Dawid Bruski: Różnice pomiędzy wersjami

Dawid Bruski
Data i miejsce urodzenia	23 października 1897 ; Łąg
Data i miejsce śmierci	23 września 1980 ; Sopot
	Senator V kadencji (II RP)
Okres	od 1938; do 1939
Przynależność polityczna	Obóz Zjednoczenia Narodowego
	Odznaczenia

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 12:48, 20 lip 2024

Dawid Bruski (ur. 23 października 1897 w Łęgu, zm. 23 września 1980 w Sopocie) – polski nauczyciel, działacz społeczny, senator w II RP.

Życiorys

Uczył się w Collegium Marianum w Pelplinie (1908–1914) i w gimnazjum w Wejherowie. Po zdaniu matury w 1916 roku kontynuował naukę w Konserwatorium Muzycznym w Gdańsku (gdzie otrzymał dyplom z fortepianu i dyrygentury), a następnie studiował filozofię i filologię klasyczną na Uniwersytecie w Królewcu (do 1918 roku) i w Poznaniu (1920–1922).

Od 1919 roku był kierownikiem szkoły ludowej w Lutowie, organizował naukę języka polskiego i historii na Pomorzu, Rady Ludowe i Straż Ludową w powiatach: chojnickim i złotowskim.

Ochotniczo wstąpił do 265. pułku piechoty w 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

W czasie studiów, od 1920 roku pracował w dyrekcji PKP w Gdańsku. Po studiach, od 1922 roku był nauczycielem języka polskiego i łaciny w gimnazjum w Wąbrzeźnie, później, w latach 1923–1936 w Kościerzynie, a od 1937 roku był dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum im. S. Staszica w Starogardzie Gdańskim.

Działał społecznie, przez wiele lat był opiekunem Towarzystwa Filomatów im. A. Mickiewicza w Kościerzynie, kierownikiem chóru gimnazjalnego i robotniczego chóru męskiego „Sokół”, dyrygentem chórów św. Cecylii i „Halka”.

Był członkiem Polskiego Związku Zachodniego i Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (później ZNP) oraz BBWR^[1], sekretarzem koła OZN w Kościerzynie i członkiem Zarządu Powiatowego OZN w Starogardzie Gdańskim, referentem prasowym i oświatowym oddziału Związku Rezerwistów, sekretarzem Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego.

W 1938 został senatorem V kadencji (1935–1938) z województwa pomorskiego, należał do klubu OZN i pracował w komisjach: komunikacji, ds. mniejszości niemieckiej (powołanej w czerwcu 1939 roku) i oświatowej. Zastępca członka Zarządu Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938 roku^[2]. 2 września 1939 roku jako jeden z nielicznych senatorów przybył na ostatnie posiedzenie Senatu.

W czasie okupacji, poszukiwany przez gestapo, ukrywał się w Lublinie, gdzie uczył na tajnych kompletach. Od lipca 1944 roku pracował jako nauczyciel w szkole średniej w Lublinie, w maju 1945 roku otworzył liceum w Starogardzie Gdańskim i został jego dyrektorem, z którego został usunięty w grudniu 1949 roku (został zrehabilitowany w 1957 roku). Od 1950 roku pracował w szkolnictwie zawodowym i muzycznym w Bydgoszczy, a od 1955 roku w szkole muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu. W 1959 roku przeszedł na emeryturę. Pracował jako nauczyciel kontraktowy i w Sekcji Emerytów Oddziału ZNP w Sopocie.

Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie (kwatera G3-B-5a)^[3].

Grób Dawida Bruskiego na cmentarzu komunalnym w Sopocie

Odznaczenia

Życie prywatne

Ojcem Dawida był Piotr Paweł, nauczyciel wiejski i krzewiciel polskości w Łęgu^[1]; matka – Marianna z domu Lipska. Dawid był najmłodszym z dwanaściorga rodzeństwa. Wśród jego braci byli:

Jan (1883–1942) to ksiądz, działacz społeczny i narodowy, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Stutthof, Sachsenhausen i Dachau, zamordowany w Hartheim pod Linzem,
Alojzy, zamordowany przez Niemców w Oranienburgu.

