Czubajeczka czarnołuskowa

Czubajeczka czarnołuskowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	czubajeczka
Gatunek	czubajeczka czarnołuskowa
	Nazwa systematyczna
	Lepiota felina (Pers.) P. Karst.; Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 10 (1879)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czubajeczka czarnołuskowa (Lepiota felina (Pers.) P. Karst.) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus felinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu P. Karsten w 1879 r.^[1]

Synonimy^[2]:

Agaricus clypeolarius var. felinus 1821
Agaricus felinus Pers. 1801
Lepiota clypeolaria var. felina 1876
Lepiota felina (Pers.) P. Karst. 1879 f. felina
Lepiota felina f. lilacina Bon 1981
Lepiota felina f. subrobusta Bon 1993
Lepiota felina (Pers.) P. Karst. 1879 var. felina
Lepiota felina var. lilacina Bon 1993
Mastocephalus felinus (Pers.) Kuntze 1891

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1,5–3 cm, początkowo wypukły, potem płaski z tępym garbkiem. Powierzchnia o barwie białej z ciemniejszym, niemal czarnym środkiem. Pokryta jest koncentrycznie ułożonymi, dużymi w stosunku do średnicy kapelusza, ciemnobrązowymi łuskami^[4].

Trzon

Wysokość od 2,5 do 4 cm, średnica od 0,2 do 0,4 cm, cylindryczny. Pierścień na górnej stronie białokremowy, na dolnej brązowy^[4].

Blaszki

Wolne, stłoczone, początkowo białe, potem ciemniejsze^[4].

Miąższ

Biały, cienki, bez smaku, o ziemistym zapachu^[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki o kształcie od elipsoidalnego do jajowatego, gładkie, amyloidalne, o rozmiarach 6,5–8 × 3,5–4 μm^[4].

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie tego gatunku w Europie, Ameryce Północnej, Brazylii, Korei i Japonii^[5]. Na terenie Polski do 2003 r. podano tylko 2 stanowiska: w Roztoczańskim Parku Narodowym i Pienińskim Parku Narodowym^[3].

W Polsce występuje w lasach i na łąkach,. Zanotowano jego występowanie pod jodłą, świerkiem i topolą osiką^[3].

Znaczenie

Saprotrof. Prawdopodobnie jest grzybem trującym, w każdym razie ze względu na możliwość pomylenia jej z innymi, podobnymi i trującymi grzybami odradza się jej zbieranie do celów spożywczych. Ze względu na niewielkie rozmiary i rzadkość występowania i tak nie ma znaczenia użytkowego^[4].

Gatunki podobne

Czubajeczka różowobrązowa (Lepiota pseudolilacea). Ma łuski w kolorze od szarobrązowego do brudnobrązowego^[6].
Czubajeczka cuchnąca (Lepiota cristata). Jest większa, ma jaśniejszy kapelusz i nieprzyjemny zapach^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2017-11-10]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2017-11-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Lepiota felina, Cat Dapperling mushroom – First Nature. [dostęp 2017-11-10].
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-01-10].
↑ Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2017-11-10]. (ang.).

[2] Species Fungorum. [dostęp 2017-11-10]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[first-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Lepiota felina, Cat Dapperling mushroom – First Nature. [dostęp 2017-11-10].

[5] Discover Life Maps. [dostęp 2017-01-10].

[wag-6] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]