Esad Mekuli

Esad Mekuli
Sat Nokshiqi, Sat Hoxha
Data i miejsce urodzenia	17 grudnia 1916 ; Plav (Czarnogóra)
Data i miejsce śmierci	6 sierpnia 1993 ; Prisztina (Jugosławia)
Narodowość	albańska
Język	albański
Alma Mater	Uniwersytet w Belgradzie
Dziedzina sztuki	poezja, powieść
	Ważne dzieła
	Për ty

Esad Mekuli (ur. 17 grudnia 1916 w Plavie w Czarnogórze, zm. 6 sierpnia 1993 w Prisztinie^[1]) – kosowski pisarz, tłumacz i publicysta.

Życiorys

Syn duchownego muzułmańskiego Haxhi Smajli Ademiego. Uczył się początkowo w szkole serbskiej w Plavie, a następnie w gimnazjum Pejë i w Prizrenie. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia weterynaryjne na Uniwersytecie w Belgradzie. Już w okresie studiów pisał do czasopisma Beogradski student, potem także do innych czasopism jak belgradzki Venac czy zagrzebska Mladost. W roku 1940 został uwięziony przez władze jugosłowiańskie. Więzienie opuścił na mocy amnestii 2 kwietnia 1941 roku. Po uwolnieniu pracował jako weterynarz wojskowy w Peji. W tym czasie działał w ruchu oporu, pisząc teksty do nielegalnie wydawanego pisma Lirija. W 1942 roku został ponownie aresztowany, za działalność w ruchu oporu i uwięziony w Sheremeti.

Po uwolnieniu w 1943 roku podjął współpracę z wydawanym przez ruch oporu czasopismem Lirija (Wolność). Po zakończeniu wojny pracował jako redaktor w czasopiśmie Rilindja (Odrodzenie), a później założył pismo literackie Jeta e Re (Nowe życie), którym kierował do 1971 r^[2]. Pisywał także do innych pism albańskojęzycznych w Kosowie i w Macedonii, a także do najbardziej znanych czasopism wydawanych w Jugosławii – Borby i Politiki.

Był pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia Pisarzy Kosowa, jak też założycielem Akademii Nauk i Sztuk Kosowa. W latach 1975–1979 był jej przewodniczącym^[1]. W 1959 roku obronił pracę doktorską z weterynarii na Uniwersytecie Belgradzkim^[1].

Jako poeta zadebiutował późno, wydając pierwszy tomik w wieku 40 lat^[1]. Oprócz pisania powieści i utworów poetyckich zajmował się także translatorstwem. Na jego koncie znalazło się 18 przekładów na język albański, m.in. dzieł Petara Njegośa, Siergieja Jesenina, Dušana Kosticia, Ćamila Sijaricia i Sretena Asanovicia. Zajmował się także tłumaczeniem literatury albańskiej na język serbski.

Był członkiem korespondencyjnym Jugosłowiańskiej Akademii Nauk i członkiem zagranicznym Słoweńskiej Akademii Nauk i Sztuk.

Był żonaty (żona Sehadete była lekarką), miał dwoje dzieci.

Dzieła

1955: Për ty (Dla ciebie, wyd. Prisztina)
1966: Dita e re (Nowy dzień, wyd. Prisztina)
1971: Avsha Ada
1973: Vjersha (Wiersze)
1981: Brigjet (Wybrzeża, wyd. Prisztina)
1984: Rini e kuqe – (Czerwona młodość, wyd. Prisztina)
1986: Në mes të dashurisë dhe urrejtjes (Między miłością, a nienawiścią, wyd. Tirana)
1989: Dita që nuk shuhet (Światło, które nie gaśnie, wyd. Prisztina)
2006: I varuri i këndon lirisë : poezi të zgjedhura (wyd. Tirana)

Tłumaczenia polskie

Popullit tim (Mojemu narodowi), Pa titull (Bez tytułu), [w:] Tylko Itaka pozostanie. Antologia poezji albańskiej i polskiej XX wieku, przeł. M.Saneja, Warszawa 1993.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Robert Elsie: Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press: 2010, s. 186. ISBN 978-0-8108-7231-8.
↑ Esad Mekuli. albanianliterature.net. [dostęp 2021-12-12]. (ang.).

Bibliografia

Enver Gjergjeku: Qëndresë urtësie : botim përkujtimor për Esad Mekulin / red. Enver Gjerqeku. Prisztina: 1995. (alb.).
Strona poświęcona literaturze albańskiej. albanianliterature.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-01)].

[elsie-1] Robert Elsie: Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press: 2010, s. 186. ISBN 978-0-8108-7231-8.

[2] Esad Mekuli. albanianliterature.net. [dostęp 2021-12-12]. (ang.).

[1]

[2]