Boconowice

Boconowice
Bocanovice
	gmina
	; Przystanek osobowy Boconowice
Herb	Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	morawsko-śląski
Powiat	Frydek-Mistek
Kraina	Śląsk
Starosta	Martin Paduch
Powierzchnia	3,77 km²
Populacja (2015); • liczba ludności	; 433
Kod pocztowy	739 15
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba obrębów ewidencyjnych	1
Liczba części gminy	1
Liczba gmin katastralnych	1
	Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego Boconowice
	Położenie na mapie Czech Boconowice
	49°34′N 18°44′E/49,564444 18,727778
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Boconowice (czes. Bocanovice, niem. Boconowitz, Boczanowitz) – gmina w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek, w historycznych granicach Śląska Cieszyńskiego.

Położenie

Leży u wschodnich podnóży Beskidu Morawsko-Śląskiego, nad potokiem Łomna i niewielkim Černým potokiem (dopływ Olzy), ok. 2,5 km na południowy zachód od centrum Jabłonkowa. Przez miejscowość przebiega linia kolejowa z Czeskiego Cieszyna do Czadcy na Słowacji (fragment dawnej Kolei Koszycko-Bogumińskiej)^[2].

Nazwa

Nazwa wywodzi się najprawdopodobniej od bocianów, które gromadziły się w tym miejscu podczas przelotu, a miejscowe podmokłe łąki dostarczały im pożywienia. Z kolei Franciszek Popiołek sądził, że nazwa wsi pochodzi raczej od przezwiska pierwszego osadnika^[3].

Historia

Po raz pierwszy wieś (jako Boczanowicze) wzmiankowana jest w urbarzu z 1621^[4]. Początkowo wchodziła w skład Łomnej i dopiero w 1822 Komora Cieszyńska zezwoliła na założenie samodzielnej gminy Boconowice.

Pierwszymi osadnikami byli pasterze wołoscy. Wcześniej istniał tu tylko górski folwark książęcy, wokół którego powstawały kolejne chaty. Folwark nie utrzymał się jednak długo, ze względu na nadzwyczajne wydatki jakie musiały być ponoszone z powodu jego górskiej specyfiki. W 1627 wydzierżawiono go poddanym, a niektóre grunty sprzedano. W XVII i XVIII wieku właścicielami miejscowości byli przedstawiciele rodu Saint Genois d'Anneaucourt^[5]. Według urbarza z 1646 roku we wsi mieszkali Girzyk Byłko, Urban Bylko, Janek Mydlo i Janek Brzano^[6].

W 1755 roku we wsi było 4 zagrodników i 11 chałupników. W 1871 stało tu 17 chałup drewnianych, a wieś zamieszkiwało 150 obywateli. W tym samym roku wybudowano drewnianą szkołę (400 guldenów na budowę wydał sam cesarz Franciszek Józef I), którą w roku 1876 zniszczył pożar, a na jej miejscu w 1877 wybudowano szkołę murowaną. Najstarszym budynkiem we wsi jest "suszarnia" nr 9 – pozostałość pierwotnego folwarku, gdzie podobno znalazła schronienie księżna Elżbieta Lukrecja, ukrywająca się przed Szwedami. Na późniejszy rozwój wsi miała wpływ budowa Kolei Koszycko-Bogumińskiej i oddanie stacji w Boconowicach.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 34 budynkach w Boconowicach na obszarze 388 hektarów mieszkało 355 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 91,5 os./km². z tego 289 (81,4%) mieszkańców było katolikami, 66 (18,6%) ewangelikami, 343 (96,6%) było polsko-, 5 (1,4%) niemiecko- a 2 (0,6%) czeskojęzycznymi^[7]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 42 a mieszkańców spadła do 330, z czego 323 było zameldowanych na stałe, 265 (80,3%) było katolikami, 65 (19,7%) ewangelikami, 320 (97%) polsko- a 3 (0,9%) niemieckojęzycznymi^[8].

