Argentine Islands
65°15′S 64°17′W/-65,250000 -64,283333 Wordie House na Winter Island (2013) | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Terytorium | |
| Akwen | |
| Archipelag | |
Położenie na mapie Półwyspu Antarktycznego  | |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
| 65°15′S 64°17′W/-65,250000 -64,283333
| |
Argentine Islands[1] – grupa wysp w Wilhelm Archipelago u zachodnich wybrzeży Półwyspu Antarktycznego.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwane przez Jeana-Baptiste Charcota (1867–1936) na cześć Republiki Argentyńskiej w uznaniu jej hojności i życzliwości dla wyprawy Charcota na Antarktydę w latach 1903–1905[2].
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Grupa wysp w Wilhelm Archipelago u zachodnich wybrzeży Półwyspu Antarktycznego, oddzielona od Graham Coast cieśniną Penola Strait[1]. Argentine Islands leżą ok. 8 km na południowy zachód od Petermann Island i 6,5 km na północny zachód od Cape Tuxen[2].
W skład archipelagu wchodzą (od północnego wschodu na południowy zachód): Fanfare Island, Irizar Island, Uruguay Island, Forge Island, Grotto Island, Corner Island, Galindez Island, Winter Island, Shelter Island, Skua Island, Leopard Island, Black Island i The Barchans[1].
Na wyspach odnotowano występowanie m.in. śmiałka antarktycznego, którego ilość zwiększyła się 25-krotnie w latach 1964–1990[3], co jest przypisywane ociepleniu klimatu[4]. Występują tu także grzyby z rodziny kruszownicowatych (Umbilicariaceae) – Umbilicaria antarctica, Umbilicaria decussata, Umbilicaria kappenii, Umbilicaria nylanderiana i Umbilicaria umbilicarioides[5]. Stwierdzono tu także obecność 78 gatunków glonów[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Argentine Islands zostały odkryte i pobieżnie zmapowane przez ekspedycję francuską pod dowództwem Jeana-Baptiste Charcota (1867–1936) w latach 1904–1905[1]. Zmapowane ponownie w 1909 roku przez drugą ekspedycję francuską Charcota (1908–1910) i przez Brytyjską Ekspedycję do Ziemi Grahama (1934–1937) pod kierownictwem australijskiego polarnika Johna Rymilla (1905–1968)[1]. Wyprawa Rymilla została zmuszona do przezimowania na Winter Island – zbudowano chatę i hangar na samolot[7].
W lutym 1942 roku do dawnej bazy Rymilla na Winter Island przybył argentyński statek „Primero de Mayo”, który zostawił cylindry z informacjami o roszczeniach Argentyny do obszaru pomiędzy 25°W i 68,34°W a 60°S[8]. W 1946/1947 Falkland Islands Dependencies Survey (FIDS) założyło na Winter Island Station F, która w 1954 roku została przeniesiona na Galindez Island i w 1977 roku przemianowana na Station Faraday[8]. W 1996 roku stacja została przekazana Ukrainie i odtąd funkcjonuje jako Wiernadski[9]. Dobrze zachowane pozostałości bazy na Winter Island – Wordie House[10] znajdują się a liście historycznych miejsc i pomników w Antarktyce (ang. Historic Sites and Monuments in Antarctica, HSM), objętych ochroną na mocy Układu Antarktycznego ze względu na wartość historyczną, dokumentującą odkrycia i badania Antarktyki[11].
Wyspy zostały zbadane przez FIDS w latach 1958–1961[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and Gazetteer of the British Antarctic Territory ↓.
- ↑ a b SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓.
- ↑ Riffenburgh 2007 ↓, s. 254.
- ↑ Hansom i Gordon 2014 ↓, s. 157.
- ↑ Krzewicka, Parnikoza i Ivanets 2024 ↓, s. 1.
- ↑ Dellasala i Goldstein 2020 ↓, s. 609.
- ↑ Riffenburgh 2007 ↓, s. 196.
- ↑ a b Mills 2003 ↓, s. 35.
- ↑ British Antarctic Survey ↓.
- ↑ Secretariat of the Antarctic Treaty – HSM 62 ↓.
- ↑ Secretariat of the Antarctic Treaty 2013 ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Argentine Islands (Gazetteer of the British Antarctic Territory). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
- Argentine Islands (United States Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
- British Antarctic Survey: Faraday Station F — History. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- Dominick A. DellaSala, Michael I. Goldstein: Encyclopedia of the World's Biomes. Elsevier Science, 2020. ISBN 978-0-12-816096-1. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- Hansom, J.D. , Gordon, John: Antarctic Environments and Resources A Geographical Perspective. Taylor & Francis, 2014. ISBN 978-1-317-89705-7. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- HSM 62: Base F (Wordie House), Winter Island. [w:] Secretariat of the Antarctic Treaty [on-line]. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- B. Krzewicka, I. Ivanets, V .Parnikoza. Diversity and distribution of the lichen genus Umbilicaria in the Argentine Islands–Kyiv Peninsula region, the maritime Antarctic. „Sci Rep”. 17310 (14), 2024. DOI: 10.1038/s41598-024-65806-7. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- List of Historic Sites and Monuments approved by the ATCM (2013). Secretariat of the Antarctic Treaty, 2013. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- William James Mills: Exploring Polar Frontiers. ABC-CLIO, 2003. ISBN 978-1-57607-422-0. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- Beau Riffenburgh: Encyclopedia of the Antarctic. Taylor & Francis, 2007. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).