Dawid Bruski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Życiorys: red. |
m poprawa linków |
||
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 7: | Linia 7: | ||
|grafika = |
|grafika = |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|funkcja = [[ |
|funkcja = [[Senatorowie V kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (1938–1939)|Senator V kadencji]] ([[II Rzeczpospolita|II RP]]) |
||
|partia = [[Obóz Zjednoczenia Narodowego]] |
|partia = [[Obóz Zjednoczenia Narodowego]] |
||
|od = 1938 |
|od = 1938 |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
|odznaczenia = {{order|KZ|S}} {{order|MDS|B}} |
|odznaczenia = {{order|KZ|S}} {{order|MDS|B}} |
||
}} |
}} |
||
'''Dawid Bruski''' (ur. [[23 października]] [[1897]] w [[Łąg|Łęgu]], zm. [[23 września]] [[1980]] w [[Sopot|Sopocie]]) – [[Polacy|polski]] nauczyciel, działacz społeczny, [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|senator]] w [[II Rzeczpospolita|II RP]] |
'''Dawid Bruski''' (ur. [[23 października]] [[1897]] w [[Łąg|Łęgu]], zm. [[23 września]] [[1980]] w [[Sopot|Sopocie]]) – [[Polacy|polski]] nauczyciel, działacz społeczny, [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|senator]] w [[II Rzeczpospolita|II RP]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Uczył się w [[Collegium Marianum w Pelplinie]] (1908–1914) i w [[gimnazjum]] w [[Wejherowo|Wejherowie]]. Po zdaniu matury w 1916 roku kontynuował naukę w Konserwatorium Muzycznym w Gdańsku (gdzie otrzymał dyplom z fortepianu i dyrygentury), a następnie studiował filozofię i filologię klasyczną na [[Uniwersytet |
Uczył się w [[Collegium Marianum w Pelplinie]] (1908–1914) i w [[gimnazjum]] w [[Wejherowo|Wejherowie]]. Po zdaniu matury w 1916 roku kontynuował naukę w Konserwatorium Muzycznym w Gdańsku (gdzie otrzymał dyplom z fortepianu i dyrygentury), a następnie studiował filozofię i filologię klasyczną na [[Uniwersytet Albrechta w Królewcu|Uniwersytecie w Królewcu]] (do 1918 roku) i w [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu|Poznaniu]] (1920–1922). |
||
Od 1919 roku był kierownikiem szkoły ludowej w [[Lutowo (województwo kujawsko-pomorskie)|Lutowie]], organizował naukę języka polskiego i historii na Pomorzu, Rady Ludowe i Straż Ludową w powiatach: [[Powiat chojnicki|chojnickim]] i [[Powiat złotowski|złotowskim]]. |
Od 1919 roku był kierownikiem szkoły ludowej w [[Lutowo (województwo kujawsko-pomorskie)|Lutowie]], organizował naukę języka polskiego i historii na Pomorzu, Rady Ludowe i Straż Ludową w powiatach: [[Powiat chojnicki|chojnickim]] i [[Powiat złotowski|złotowskim]]. |
||
Linia 26: | Linia 26: | ||
Działał społecznie, przez wiele lat był opiekunem Towarzystwa Filomatów im. A. Mickiewicza w Kościerzynie, kierownikiem chóru gimnazjalnego i robotniczego chóru męskiego „Sokół”, dyrygentem chórów św. Cecylii i „Halka”. |
Działał społecznie, przez wiele lat był opiekunem Towarzystwa Filomatów im. A. Mickiewicza w Kościerzynie, kierownikiem chóru gimnazjalnego i robotniczego chóru męskiego „Sokół”, dyrygentem chórów św. Cecylii i „Halka”. |
||
Był członkiem Polskiego Związku Zachodniego i Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (później [[Związek Nauczycielstwa Polskiego|ZNP]]) oraz [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem|BBWR]]{{r|S}}, sekretarzem koła [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|OZN]] w Kościerzynie i członkiem Zarządu Powiatowego OZN w Starogardzie Gdańskim, referentem prasowym i oświatowym oddziału Związku Rezerwistów, sekretarzem Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego. |
Był członkiem [[Polski Związek Zachodni|Polskiego Związku Zachodniego]] i [[Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych|Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych]] (później [[Związek Nauczycielstwa Polskiego|ZNP]]) oraz [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem|BBWR]]{{r|S}}, sekretarzem koła [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|OZN]] w Kościerzynie i członkiem Zarządu Powiatowego OZN w Starogardzie Gdańskim, referentem prasowym i oświatowym oddziału Związku Rezerwistów, sekretarzem Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego. |
||
W 1938 |