Po I wojnie światowej miejscowość znalazła się w granicach Pierwszej Republiki Czechosłowackiej. W 1938 wraz z pozostałą częścią Zaolzia weszła w skład II Rzeczypospolitej, a podczas II wojny światowej w granicach III Rzeszy. Po wojnie znów w Czechosłowacji a od 1993 w Czechach. W latach 1975–1990 miejscowość była dzielnicą miasta Jabłonków.

Demografia^[9]

Rok	1869	1880	1890	1900	1910	1921	1930	1950	1961	1970	1980	1991	2001
Liczba ludności	253	282	295	355	330	346	344	385	445	216	396	371	428

Wieś zamieszkiwana jest przez dość liczną społeczność polską (60% mieszkańców stanowią Czesi, a 36% Polacy)^[10].

Turystyka

Boconowice są bazą wypadową w Beskidy. Przez miejscowość przechodzą następujące szlaki:

zielony szlak turystyczny Boconowice przystanek kolejowy - Kozubowa (6,8 km)
żółty szlak turystyczny Boconowice przystanek kolejowy - schronisko na górze Skalka (7,1 km)
trasa rowerowa nr 6081 Boconowice – Mosty koło Jabłonkowa (11 km)

Galeria

Przedszkole
Urząd gminny
Dom PZKO

Przypisy

↑ Český statistický úřad: Informativní počet občanů v ČR ve všech obcích, v obcích 3. typu a v městských částech. [w:] Počty obyvatel v obcích [on-line]. Ministerstvo vnitra České republiky, 2015-01-01. [dostęp 2015-04-08]. (cz.).
↑ Slezské Beskydy a Jablunkovsko. Turistická mapa 1 : 50 000, Vojenský kartografický ústav, Harmanec, wyd. 1, Klub českých turistů Praha, 1994–1997, ISBN 80-85499-41-X .
↑ F. Popiołek, Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim, Katowice 1939, s. 109.
↑ Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych pod redakcją Idziego Panica. T. III: Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Cieszyn: Starostwo Powiatowe, 2011, s. 163. ISBN 978-83-926929-5-9.
↑ Piotr Nowicki: Beskid Śląsko-Morawski. Warszawa: PTTK "Kraj", 1997, s. 70. ISBN 83-7005-387-4.
↑ Urbarz cieszyńskiego klucza dóbr książęcych z 1646 roku, wyd. I. Panic, Cieszyn 2005, s. 137-138.
↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
↑ Český statistický úřad: Historický lexikon obcí ČR 1869 - 2005 - 1. díl. 20 sierpnia 2008. s. 714-715. [dostęp 2010-10-13]. (cz.).
↑ Sčítaní lidu, domů a bytů 2001. [dostęp 2010-09-28]. (cz.).

Bibliografia

Popiołek F., Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim, Katowice 1939, s. 108-109.
Boconowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 270 .

[1] Český statistický úřad: Informativní počet občanů v ČR ve všech obcích, v obcích 3. typu a v městských částech. [w:] Počty obyvatel v obcích [on-line]. Ministerstvo vnitra České republiky, 2015-01-01. [dostęp 2015-04-08]. (cz.).

[mapkct-2] Slezské Beskydy a Jablunkovsko. Turistická mapa 1 : 50 000, Vojenský kartografický ústav, Harmanec, wyd. 1, Klub českých turistů Praha, 1994–1997, ISBN 80-85499-41-X .

[3] F. Popiołek, Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim, Katowice 1939, s. 109.

[4] Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych pod redakcją Idziego Panica. T. III: Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Cieszyn: Starostwo Powiatowe, 2011, s. 163. ISBN 978-83-926929-5-9.

[5] Piotr Nowicki: Beskid Śląsko-Morawski. Warszawa: PTTK "Kraj", 1997, s. 70. ISBN 83-7005-387-4.

[6] Urbarz cieszyńskiego klucza dóbr książęcych z 1646 roku, wyd. I. Panic, Cieszyn 2005, s. 137-138.

[7] Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).

[8] Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).

[historyczne_statystyki-9] Český statistický úřad: Historický lexikon obcí ČR 1869 - 2005 - 1. díl. 20 sierpnia 2008. s. 714-715. [dostęp 2010-10-13]. (cz.).

[10] Sčítaní lidu, domů a bytů 2001. [dostęp 2010-09-28]. (cz.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]