NL8901724A - Teletext decoder en ontvanger van televisie signalen voor het ontvangen van cyclisch uitgezonden teletext pagina's. - Google Patents

Description

N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

Teletext decoder en ontvanger van televisie signalen voor het ontvangen vancyclisch uitgezonden teletext pagina's.

1. GEBTED VAN DE UITVINDING

De uitvinding heeft betrekking op een teletext decoder voor hetontvangen van cyclisch uitgezonden teletext pagina's, voorzien van eendecodeerschakeling voor het vaststellen van paginanummers van in deuitzending aanwezige teletext pagina's en een géheugenmedium om voor dezeteletext pagina's een ontvangstindicatie op te slaan die aangeeft dat depagina in de uitzending voorhanden is. De uitvinding heeft tevensbetrekking op een ontvanger van televisie- en teletextsignalen die van eendergelijke teletext decoder is voorzien.

2. ACHTERGROND VRN DE UITVINDING

Een televisie ontvanger met een teletext decoder van de in deaanhef genoemde soort is bekend uit het Duitse OffenlegungsschriftDE 36 22 308 Al. In deze teletext decoder wordt van iedere uitgezondenteletext pagina het paginanummer gedetecteerd en wordt dit paginanummer alsontvangstindicatie in het géheugenmedium opgeslagen. De bekende ontvangeris bijzonder gebruikersvriendelijk. Wordt namelijk door de gebruiker eenteletext pagina aangevraagd dan wordt nagegaan of het paginanummer van degewenste pagina is opgeslagen zodat aan de gebruiker kan worden medegedeeldof de gewenste pagina al dan niet in de uitzending is. Is het paginanummerniet opgeslagen dan wordt de overeenkomstige pagina blijkbaar nietuitgezonden en zal de gebruiker een andere pagina kiezen. Is het pagina¬nummer opgeslagen doch de pagina zelf niet direct beschikbaar dan zal degebruiker enige tijd moeten wachten tot de gevraagde pagina ingevangen isen weergegeven wordt.

Opgemerkt zij dat het na het afstemmen op een nieuwe zendersteeds enige tijd duurt voordat alle pagina's eenmaal zijn ontvangen. Deafwezigheid van een paginanummer in het géheugenmedium is gedurende deze tijd, die verder initialisatietijd genoemd zal worden, geen betrouwbareindicatie voor het niet-voorhanden zijn van de betreffende pagina in deuitzending. Naar de gebruiker toe worden mededelingen hierover dan ook bijvoorkeur tijdelijk achterwege gelaten. De betreffende tijd verschiltechter van zender tot zender en een bezwaar van de bekende decoder is datde initialisatietijd zodanig groot moet zijn dat hij zelfs de traagstgeachte teletext uitzending omvat. Een bezwaar van de bekende teletextdecoder is tevens dat de gebruiker onterecht cp ontvangst van eenaangevraagde pagina zal wachten indien het overeenkomstige paginanummer inhet geheugenmedium is qpgeslagen doch de betreffende pagina inmiddels uitde teletext uitzending is verwijderd.

3. SAMENVATTING VAN DE UITVINDING

De uitvinding beoogt een teletext decoder aan te geven waarmeeonder meer tegemoet wordt gekomen aan de genoemde bezwaren van de bekendeteletext decoder en die het mogelijk maakt de gebruikersvriendelijkheidvan een televisie ontvanger, die van een dergelijke teletext decoder isvoorzien, verder te verhogen.

Overeenkomstig de uitvinding heeft de teletext decoder daartoehet kenmerk dat de decodeerschakeling is ingericht voor het vaststellen enopslaan van de duur van de cyclus waarmee de pagina's worden uitgezonden.Aldus wordt per zender bepaald wanneer alle pagina's eenmaal zijn ontvangenzodat vervolgens aan de gebruiker betrouwbare mededelingen over het al danniet voorhanden zijn van gewenste pagina's kunnen worden verstrekt. Tevenswordt hierdoor bepaald wanneer een cyclus verstreken is zodat het opslaanvan ontvangstindicaties in het geheugenmedium desgewenst herhaald kanworden teneinde de ontvangstindicaties van inmiddels uit de uitzendinggenomen teletext pagina's te verwijderen.