W 1938 został [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|senatorem]] [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji (1938–1939)|V kadencji (1935–1938)]] z [[Województwo pomorskie (II Rzeczpospolita)|województwa pomorskiego]], należał do klubu OZN i pracował w komisjach: komunikacji, ds. mniejszości niemieckiej (powołanej w czerwcu 1939 roku) i oświatowej. Zastępca członka Zarządu Koła Parlamentarnego [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|Obozu Zjednoczenia Narodowego]] w [[1938]] roku<ref>Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 39.</ref>. 2 września 1939 roku jako jeden z nielicznych senatorów przybył na ostatnie posiedzenie Senatu. |
||
W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji]], poszukiwany przez [[gestapo]], ukrywał się w [[Lublin]]ie, gdzie uczył na [[Tajne |
W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji]], poszukiwany przez [[gestapo]], ukrywał się w [[Lublin]]ie, gdzie uczył na [[Tajne nauczanie|tajnych kompletach]]. Od lipca 1944 roku pracował jako nauczyciel w szkole średniej w Lublinie, w maju 1945 roku otworzył liceum w Starogardzie Gdańskim i został jego dyrektorem, z którego został usunięty w grudniu 1949 roku (został zrehabilitowany w 1957 roku). Od 1950 roku pracował w szkolnictwie zawodowym i muzycznym w [[Bydgoszcz]]y, a od 1955 roku w szkole muzycznej w [[Wrzeszcz|Gdańsku-Wrzeszczu]]. W 1959 roku przeszedł na emeryturę. Pracował jako nauczyciel kontraktowy i w Sekcji Emerytów Oddziału ZNP w Sopocie. |
||
⚫ | Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie<ref>{{Cytuj |tytuł = GROBONET 2.6 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz komunalny w Sopocie |data dostępu = 2020-02-07 |opublikowany = sopot.grobonet.com |url = https://sopot.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=6130&inni=0&cinki=1}}</ref>. |
||
⚫ | Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie (kwatera G3-B-5a)<ref>{{Cytuj |tytuł = GROBONET 2.6 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz komunalny w Sopocie |data dostępu = 2020-02-07 |opublikowany = sopot.grobonet.com |url = https://sopot.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=6130&inni=0&cinki=1}}</ref>. |
||
[[Plik:Grób Dawida Bruskiego.jpg|mały|Grób Dawida Bruskiego na cmentarzu komunalnym w Sopocie]] |
|||
== Odznaczenia == |
== Odznaczenia == |
||
* [[Krzyż Zasługi|Srebrny Krzyż Zasługi]] |
* [[Krzyż Zasługi|Srebrny Krzyż Zasługi]] |
||
Linia 53: | Linia 53: | ||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{ |
{{SORTUJ:Bruski, Dawid}} |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej]] |
[[Kategoria:Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Polscy działacze społeczni]] |
[[Kategoria:Polscy działacze społeczni]] |
||
[[Kategoria:Polscy nauczyciele]] |
[[Kategoria:Polscy nauczyciele języka łacińskiego]] |
||
[[Kategoria:Polscy nauczyciele języka polskiego]] |
|||
[[Kategoria:Członkowie Polskiego Związku Zachodniego]] |
|||
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych]] |
|||
[[Kategoria:Senatorowie V kadencji (1938–1939)]] |
[[Kategoria:Senatorowie V kadencji (1938–1939)]] |
||
[[Kategoria:Senatorowie II Rzeczypospolitej (województwo pomorskie)]] |
[[Kategoria:Senatorowie II Rzeczypospolitej (województwo pomorskie)]] |
||
Linia 65: | Linia 69: | ||
[[Kategoria:Urodzeni w 1897]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1897]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1980]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1980]] |
||
⚫ |
Aktualna wersja na dzień 12:48, 20 lip 2024
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Senator V kadencji (II RP) | |
Okres |
od 1938 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Dawid Bruski (ur. 23 października 1897 w Łęgu, zm. 23 września 1980 w Sopocie) – polski nauczyciel, działacz społeczny, senator w II RP.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Uczył się w Collegium Marianum w Pelplinie (1908–1914) i w gimnazjum w Wejherowie. Po zdaniu matury w 1916 roku kontynuował naukę w Konserwatorium Muzycznym w Gdańsku (gdzie otrzymał dyplom z fortepianu i dyrygentury), a następnie studiował filozofię i filologię klasyczną na Uniwersytecie w Królewcu (do 1918 roku) i w Poznaniu (1920–1922).
