cienkim, piszczącym, stojącym w sprzeczności z dużym, obwisłym cielskiem. Pan Dawid przesadzał się w grzecznościach, zawsze słodko się uśmiechał, a fałsz mu wyłaził z każdego włosa^[10].

Fundator Bursy Abrahamowiczów we Lwowie – zakładu szkolno-wychowawczego dla niezamożnej młodzieży (przeznaczył na ten cel, a także na zakup dzieł sztuki dla odbudowanego Zamku Królewskiego na Wawelu cały swój majątek). W budynku bursy Abrahamowiczów w nocy z 3 na 4 lipca 1941 hitlerowcy więzili profesorów lwowskich przed ich rozstrzelaniem na pobliskich Wzgórzach Wuleckich.

Dawid Abrahamowicz został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Odznaczony

Odznaczony austriacką wielką wstęgą Orderu Korony Żelaznej i komandorią Orderu Leopolda^[11].

Ciekawostki

Z uwagi na fizyczność Abrahamowicza, był hermafrodytą – Wojciech Dzieduszycki w jego obecności rozpoczął kiedyś swoje przemówienie słowami Piękne Panie, Szanowni Panowie i Ty, Dawidzie Abrahamowiczu!^[12].

Uwagi

↑ Czasem w gazetach wzmiankowany jako Dudio Abrahamowicz^[1].
↑ Na epitafium widnieje 30 maja.

Przypisy

↑ Poseł Daszyński agituje za strajkiem masowym.. „Kurjer Stanisławowski”, s. 1, 1906-05-13. Zygmunt Miłkowski – redaktor naczelny. Drukarnia i litografia Stanisława Chowańca w Stanisławowie: Józef Wierzejski. [dostęp 2018-05-14].
↑ Nagły zgon posła. „Nowości Illustrowane”. 3, s. 2–3, 14 stycznia 1905.
↑ ^a ^b Stanisław Starzyński, Abrahamowicz Dawid (1839–1926), Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 9–10.
↑ ^a ^b Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Abrahamowicz, Dawid Ritter von – Parlamentarier 1848–1918 online [24.01.2020]
↑ Dawid Abrahamowicz – M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego – online [24.01.2020]
↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1873, s. 516; 1874, s. 561; 1875, s. 564; 1876, s. 574; 1877, s. 549; 1878, s. 537; 1879, s. 533; 1880, s. 541; 1881, s. 557; 1882, s. 559; 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637; 1893, s. 637; 1894, s. 637; 1895, s. 637; 1896, s. 638; 1897, s. 638; 1898, s. 735; 1899, s. 735; 1900, s. 735; 1901, s. 737; 1902, s. 822;
↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Echo Przemyskie”, s. 1, Nr 97 z 4 grudnia 1898.
↑ Zmiany w Kole polskiem w Wiedniu. „Nowości Illustrowane”. Nr 24, s. 13, 16 czerwca 1906.
↑ Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920, s. 288.
↑ Kazimierz Chłędowski, Pamiętniki, t. 2 Wiedeń (1881–1901), oprac. Antoni Knot, Wrocław 1957, s. 93.
↑ Andrzej Krzysztof Kunert (red.): Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik Biograficzny. T. 1 (A-D). Warszawa: Wyd. Sejmowe, 1998, s. 32.
↑ Ryszard Sadaj: Kto był kim w Galicji.

Bibliografia

Stanisław Starzyński: Abrahamowicz Dawid. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 9–10.
Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Ossolineum, 1988. ISBN 83-04-02817-4.
„Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej” pod red. Jacka M. Majchrowskiego. Warszawa 1994

Linki

[2] Czasem w gazetach wzmiankowany jako Dudio Abrahamowicz^[1].

[3] Na epitafium widnieje 30 maja.

[1] Poseł Daszyński agituje za strajkiem masowym.. „Kurjer Stanisławowski”, s. 1, 1906-05-13. Zygmunt Miłkowski – redaktor naczelny. Drukarnia i litografia Stanisława Chowańca w Stanisławowie: Józef Wierzejski. [dostęp 2018-05-14].

[4] Nagły zgon posła. „Nowości Illustrowane”. 3, s. 2–3, 14 stycznia 1905.

[:0-5] Stanisław Starzyński, Abrahamowicz Dawid (1839–1926), Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 9–10.

[:1-6] Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Abrahamowicz, Dawid Ritter von – Parlamentarier 1848–1918 online [24.01.2020]

[7] Dawid Abrahamowicz – M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego – online [24.01.2020]

[8] Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1873, s. 516; 1874, s. 561; 1875, s. 564; 1876, s. 574; 1877, s. 549; 1878, s. 537; 1879, s. 533; 1880, s. 541; 1881, s. 557; 1882, s. 559; 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637; 1893, s. 637; 1894, s. 637; 1895, s. 637; 1896, s. 638; 1897, s. 638; 1898, s. 735; 1899, s. 735; 1900, s. 735; 1901, s. 737; 1902, s. 822;

[9] Odznaczenia jubileuszowe. „Echo Przemyskie”, s. 1, Nr 97 z 4 grudnia 1898.

[10] Zmiany w Kole polskiem w Wiedniu. „Nowości Illustrowane”. Nr 24, s. 13, 16 czerwca 1906.

[11] Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920, s. 288.

[12] Kazimierz Chłędowski, Pamiętniki, t. 2 Wiedeń (1881–1901), oprac. Antoni Knot, Wrocław 1957, s. 93.

[pis-13] Andrzej Krzysztof Kunert (red.): Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik Biograficzny. T. 1 (A-D). Warszawa: Wyd. Sejmowe, 1998, s. 32.

[14] Ryszard Sadaj: Kto był kim w Galicji.

[a]

[b]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[1]