In een uitvoering van de teletext decoder volgens de uitvindingwordt de duur van de cyclus, die verder cyclustijd zal worden genoemd,vastgesteld door ingevolge de ontvangst van een pagina waarvan nog geenontvangst indicatie is opgeslagen, gedurende een vooraf bepaalde tijd eencyclustijdtellerstand cp te hogen. Bedraagt deze vooraf bepaalde tijdbijvoorbeeld 3 seconden dan wordt de cyclustij dtellerstand doorlopendcpgehoogd zolang er minimaal eenmaal per 3 seconden een nog niet eerdergedetecteerde teletext pagina wordt ontvangen. In de praktijk is dat het geval na het inschakelen en na het afstemmen cp een nieuwe zender. Cp eengegeven mentent worden geen nieuwe pagina's meer gedetecteerd en zal decyclustij dtellerstand na 3 seconden niet meer worden verhoogd. Decpgeslagen ontvangstindicaties zijn nu ccmpleet en de cyclustijd is gelijkaan de cyclustij dtellerstand minus 3 seconden.

Een bijzonder zinvolle uitvoeringsvorm volgens de uitvindingheeft als kenmerk dat de decodeerschakeling verder is ingericht om bijontvangst van een teletext pagina voor die pagina in het geheugenmedium eenverdere geheugenwaarde cp te slaan die gerelateerd is aan het tijdstipwaarop de pagina is ontvangen. Dit zal zeer worden gewaardeerd als wordtbedacht dat nu bepaald kan worden wanneer een geselecteerde pagina opnieuwuitgezonden zal worden, en dat de gebruiker bij de aanvrage van eenteletext pagina over de wachttijd geïnformeerd kan worden. De gebruikers¬vriendelijkheid van bijvoorbeeld een televisie ontvanger met eendergelijke teletext decoder wordt hierdoor aanmerkelijk verhoogd. Dewachttijd voor een aangevraagde teletext pagina kan bijvoorbeeld op hetbeeldscherm weergegeven worden door middel van een in lengte afnemendehorizontale of verticale balk waarbij de lengte van de balk tot nul isgereduceerd zodra de gewenste pagina ingevangen en weergegeven wordt.

In de praktijk zijn er ook pagina's die met een afwijkendecyclustijd worden uitgezonden. Zo worden bijvoorbeeld frequent geraad¬pleegde pagina's vaker dan eenmaal per cyclus door de zender uitgezonden.Een uitvoeringsvorm van de teletext decoder heeft het kenmerk dat deaanwezigheid van dergelijke pagina's met zo'n 'individuele cyclustijd'wordt vastgesteld en dat deze individuele cyclustijd bepaald wordt door hettijdsinterval tussen successievelijke ontvangsten van zo'n pagina vast testellen en cp te slaan.

Een verdere uitvoering van de teletext decoder heeft het kenmerkdat de decodeerschakeling is ingericht voor het vaststellen en als verderegeheugenwaarde opslaan van het hoogste en laagste subpaginanummer. Hierdoorwordt vastgesteld of de uitgezonden pagina een roulerende pagina is.Roulerende teletext pagina's zijn pagina's waarvan de informatie irihoudregelmatig verandert teneinde een veelheid van informatie die niet in eenenkele pagina past toch onder één paginanummer toegankelijk te maken. Zoworden bijvoorbeeld cp pagina 570 beurskoersen uitgezonden als een'subcyclus' van pagina's 570/1..570/4 waarbij /1../4 een subpaginanummerrepresenteert. Niet-roulerende pagina's hebben in de praktijk subpagina¬nummer 0. Bij bekende teletext decoders veroorzaken roulerende pagina's in het algemeen gebruiksproblemen. Zo blijkt een weergegeven teletext paginavoor de argeloze gebruiker pas een roulerende pagina te zijn als dezeonverwacht van inhoud verandert. Ook bedraagt de wachttijd voor eenindividuele subpagina een onbekend aantal cyclustijden. Met deuitvoeringsvorm van de teletext decoder volgens de uitvinding is hetmogelijk cm de gebruiker reeds bij de aanvrage van een pagina mede te delendat de gevraagde pagina zal rouleren. Tevens kan de leestijd van eenweergegeven roulerende pagina op het beeldscherm van een ontvanger wordengevisualiseerd. Verder wordt bij aanvraag van een individuele subpagina dewachttijd, die zoals vermeld meerdere cyclustijden omvat, weergegeven.

