Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Będziemyśl

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Będziemyśl
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

ropczycko-sędziszowski

Gmina

Sędziszów Małopolski

Liczba ludności (2021)

1032[2][3]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

39-127[4]

Tablice rejestracyjne

RRS

SIMC

0660417[5]

Położenie na mapie gminy Sędziszów Małopolski
Mapa konturowa gminy Sędziszów Małopolski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Będziemyśl”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Będziemyśl”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Będziemyśl”
Położenie na mapie powiatu ropczycko-sędziszowskiego
Mapa konturowa powiatu ropczycko-sędziszowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Będziemyśl”
Ziemia50°03′20″N 21°46′50″E/50,055556 21,780556[1]

Będziemyślwieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Sędziszów Małopolski[6][5].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

We wsi jest przystanek kolejowy Będziemyśl.

Części wsi

[edytuj | edytuj kod]
Integralne części wsi Będziemyśl[6][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0660430 Góry przysiółek
0660446 Grudna przysiółek
0995655 Kolonia przysiółek
0660469 Pod Koleją przysiółek

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza źródłowa wiadomość o wsi pochodzi z 1409 roku. W akcie erekcyjnym kościoła w Łące, występuje Klemens z Będziemyśla, przedstawiciel rodu Sopichowskich herbu Półkozic. W rękach jego potomków Będziemyśl znajdował się do XVII wieku. Później następują częste zmiany właścicieli, wśród których wymienić można: Jordanów, Prusikowskich, Hinków, Potockich, Konarskich, Morskich.

Na południowy wschód od wsi znajdują się pozostałości po dawnym grodzie, zniszczonym przez Tatarów, Szwedów bądź Siedmiogrodzian.

W latach 1919–1921 w Będziemyślu wzniesiony został kościół parafialny, w miejscu dawnej kaplicy, zbudowanej, jak głosi miejscowa tradycja, na pamiątkę pobytu we wsi św. Jacka. Kościół jest dziełem architekta Franciszka Stążkiewicza. Zbudowany został w stylu neogotyckim. Zdobią go m.in. trzy barokowe obrazy z przełomu XVII i XVIII wieku: Wizja św. Jacka, św. Katarzyna, Chrystus u słupa. W ołtarzu bocznym znajduje się obraz św. Jacka, będący dziełem, mieszkającego w połowie XIX wieku w pobliskim Sielcu, głuchoniemego pamiętnikarza i malarza, Franciszka Ksawerego Preka. W pobliżu kościoła stoi kamienna figura św. Jana Nepomucena z XVIII wieku. Cokół ozdobiony jest herbem Pilawa - Potockich oraz opatrzony datami: 1618 i 1698. Miejscowość jest siedzibą parafii pod wezwaniem św. Jacka, należącej do dekanatu Rzeszów Zachód, diecezji rzeszowskiej.

Dla uczczenia dwóch tysięcy lat chrześcijaństwa będziemyślanie wznieśli w centrum wsi, mierzący ponad 15 metrów wysokości, Krzyż Jubileuszowy. Został on uroczyście poświęcony 11 listopada 2000 roku.

W Będziemyślu funkcjonuje powstała w 1905 roku jednostka OSP. Pierwszym jej prezesem był Stanisław Wołek, zaś komendantem jednostki Józef Migała.

We wsi urodził się ksiądz Antoni Wołek Wacławski[7][8][9][10].

Jedno z podań wywodzi nazwę wsi od przygody, jaką na polowaniu w okolicy przeżył król Władysław Jagiełło. Uratowany z niebezpieczeństwa przez mieszkańców wsi, wypowiedział słowa:

Tu zawsze zacni niech będą myśliwi.

Inna legenda tłumaczy, że nazwa Będziemyśl pochodzi od mieszkającego tu przed wiekami Będziemysława, mężczyzny, który chętnie doradzał swoim sąsiadom i wykonywał piękne przedmioty, tak, że mówiono o nim:

U niego zawsze piękna będzie myśl, zdrowy będzie umysł. To prawdziwy Będziemysł.

W rzeczywistości nazwa wsi pochodzi od staropolskiego imienia Będzimysł[11].

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Od 1912 roku funkcjonowała w Będziemyślu szkoła, początkowo jednoklasowa. Dzięki zabiegom mieszkańców w 1927 roku, udało się uruchomić drugą klasę. Po II wojnie światowej przystąpiono do budowy nowej szkoły. Inwestycję zakończono w 1950 roku. W 2000 roku w wyniku rozbudowy szkoła zyskała nową kotłownię, bibliotekę, zaplecze sanitarne[12].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 4149
  2. Wieś Będziemyśl w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-09-07], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-09-07].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 19 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Antoni Wołek Wacławski: Wyjaśnienie, dlaczego się ukrywałem. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 148. ISBN 978-83-903080-5-0.
  8. Kapłani inkardynowani do diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej zmarli po 28 VI 1972 r.. koszalin.opoka.org.pl. [dostęp 2016-10-12].
  9. Kolejny Honorowy Obywatel. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 27 (191) z 7 lipca 1995. 
  10. Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 97. ISBN 83-909787-8-4.
  11. M. Karaś, O staropolskich imionach dwuczłonowych zachowanych w nazwach miejscowych, [w:] Onomastica, r. II, z. 2, Wrocław 1956
  12. Strona szkoły. Historia

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]