Adam Bahdaj

Adam Bahdaj

Jan Kot, Dominik Damian

Data i miejsce urodzenia	2 stycznia 1918 Zakopane
Data i miejsce śmierci	7 maja 1985 Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	literatura
Ważne dzieła
Wakacje z duchami Telemach w dżinsach Do przerwy 0:1
Odznaczenia
Nagrody
1970 Orle Pióro
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Adam Bahdaj, ps. „Jan Kot”, „Dominik Damian” (ur. 2 stycznia 1918 w Zakopanem^[1], zm. 7 maja 1985 w Warszawie) – polski pisarz prozaik, autor książek dla dzieci i młodzieży^[1], tłumacz z języka węgierskiego^[1]. Uczestnik wojny obronnej 1939. W czasie II wojny światowej był kurierem tatrzańskim^[2].

Studiował na Wydziale Prawa UJ w Krakowie i w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. W czasie studiów pracował jako przewodnik tatrzański^[3]. Był uczestnikiem wojny obronnej 1939, a następnie działaczem Polonii na Węgrzech. W 1945 powrócił do Polski. Był członkiem Koła Literacko-Artystycznego Start^[3]. Pod pseudonimem Jan Kot zadebiutował tomem poezji Iskry spod młota. Natomiast powieści sensacyjne pisał jako Dominik Damian.

Znany jest głównie z powieści dla dzieci i młodzieży. W plebiscycie czytelników pisma „Płomyk” na najpopularniejszego pisarza otrzymał w 1970 „Orle Pióro”.

Przekładał poezję Lajosa Áprilyego. W 1943 w Budapeszcie został wydany w polskim tłumaczeniu Wybór poezji węgierskiego twórcy^[4][5]

W 1974 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi^[6] oraz otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości dla dzieci i młodzieży. Ponadto otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej^[7]. Jego utwory przetłumaczono na 21 języków^[1].

Był ojcem Marka Bahdaja, scenarzysty filmowego. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie^[8] (kw. E-VIII-5-1-1).

• Ich pierwszy start (1949)^[9]
• Skalista ubocz (1952)^[10]
• Mały ratownik (1953)^[11]
• Na śnieżnej trasie (1953)^[12]
• Przygoda Wojtka (1953)^[13]
• Narciarski ślad (1954)^[14]
• Droga przez góry (1956), wspomnienia z młodości^[15]
• Do przerwy 0:1 (1957)^[16], na jej podstawie powstał serial telewizyjny i film kinowy Paragon gola; kontynuacja przygód bohaterów to Wakacje z duchami
• Historie nie z tego śniegu... (1958)^[17]
• O siódmej w Budapeszcie (1958)^[18]
• Order z księżyca (Wydawnictwo Łódzkie, 1959)^[19]
• Wakacje z duchami (1961)^[20], dalszy ciąg przygód bohaterów Do przerwy 0:1, na jej podstawie powstał serial telewizyjny (lektura do klasy 6. szkoły podstawowej)
• Uwaga! Czarny parasol! (1963)^[21]
• Podróż za jeden uśmiech (1964)^[22], na jej podstawie powstał serial telewizyjny i film pełnometrażowy^[23].
• Smak życia (1965)^[24]
• Piraci z Wysp Śpiewających (1966)^[25][26]
• Kapelusz za sto tysięcy (1966)^[27]
• Stawiam na Tolka Banana (1966)^[28], na jej podstawie powstał serial telewizyjny^[29]
• W stronę Kansas City (1969)^[30]
• Czarne sombrero (1970)^[31]
• Trzecia granica (1973)^[32], wspomnienia z młodości, na jej podstawie powstał serial telewizyjny^[33]
• Telemach w dżinsach (1979)^[34], nagroda Srebrne Koziołki w 1981^[35], dalszy ciąg to Gdzie twój dom, Telemachu?, na podstawie obu książek powstał film fabularny W piątą stronę świata^[36]
• Gdzie twój dom, Telemachu? (1982)^[37], dalszy ciąg Telemacha w dżinsach, w 1984 książka została wpisana na Listę Honorową IBBY^[38][35]
• Dan Drewer i Indianie (1985)^[39]
• Tańczący słoń (1987)^[40]
• Maski i twarze^[41]
• Od startu do mety^[42]
• Po burzy świeci słońce^[43]

• Nad strumykiem (1956)^[44]
• Księżycowy koncert (1965)^[45]
• Najpiękniejsza fotografia (1968)^[46]
• Malowany ul (1971)^[47]

• Festyn w Bławatkowie (1958)^[48]
• Przygody srebrnej piłki (1958)^[49]
• Wąsik (1964)^[50]
• O piracie Rum-Barbari i o czymś jeszcze(1965)^[51]
• Pilot i ja (1967)^[52]
• Wielki wyścig (1967)^[53]
• Mały pingwin Pik-Pok (1969)^[54]
• O małej spince i dużym pstrągu (1971)^[55]
• Podróż w nieznane (1972)^[56]
• Pan Piramido z trzynastego piętra (1973)^[57]

• Nieznajomy z baru Calypso (1959)^[58]
• Ruda modelka (1959)^[59]
• Drugie dno (1963)^[60]
• Portret z paragrafem (1964)^[61]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Adama Bahdaja.

W latach 1988–1992 w łódzkim Se-ma-forze zrealizowano 26 odcinkowy animowany serial lalkowy Mały Pingwin Pik-Pok na podstawie książki Adama Bahdaja. Bohaterem jest pingwinek, który ma dość siedzenia na Wyspie Śniegowych Burz i postanawia zwiedzić świat.

• Lesław Bartelski: Polscy pisarze współcześni 1939–1991. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11593-9.
• Krystyna Kuliczkowska, Barbara Tylicka: Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1979.
• Jan Tomkowski: Słownik pisarzy polskich. Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, 2002. ISBN 83-7311-294-4. (pol.).