Een gunstige uitvoeringsvorm van de teletext decoder volgens deuitvinding wordt daardoor gekenmerkt dat het géheugenmedium voor de opslagvan ontvangst indicaties en eventueel genoemde verdere géheugenwaarden voorieder mogelijk paginanummer een door het paginanummer adresseerbaregéheugenlocatie omvat. Hiermee wordt bereikt dat de voor elk paginanummeropgeslagen ontvangstindicaties en eventuele verdere géheugenwaarden directadresseerbaar zijn hetgeen in de praktijk van groot belang blijkt te zijnom de verwerking van gegevens binnen de beschikbare tijd mogelijk te maken.Zo hoeft bijvoorbeeld niet voor iedere uitgezonden pagina in het géheugen¬medium gezocht te worden naar een overeenkomstig paginanummer, maarvolstaat het adresseren van vooraf bepaalde géheugenlocaties. Opgemerkt zijdat het op zichzelf uit het Duitse Patentschrift DE 36 34 757 Cl békend isom het géheugenmedium voor de opslag van ontvangstgegevens op eendergelijke manier te realiseren. Het betreft daar echter een geheugenwaarvan de inhoud door de zender uitgezonden dient te worden.

4- BESCHRIJVING VMS DE FIGUREN

Figuur 1 geeft de algemene opbouw weer van een televisieontvanger voorzien van een teletext decoder volgens de uitvinding.

Figuren 2A en 2B geven een beeldlijn van een televisiesignaalweer met een daarin uitgezonden teletext signaal.

Figuur 3 geeft de schematische opbouw weer van een teletextdecoder volgens de uitvinding.

Figuur 4 toont een diagram ter toelichting van de werking van dein figuur 3 weergegeven teletext decoder.

Figuur 5 geeft een indeling weer van het géheugenmedium voor opslag van ontvangst indicaties en verdere geheugenwaarden.

Figuur 6 toont een verder diagram ter toelichting van de werkingvan de in figuur 3 weergegeven teletext decoder.

Figuren 7A en 7B geven verdere indelingen weer van het géheugen-medium voor opslag van ontvangst indicaties en verdere geheugenwaarden.

Figuur 8 toont een verder diagram ter toelichting van de werkingvan de in figuur 3 weergegeven teletext decoder.

Figuren 9-11 tonen enige diagrammen ter toelichting van dewerking van de in figuur 1 weergegeven televisie ontvanger.

5. BESCHRIJVING VAN UITVOEPTNG.SVQQPRRFT DEN

In figuur 1 is de algemene ophouw van een televisie ontvangervoorzien van een teletext decoder volgens de uitvinding weergegeven. De opeen antenne 1 ontvangen zendersignalen worden toegevoerd aan eengebruikelijke afstem- en demodulatieschakeling 2. Het hieruit verkregencomposiet videosignaal CVBS van het geselecteerde televisie programma wordttoegevoerd aan een videosignaalbewerkingsschakeling 3 en aan een teletextdecoder 4. In een normale televisie bedrij fstoestand van de ontvangerworden de elementaire kleursignalen R'G'B' uit videosignaalbewerkings-schakeling 3 via een selector 5 aan een beeldscherm 6 toegevoerd opdat degebruiker het ontvangen televisie programma kan bekijken. In een door degebruiker oproepbare teletext bedrijf stoestand worden de elementairekleursignalen RGB van teletext decoder 4 via selector 5 op beeldscherm 6weergegeven. Selector 5 wordt bediend door een onderdnikkingssignaal FBLdat in de teletext decoder wordt opgewekt. Bedieningsinstructies van degebruiker worden in een (af stands) bedieningseenheid 7 opgewekt en via eenontvangerschakeling 8 aan een besturingsschakeling 9 toegevoerd. Teletextdecoder 4 is met deze besturingsschakeling 9 verbonden door middel van eencommandobus 10. Op deze ccmmandctaus is verder een interface U aangeslotendie besturingsschakeling 9 in staat stelt cm op zenders af te stemmen,beeldhelderheid en volume te regelen en dergelijke. In de figuur is dit metgeëigende symbolen aangegeven.