Dawid Bruski ożenił się z Melanią Żyndą, z którą miał synów: Zbigniewa, ekonomistę i Tadeusza, prawnika^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b Parlamentarzysta rodem z Łęga. [dostęp 2012-12-30].
↑ Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 39.
↑ GROBONET 2.6 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz komunalny w Sopocie [online], sopot.grobonet.com [dostęp 2020-02-07] .
↑ Sylwetka Dawida Bruskiego na stronie Biblioteki Sejmowej – Parlamentarzyści RP. [dostęp 2012-12-30].

[S-1] Parlamentarzysta rodem z Łęga. [dostęp 2012-12-30].

[2] Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 39.

[3] GROBONET 2.6 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz komunalny w Sopocie [online], sopot.grobonet.com [dostęp 2020-02-07] .

[BS-4] Sylwetka Dawida Bruskiego na stronie Biblioteki Sejmowej – Parlamentarzyści RP. [dostęp 2012-12-30].

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 7: / Linia 7: @@
  |grafika =
  |opis grafiki =
- |funkcja = [[:Kategoria:Senatorowie V kadencji (1938-1939)|Senator V kadencji]] ([[II Rzeczpospolita|II RP]])
+ |funkcja = [[Senatorowie V kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (1938–1939)|Senator V kadencji]] ([[II Rzeczpospolita|II RP]])
  |partia = [[Obóz Zjednoczenia Narodowego]]
  |od = 1938
@@ Linia 13: / Linia 13: @@
  |odznaczenia = {{order|KZ|S}} {{order|MDS|B}}
 }}
 '''Dawid Bruski''' (ur. [[23 października]] [[1897]] w [[Łąg|Łęgu]], zm. [[23 września]] [[1980]] w [[Sopot|Sopocie]]) – [[Polacy|polski]] nauczyciel, działacz społeczny, [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|senator]] w [[II Rzeczpospolita|II RP]].
 == Życiorys ==
-Uczył się w [[Collegium Marianum w Pelplinie]] (1908–1914) i w [[gimnazjum]] w [[Wejherowo|Wejherowie]]. Po zdaniu matury w 1916 roku kontynuował naukę w Konserwatorium Muzycznym w Gdańsku (gdzie otrzymał dyplom z fortepianu i dyrygentury), a następnie studiował filozofię i filologię klasyczną na [[Uniwersytet Albertyna w Królewcu|Uniwersytecie w Królewcu]] (do 1918 roku) i w [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu|Poznaniu]] (1920–1922).
+Uczył się w [[Collegium Marianum w Pelplinie]] (1908–1914) i w [[gimnazjum]] w [[Wejherowo|Wejherowie]]. Po zdaniu matury w 1916 roku kontynuował naukę w Konserwatorium Muzycznym w Gdańsku (gdzie otrzymał dyplom z fortepianu i dyrygentury), a następnie studiował filozofię i filologię klasyczną na [[Uniwersytet Albrechta w Królewcu|Uniwersytecie w Królewcu]] (do 1918 roku) i w [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu|Poznaniu]] (1920–1922).
 Od 1919 roku był kierownikiem szkoły ludowej w [[Lutowo (województwo kujawsko-pomorskie)|Lutowie]], organizował naukę języka polskiego i historii na Pomorzu, Rady Ludowe i Straż Ludową w powiatach: [[Powiat chojnicki|chojnickim]] i [[Powiat złotowski|złotowskim]].
@@ Linia 24: / Linia 24: @@
 W czasie studiów, od 1920 roku pracował w dyrekcji [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]] w [[Gdańsk]]u. Po studiach, od 1922 roku był nauczycielem języka polskiego i łaciny w gimnazjum w [[Wąbrzeźno|Wąbrzeźnie]], później, w latach 1923–1936 w [[Kościerzyna|Kościerzynie]], a od 1937 roku był dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum im. S. Staszica w [[Starogard Gdański|Starogardzie Gdańskim]].
