Janusz Ziółkowski

Janusz Ziółkowski
Data i miejsce urodzenia	6 kwietnia 1924 ; Sosnowiec
Data i miejsce śmierci	5 kwietnia 2000 ; Poznań
	Profesor nauk fizycznych
	Specjalność: socjologia miasta
Alma Mater	Uniwersytet Poznański
Doktorat	1955 – nauk prawnych ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Habilitacja	1957 – nauk humanistycznych ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Profesura	1972
	Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
	Rektor
Uczelnia	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Okres spraw.	1981–1982
Poprzednik	Benon Miśkiewicz
Następca	Zbigniew Radwański
	Szef Kancelarii Prezydenta RP
Okres spraw.	1991–1995
Poprzednik	Jarosław Kaczyński
Następca	Tomasz Kwiatkowski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 1 cze 2024, była oparta na tej wersji.

Janusz Aleksander Ziółkowski (ur. 6 kwietnia 1924 w Sosnowcu, zm. 5 kwietnia 2000 w Poznaniu^[1]) – polski socjolog, profesor nauk humanistycznych^[2], działacz społeczny, senator I kadencji, w latach 1992–1995 szef Kancelarii Prezydenta RP.

Życiorys

Grób Janusza Ziółkowskiego na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan

W latach 1936–1939 uczył się w Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Prusa w Sosnowcu. Maturę zdał wiosną 1945 w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Sosnowcu^[3]. Był absolwentem Uniwersytetu Poznańskiego oraz London School of Economics and Political Science. Po II wojnie światowej rozpoczął pracę w Miejskiej Radzie Narodowej w Poznaniu.

W 1956 został adiunktem na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UAM. W 1972 uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych^[4]. Pracował na placówkach UNESCO w Nowym Delhi i Paryżu, w Radzie Europy. W 1981 został demokratycznie wybrany na rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu^[5], jednak już w następnym roku został usunięty z tego stanowiska przez ówczesne władze komunistyczne.

W 1989 brał po stronie „Solidarności” udział w obradach Okrągłego Stołu w podzespole do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego. Był członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. W wyborach parlamentarnych został senatorem I kadencji z ramienia KO^[6]. Zasiadał w Obywatelskim Klubie Parlamentarnym. W latach 1991–1992 był sekretarzem stanu do spraw stosunków międzynarodowych w Urzędzie Rady Ministrów^[2] (poprzednik KPRM), od 1 listopada 1991 był p.o. szefa Kancelarii Prezydenta, a od 17 marca 1992 do 11 maja 1995 szefem tego urzędu.

Zmarł 5 kwietnia 2000 w Poznaniu, gdzie został pochowany na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.

Publikacje

Janusz Ziółkowski był autorem około 130 prac naukowych z dziedzin takich jak socjologia miasta, rozwój gospodarczy, religia, demografia. Opublikował m.in.:

Sosnowiec – drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego (1960),
Urbanizacja, miasto, osiedle (1965),
Poznań – społeczno-przestrzenne skutki industrializacji (red.; 1967),
Socjologia i planowanie społeczne (red.; 1972),
Czym jest dla Ciebie miasto Poznań? (red.; 1984).

Odznaczenia i wyróżnienia

Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1995)^[7]
Komandor Legii Honorowej (Francja)^[8]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN (Niemcy)^[8]
Tytuł honorowego obywatela Poznania (1993)^[9] i Sosnowca (1992)^[10]

Upamiętnienie

W 2013 jego imieniem nazwano skwer u zbiegu ulic Marcelińskiej, Grochowskiej i Rycerskiej w Poznaniu na Grunwaldzie^[11], a w 2014 na skwerze odsłonięto upamiętniający go obelisk z piaskowca autorstwa profesor Hanny Ograbisz-Krawiec^[12].

Życie prywatne

Mąż Hanny z domu Matuszewskiej, ojciec pięciorga dzieci, w tym Adama i Marka Ziółkowskiego.

Przypisy

↑ Profesor Ziółkowski nie żyje. polskalokalna.pl, 2000-04-05. [dostęp 2012-06-02].
↑ ^a ^b Gabriel Mérétik (red.): Wykaz 2000 osób sprawujących władzę w RP. Warszawa: Wydawnictwo Wiejska, 1994, s. 13.
↑ Absolwenci z tytułem profesorskim i innymi tytułami naukowymi IV Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. staszic.edu.pl. [dostęp 2012-06-02].
↑ Prof. dr hab. Janusz Ziółkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-06-02] .
↑ Poczet Rektorów 1919–2008: Janusz Ziółkowski. amu.edu.pl. [dostęp 2016-06-04].
↑ Informacje na stronie Senatu. [dostęp 2012-06-02].
↑ M.P. z 1996 r. nr 13, poz. 176
↑ ^a ^b Ziółkowski Janusz. sosnowiec.pl. [dostęp 2012-06-02].
↑ Honorowi i zasłużeni obywatele Miasta Poznania: 1993. poznan.pl. [dostęp 2013-02-17].
↑ Magdalena Bajer. Ziółkowscy. „Forum Akademickie”. Nr 11, 2002. [dostęp 2012-06-02].
↑ Ulica Żołnierzy Wyklętych i skwer prof. Janusza Ziółkowskiego. gloswielkopolski.pl, 2014-09-05. [dostęp 2016-06-04].
↑ Na Grunwaldzie odsłonięto obelisk prof. Janusza Ziółkowskiego. poznan.pl, 2014-06-26. [dostęp 2016-06-04].

