Absolutny czas i przestrzeń

Absolutna przestrzeń i czas – koncepcja w fizyce odnosząca się do właściwości Wszechświata. Według niej istnieje przestrzeń, która jest areną wszystkich zdarzeń oraz niezależny od niej absolutny czas. Dzięki temu zegary chodzą zawsze w takim samym tempie, niezależnie od tego, gdzie się znajdują i jaka jest ich prędkość.

Koncepcja absolutnej przestrzeni (w sensie układu preferowanego) może być zauważona w fizyce Arystotelesowskiej^[1][2]. Pewną koncepcję absolutnej przestrzeni można zaobserwować również w De revolutionibus orbium coelestium Mikołaja Kopernika, gdzie wykorzystuje on pojęcie nieruchomej sfery gwiazd^[3].

Pierwotnie wprowadzone przez Isaaca Newtona w Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica pojęcia absolutnego czasu i przestrzeni stworzyły teoretyczny fundament pod mechanikę Newtona^[4]. Zdaniem Newtona, absolutna przestrzeń i czas są niezależnymi aspektami obiektywnej rzeczywistości^[5] . Założeniem mechaniki newtonowskiej jest istnienie jednego czasu wspólnego dla wszystkich obserwatorów inercjalnych^[6]. Płynie on w takim samym tempie dla każdego, a wraz z absolutną przestrzenią jest sceną, na której zachodzą wszystkie zdarzenia. Każde ciało musi być w spoczynku wobec tej absolutnej przestrzeni (istnieje spoczynek absolutny) lub poruszać się wobec niej z określoną prędkością (istnieje prędkość absolutna)^[7] . Ze względu na istnienie jednego, uniwersalnego czasu, zdarzenia równoczesne w jednym układzie będą równoczesne w każdym innym^[6][8]. Z matematycznego punktu widzenia mechanika Newtona postuluje względną przestrzeń (zgodnie z klasyczną zasadą względności) i absolutny czas^[9].

Pojęcia czasu i przestrzeni były od siebie niezależne przed pojawieniem się szczególnej teorii względności, w której podczas zmiany układu odniesienia czas i przestrzeń mieszają się ze sobą. Pojęcie absolutnej przestrzeni i czasu zostało zastąpione przez pojęcie czasoprzestrzeni (której podział na przestrzeń i czas zależy od wyboru układu inercjalnego) w szczególnej teorii względności i zakrzywionej czasoprzestrzeni w ogólnej teorii względności.

Książki

• James B. Hartle: Grawitacja. Wprowadzenie do ogólnej teorii względności Einsteina. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010. ISBN 978-83-2350476-4.
• Michał Heller, Tadeusz Pabjan: Elementy filozofii przyrody. Kraków: Copernicus Center Press, 2014. ISBN 978-83-7886-065-5.
• Jens M. Knudsen, Poul Hjorth: Elements of Newtonian Mechanics (illustrated ed.). Springer Science & Business Media, 2012. ISBN 978-3-642-97599-8.
• Isaac Newton: The Mathematical Principles of Natural Philosophy. = Andrew Motte (tłum.). Nowy Jork: Daniel Adee, 1846.
• Robert S. Westman: The Copernican Achievement. University of California Press, 1975.
• Andrzej Trautman: Względności teoria. W: Wielka encyklopedia powszechna PWN. Wyd. I. T. 12. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969, s. 585–586.

Strony internetowe

• RobertR. DiSalle RobertR., Space and Time: Inertial Frames, Edward N.E.N. Zalta (red.), [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, Winter 2017 Edition, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 4 listopada 2009, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-21]  (ang.).???
• NickN. Hugget NickN., CarlC. Hoefer CarlC., Absolute and Relational Theories of Space and Motion, Edward N.E.N. Zalta (red.), [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, Winter 2017 Edition, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 22 stycznia 2015, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-21]  (ang.).???