-Aktywnie działał społecznie, przez wiele lat był opiekunem Towarzystwa Filomatów im. A. Mickiewicza w Kościerzynie, kierownikiem chóru gimnazjalnego i robotniczego chóru męskiego „Sokół”, dyrygentem chórów św. Cecylii i „Halka”.
+Działał społecznie, przez wiele lat był opiekunem Towarzystwa Filomatów im. A. Mickiewicza w Kościerzynie, kierownikiem chóru gimnazjalnego i robotniczego chóru męskiego „Sokół”, dyrygentem chórów św. Cecylii i „Halka”.
-Był członkiem Polskiego Związku Zachodniego i Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (później [[Związek Nauczycielstwa Polskiego|ZNP]]) oraz [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem|BBWR]]{{r|S}}, sekretarzem koła [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|OZN]] w Kościerzynie i członkiem Zarządu Powiatowego OZN w Starogardzie Gdańskim, referentem prasowym i oświatowym oddziału Związku Rezerwistow, sekretarzem Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego.
+Był członkiem [[Polski Związek Zachodni|Polskiego Związku Zachodniego]] i [[Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych|Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych]] (później [[Związek Nauczycielstwa Polskiego|ZNP]]) oraz [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem|BBWR]]{{r|S}}, sekretarzem koła [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|OZN]] w Kościerzynie i członkiem Zarządu Powiatowego OZN w Starogardzie Gdańskim, referentem prasowym i oświatowym oddziału Związku Rezerwistów, sekretarzem Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego.
-W 1938 roku został [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|senatorem]] [[Senat V kadencji (1938-1939)|V kadencji (1935–1938)]] z [[Województwo pomorskie (II Rzeczpospolita)|województwa pomorskiego]], należał do klubu OZN i pracował w komisjach: komunikacji, ds. mniejszości niemieckiej (powołanej w czerwcu 1939 roku) i oświatowej. 2 września 1939 roku jako jeden z nielicznych senatorów przybył na ostatnie posiedzenie Senatu.
+W 1938 został [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|senatorem]] [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji (1938–1939)|V kadencji (1935–1938)]] z [[Województwo pomorskie (II Rzeczpospolita)|województwa pomorskiego]], należał do klubu OZN i pracował w komisjach: komunikacji, ds. mniejszości niemieckiej (powołanej w czerwcu 1939 roku) i oświatowej. Zastępca członka Zarządu Koła Parlamentarnego [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|Obozu Zjednoczenia Narodowego]] w [[1938]] roku<ref>Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 39.</ref>. 2 września 1939 roku jako jeden z nielicznych senatorów przybył na ostatnie posiedzenie Senatu.
-W czasie [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji]], poszukiwany przez [[gestapo]], ukrywał się w [[Lublin]]ie, gdzie uczył na [[Tajne komplety|tajnych kompletach]]. Od lipca 1944 roku pracował jako nauczyciel w szkole średniej w Lublinie, w maju 1945 roku otworzył liceum w Starogardzie Gdańskim i został jego dyrektorem, z którego został usunięty w grudniu 1949 roku (został zrehabilitowany w 1957 roku). Od 1950 roku pracował w szkolnictwie zawodowym i muzycznym w [[Bydgoszcz]]y, a od 1955 roku w szkole muzycznej w [[Wrzeszcz|Gdańsku-Wrzeszczu]]. W 1959 roku przeszedł na emeryturę. Pracował jako nauczyciel kontraktowy i w Sekcji Emerytów Oddziału ZNP w Sopocie.