Linki zewnętrzne

Poczet Rektorów 1919–2008: Janusz Ziółkowski. amu.edu.pl. [dostęp 2016-06-04].
Kolekcja: Wybitne Postacie Uniwersytetu: Prof. Janusz Ziółkowski. amu.edu.pl. [dostęp 2016-06-04].]

[1] Profesor Ziółkowski nie żyje. polskalokalna.pl, 2000-04-05. [dostęp 2012-06-02].

[Meretik-2] Gabriel Mérétik (red.): Wykaz 2000 osób sprawujących władzę w RP. Warszawa: Wydawnictwo Wiejska, 1994, s. 13.

[3] Absolwenci z tytułem profesorskim i innymi tytułami naukowymi IV Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. staszic.edu.pl. [dostęp 2012-06-02].

[4] Prof. dr hab. Janusz Ziółkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-06-02] .

[5] Poczet Rektorów 1919–2008: Janusz Ziółkowski. amu.edu.pl. [dostęp 2016-06-04].

[6] Informacje na stronie Senatu. [dostęp 2012-06-02].

[7] M.P. z 1996 r. nr 13, poz. 176

[odznaczenia-8] Ziółkowski Janusz. sosnowiec.pl. [dostęp 2012-06-02].

[9] Honorowi i zasłużeni obywatele Miasta Poznania: 1993. poznan.pl. [dostęp 2013-02-17].

[10] Magdalena Bajer. Ziółkowscy. „Forum Akademickie”. Nr 11, 2002. [dostęp 2012-06-02].

[11] Ulica Żołnierzy Wyklętych i skwer prof. Janusza Ziółkowskiego. gloswielkopolski.pl, 2014-09-05. [dostęp 2016-06-04].

[12] Na Grunwaldzie odsłonięto obelisk prof. Janusza Ziółkowskiego. poznan.pl, 2014-06-26. [dostęp 2016-06-04].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Rektorzy Uniwersytetu Poznańskiego (1919–1939)	Heliodor Święcicki (1919–1923) Zygmunt Lisowski (1923–1924) Stanisław Dobrzycki (1924–1925) Ludwik Sitowski (1925–1926) Jan Gabriel Grochmalicki (1926–1928) Edward Feliks Lubicz-Niezabitowski (1928–1929) Stanisław Wincenty Kasznica (1929–1931) Jan Sajdak (1931–1932) Stanisław Pawłowski (1932–1933) Stanisław Runge (1933–1936) Antoni Peretiatkowicz (1936–1939)
Rektorzy tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich (1940–1945)	Ludwik Jaxa-Bykowski (1941–1943) Roman Pollak (1943–1945)
Rektorzy Uniwersytetu Poznańskiego (1945–1955)	Stefan Tytus Dąbrowski (1945–1946) Stefan Błachowski (1946–1948) Kazimierz Ajdukiewicz (1948–1952) Jerzy Suszko (1952–1955)
Rektorzy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (od 1955)	Jerzy Suszko (1955–1956) Alfons Klafkowski (1956–1962) Gerard Labuda (1962–1965) Czesław Łuczak (1965–1972) Benon Miśkiewicz (1972–1981) Janusz Ziółkowski (1981–1982) Zbigniew Radwański (1982–1984) Franciszek Kaczmarek (1984–1985) Jacek Fisiak (1985–1988) Bogdan Marciniec (1988–1990) Jerzy Fedorowski (1990–1996) Stefan Jurga (1996–2002) Stanisław Lorenc (2002–2008) Bronisław Marciniak (2008–2016) Andrzej Lesicki (2016–2020) Bogumiła Kaniewska (od 2020)

Marszałek Senatu	Andrzej Stelmachowski (OKP)
Wicemarszałkowie	Zofia Kuratowska (UD) Józef Ślisz (OKP) Andrzej Wielowieyski (UD)
Członkowie	Andrzej Celiński Krzysztof Kozłowski (OKP) Edward Wende (UD) Janusz Ziółkowski (OKP) Roman Duda (OKP) Jerzy Stępień (OKP)