Od 1919 roku był kierownikiem szkoły ludowej w Lutowie, organizował naukę języka polskiego i historii na Pomorzu, Rady Ludowe i Straż Ludową w powiatach: chojnickim i złotowskim.
Ochotniczo wstąpił do 265. pułku piechoty w 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
W czasie studiów, od 1920 roku pracował w dyrekcji PKP w Gdańsku. Po studiach, od 1922 roku był nauczycielem języka polskiego i łaciny w gimnazjum w Wąbrzeźnie, później, w latach 1923–1936 w Kościerzynie, a od 1937 roku był dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum im. S. Staszica w Starogardzie Gdańskim.
Działał społecznie, przez wiele lat był opiekunem Towarzystwa Filomatów im. A. Mickiewicza w Kościerzynie, kierownikiem chóru gimnazjalnego i robotniczego chóru męskiego „Sokół”, dyrygentem chórów św. Cecylii i „Halka”.
Był członkiem Polskiego Związku Zachodniego i Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (później ZNP) oraz BBWR[1], sekretarzem koła OZN w Kościerzynie i członkiem Zarządu Powiatowego OZN w Starogardzie Gdańskim, referentem prasowym i oświatowym oddziału Związku Rezerwistów, sekretarzem Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego.
W 1938 został senatorem V kadencji (1935–1938) z województwa pomorskiego, należał do klubu OZN i pracował w komisjach: komunikacji, ds. mniejszości niemieckiej (powołanej w czerwcu 1939 roku) i oświatowej. Zastępca członka Zarządu Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938 roku[2]. 2 września 1939 roku jako jeden z nielicznych senatorów przybył na ostatnie posiedzenie Senatu.
W czasie okupacji, poszukiwany przez gestapo, ukrywał się w Lublinie, gdzie uczył na tajnych kompletach. Od lipca 1944 roku pracował jako nauczyciel w szkole średniej w Lublinie, w maju 1945 roku otworzył liceum w Starogardzie Gdańskim i został jego dyrektorem, z którego został usunięty w grudniu 1949 roku (został zrehabilitowany w 1957 roku). Od 1950 roku pracował w szkolnictwie zawodowym i muzycznym w Bydgoszczy, a od 1955 roku w szkole muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu. W 1959 roku przeszedł na emeryturę. Pracował jako nauczyciel kontraktowy i w Sekcji Emerytów Oddziału ZNP w Sopocie.
Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie (kwatera G3-B-5a)[3].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Ojcem Dawida był Piotr Paweł, nauczyciel wiejski i krzewiciel polskości w Łęgu[1]; matka – Marianna z domu Lipska. Dawid był najmłodszym z dwanaściorga rodzeństwa. Wśród jego braci byli:
- Jan (1883–1942) to ksiądz, działacz społeczny i narodowy, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Stutthof, Sachsenhausen i Dachau, zamordowany w Hartheim pod Linzem,
- Alojzy, zamordowany przez Niemców w Oranienburgu.
Dawid Bruski ożenił się z Melanią Żyndą, z którą miał synów: Zbigniewa, ekonomistę i Tadeusza, prawnika[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Parlamentarzysta rodem z Łęga. [dostęp 2012-12-30].
- ↑ Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 39.
- ↑ GROBONET 2.6 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz komunalny w Sopocie [online], sopot.grobonet.com [dostęp 2020-02-07] .
- ↑ Sylwetka Dawida Bruskiego na stronie Biblioteki Sejmowej – Parlamentarzyści RP. [dostęp 2012-12-30].
- Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie
- Politycy Obozu Zjednoczenia Narodowego
- Polscy działacze społeczni
- Polscy nauczyciele języka łacińskiego
- Polscy nauczyciele języka polskiego
- Członkowie Polskiego Związku Zachodniego
- Członkowie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych
- Senatorowie V kadencji (1938–1939)
- Senatorowie II Rzeczypospolitej (województwo pomorskie)
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1980