Święto Narodowe Trzeciego Maja
 "Uchwalenie Konstytucji 3 maja" - obraz Jana Matejki, 1891. Król Stanisław August (po lewej, w królewskiej szacie zdobionej gronostajami) wchodzi do kolegiaty św. Jana Chrzciciela, gdzie Konstytucja zostanie zaprzysiężona przez Sejm. Marszałkowie Stanisław Małachowski i Kazimierz Nestor Sapieha niesieni na rękach przez posłów sejmowych. W tle Zamek Królewski, gdzie uchwalono Konstytucję. | |
| Dzień | |
|---|---|
| Państwa | |
| Typ święta | |
| Upamiętnia |
uchwalenie Konstytucji 3 maja przez Sejm Czteroletni (3 maja 1791) |
| Podobne święta | |
Święto Narodowe Trzeciego Maja – święto państwowe obchodzone 3 maja, ustanowione w 1919[1] oraz ponownie w 1990[2], w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Znaczenie daty
3 maja 1791 uchwalono pierwszą konstytucję w nowożytnej Europie, a drugą po amerykańskiej na świecie. Wyprzedziła trzecią na świecie konstytucję francuską. Konstytucja ta została uchwalona przez Sejm Wielki, który został zwołany w październiku 1788.
Ustanowienie święta
Uchwalenie Konstytucji 3 maja zostało uznane za święto już 5 maja 1791.
Począwszy od 2007 roku 3 maja jest również świętem narodowym Litwy[3].
Dzieje obchodów
W czasie obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia konstytucji 3 maja 1792 wokół Warszawy skoncentrowano wiele jednostek wojskowych, których zabrakło w krytycznym momencie rosyjskiego ataku w 1792[4]. Po odzyskaniu niepodległości w 1918, rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919. Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946, kiedy w wielu miastach doszło do demonstracji studenckich. Od tego czasu władze komunistyczne zaprzestały i zabroniły publicznego świętowania, a próby manifestowania były często tłumione przez milicję. Święto to zostało oficjalne zniesione ustawą z 18 stycznia 1951 o dniach wolnych od pracy.
Święto Narodowe Trzeciego Maja przywrócono do kalendarza świąt państwowych ustawą z 6 kwietnia 1990 (weszła w życie 28 kwietnia). Pierwsze uroczyste obchody święta 3 maja w Warszawie na Placu Zamkowym w 1990 odbywały się w obecności prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego.
Dzień 3 maja jest w Polsce dniem wolnym od pracy.
- ↑ Ustawa z dnia 29 kwietnia 1919 r. o święcie narodowem trzeciego maja (Dz.Pr.P.P. 1919 nr 38 poz. 281)
- ↑ Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o przywróceniu Święta Narodowego Trzeciego Maja (Dz.U. z 1990 r. nr 28, poz. 160)
- ↑ Litewski historyk o Konstytucji 3 Maja na gazeta.pl (mar, PAP) [opublikowano: 2007-04-30]
- ↑ Jerzy Łojek, Geneza i obalenie konstytucji 3 maja, Lublin 1991, s. 279.
Bibliografia
- Podręcznik dla klasy szóstej szkoły podstawowej "Historia i społeczeństwo człowiek i jego cywilizacja"
