Gołąbek fiołkowonogi
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gołąbek fiołkowonogi |
| Nazwa systematyczna | |
| Russula violeipes Quél. Compt. Rend. Assoc. Franç. Avancem. Sci. 26(2): 450 (1898) | |
| Zasięg | |
| |
Gołąbek fiołkowonogi (Russula violeipes Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1898 r. Lucien Quélet i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna. Synonimy[2]:
- Russula amoena var. violeipes (Quél.) Singer 1932
- Russula heterophylla var. chlora Gillet 1876
- Russula olivascens var. citrinus Quél. 1886
- Russula punctata f. citrina (Quél.) Maire 1910
- Russula punctata f. violeipes (Quél.) Maire 1910
- Russula violeipes f. citrina (Quél.) Romagn. 1942
- Russula violeipes Quél. (1898) f. violeipes
- Russula violeipes var. citrina (Quél.) Sarni 1998
- Russula xerampelina var. citrina (Quél.) Quél. 1888
Nazwę polską podała Alina Skirgiełło w 1991 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 3,7–8 cm, początkowo wypukły, potem szeroko rozpostarty, na koniec wklęsły, nawet miseczkowaty. Powierzchnia czasami ziarnista, czasami błyszcząca, cytrynowożółta, żółtofiołkowa, oliwkowożółta, rzadziej kremowa, czasem karminowofioletowymi lub brudnofioletowymi plamami. Brzeg ostry i równy[4].
Dość gęste, bez blaszeczek lub rozwidlone przy trzonie, ostre zarówno przy brzegu jak przy trzonie, nieco zbiegające, początkowo białe, potem jasnokremowe, z licznymi zmarszczkami[4].
Wysokość 3,7–7 cm, grubość do 1,3 cm, zazwyczaj na środku nieco grubszy, początkowo pełny, potem watowaty i komorowaty. Powierzchnia nieco oszroniona, biała lub nabiegła jasnocytrynowo, purpurowofioletowo lub brudnokarminowo[4].
Biały, o słabym zapachu lub bez zapachu i łagodnym smaku. Pod wpływem fenolu powoli zmienia barwę na czekoladową[4].
Jasnokremowy[4].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 50–65 × 10–19 µm. Zarodniki 6,5–9 × 6–8 µm, prawie kuliste, siateczkowato-grzebieniaste z tępymi, słabo amyloidalnymi brodawkami i grzebieniami o różnej grubości. W skórce kapelusza szydłowate włoski z kulistawą komórką u podstawy. Brak przewodów mlecznych[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Podano stanowiska w Ameryce Północnej, Europie, Australii oraz w Korei i Japonii[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych w Norwegii i Holandii[3]. Najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy[4]. Rośnie w lasach iglastych, na ziemi, pod jodłami. Owocniki wytwarza od sierpnia do września[3].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 617, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Alina Skirgiełło, Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 68–69, ISBN 83-01-09137-1.
- ↑ Występowanie Russula violeipes na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-07-28] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska Russula violeipes w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-07-28] (ang.).