+W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji]], poszukiwany przez [[gestapo]], ukrywał się w [[Lublin]]ie, gdzie uczył na [[Tajne nauczanie|tajnych kompletach]]. Od lipca 1944 roku pracował jako nauczyciel w szkole średniej w Lublinie, w maju 1945 roku otworzył liceum w Starogardzie Gdańskim i został jego dyrektorem, z którego został usunięty w grudniu 1949 roku (został zrehabilitowany w 1957 roku). Od 1950 roku pracował w szkolnictwie zawodowym i muzycznym w [[Bydgoszcz]]y, a od 1955 roku w szkole muzycznej w [[Wrzeszcz|Gdańsku-Wrzeszczu]]. W 1959 roku przeszedł na emeryturę. Pracował jako nauczyciel kontraktowy i w Sekcji Emerytów Oddziału ZNP w Sopocie.
+Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie (kwatera G3-B-5a)<ref>{{Cytuj |tytuł = GROBONET 2.6 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz komunalny w Sopocie |data dostępu = 2020-02-07 |opublikowany = sopot.grobonet.com |url = https://sopot.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=6130&inni=0&cinki=1}}</ref>.
-Został pochowany na cmentarzu w Sopocie.
+[[Plik:Grób Dawida Bruskiego.jpg|mały|Grób Dawida Bruskiego na cmentarzu komunalnym w Sopocie]]
 == Odznaczenia ==
 * [[Krzyż Zasługi|Srebrny Krzyż Zasługi]]
 * [[Medal za Długoletnią Służbę|Brązowy Medal za Długoletnią Służbę]].
 == Życie prywatne ==
 Ojcem Dawida był Piotr Paweł, nauczyciel wiejski i krzewiciel polskości w Łęgu{{r|S}}; matka – Marianna z domu Lipska. Dawid był najmłodszym z dwanaściorga rodzeństwa. Wśród jego braci byli:
 * Jan (1883–1942) to ksiądz, działacz społeczny i narodowy, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Stutthof, Sachsenhausen i Dachau, zamordowany w Hartheim pod Linzem,
@@ Linia 45: / Linia 45: @@
 Dawid Bruski ożenił się z Melanią Żyndą, z którą miał synów: Zbigniewa, ekonomistę i Tadeusza, prawnika{{r|BS}}.
-{{Przypisy|1=
+== Przypisy ==
+{{Przypisy|
 <ref name=BS>{{cytuj stronę | url = http://bs.sejm.gov.pl/F/RS6GC8T7QMD68GA12VUSEP585M5M624N9MFGF6U946E3P2SAK4-45824?func=full-set-set&set_number=004137&set_entry=000002&format=999| tytuł = Sylwetka Dawida Bruskiego na stronie Biblioteki Sejmowej – Parlamentarzyści RP | data dostępu = 2012-12-30}}</ref>
 <ref name=S>{{cytuj stronę | url = http://zbyneks.blox.pl/2007/10/Parlamentarzysta-rodem-z-Lega.html | tytuł = Parlamentarzysta rodem z Łęga | data dostępu =2012-12-30}}</ref>
 }}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-{{DEFAULTSORT:Bruski, Dawid}}
+{{SORTUJ:Bruski, Dawid}}
+[[Kategoria:Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej]]
 [[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi]]
-[[Kategoria:Odznaczeni Medalem za Długoletnią Służbę]]
+[[Kategoria:Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)]]
+[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie]]
 [[Kategoria:Politycy Obozu Zjednoczenia Narodowego]]
 [[Kategoria:Polscy działacze społeczni]]
-[[Kategoria:Polscy nauczyciele]]
+[[Kategoria:Polscy nauczyciele języka łacińskiego]]
-[[Kategoria:Senatorowie V kadencji (1938-1939)]]
+[[Kategoria:Polscy nauczyciele języka polskiego]]
-[[Kategoria:Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej]]
+[[Kategoria:Członkowie Polskiego Związku Zachodniego]]
+[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych]]
+[[Kategoria:Senatorowie V kadencji (1938–1939)]]
+[[Kategoria:Senatorowie II Rzeczypospolitej (województwo pomorskie)]]
+[[Kategoria:Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945]]
 [[Kategoria:Urodzeni w 1897]]
 [[Kategoria:Zmarli w 1980]]