Het composiet videosignaal CVBS bevat in het rasterterugslaginterval een of meer beeldlijnen met teletext informatie. In het hierbeschouwde PAL TV-sysbeem kunnen dat bijvoorbeeld de lijnen 7-22 en 320-335zijn. Zoals in figuur 2 is weergegeven omvat een dergelijke beeldlijn een zogenaamd datapakket van 45 bytes van ieder 8 bits. De eerste 2 bytes meteen vaste waarde 1010.. 10 worden "clock-run-in" genoemd en zijn in defiguur met CRI aangeduid. Het derde byte is een zogenaamde "framing code"FC en heeft eveneens een vaste waarde. De volgende 2 bytes bevatten een3-bits magazine nummer M en een 5-bits regelnummer R. Zij zijn verder metbehulp van additionele protectiébits tegen het optreden van transmissie¬fouten beschermd. De betekenis van de overige 40 bytes hangt af van dewaarde van het regelnummer R. Heeft het regelnummer een van de waarden1-23, zoals weergegeven in figuur 2A, dan representeren de 40 bytes eentekstregel van 40 karakters voor weergave op een beeldscherm. Figuur 2Bgeeft het datapakket weer in geval het regelnummer gelijk aan 0 is. Eendergelijk datapakket, dat ook wel kopregel wordt genoemd, bevat achtpaginanummerbits PAG, een 13-bits subpaginanummer SUBPAG, alsmede eenaantal besturingsbits die in de figuur met CB zijn aangegeven. Depaginanummerbits PAG, het subpaginanummer SUBPAG en de besturingsbits CBzijn ondergebracht in acht bytes van de kopregel. Deze acht bytes bevattenverder additionele protectiébits tegen het cptreden van transmissiefouten.De resterende 32 bytes van de kopregel representeren karakters voorweergave op het beeldscherm. De laatste 8 karakters hiervan geven in depraktijk de actuele tijd weer. Een teletext pagina omvat een kopregel en 23tekstregels. De uitzending van een pagina begint met, en impliceert, debetreffende kopregel en omvat vervolgens de relevante tekstregels. Eenveelheid van teletext pagina's wordt in een repeterende cyclus uitgezonden.De duur van een dergelijke cyclus hangt af van het aantal pagina's en vanhet aantal beeldlijnen dat in de rasterterugslag voor teletext wordttoegepast. Bij gébruik van bijvoorbeeld twee beeldlijnen per raster in eenTV systeem met 50 Hz rasterfrequentie worden 100 datapakketten, correspon¬derend met ongeveer 4 teletext pagina's, per seconde uitgezonden. De duurvan een cyclus die bijvoorbeeld 100 pagina's omvat duurt dan 25 seconden.

Cpgemerkt zij dat een teletext pagina wordt geïdentificeerd doormiddel van het 3-bits magazine nummer M en de 8 paginanummerbits PAG. Samenvormen zij een 3-cijferige pagina identificatie die verder het paginanummergenoemd zal worden. In de praktijk worden veelal de nummers 100-899toegepast.

Figuur 3 geeft schematisch de functionele opbouw van teletextdecoder 4 volgens de uitvinding weer. Het ontvangen composiet videosignaalCVBS wordt in deze decoder toegevoerd aan een synchronisatieschakeling 41en een af snij schakeling 42. De synchronisatieschakeling 41 genereert een raamsignaal DEW met rasterfrequentie dat optreedt gedurende de lijnen 7-22en 320-335 waarin het teletext signaal aanwezig kan zijn. Verder levertsynchronisatieschakeling 41 diverse niet-getekende kloksignalen aan deoverige schakelingen.

Af snij schakeling 42 regenereert een teletext signaal TTD en eendaarbij behorende kloksignaal TIC, en voert deze signalen toe aan eenacquisitieschakeling 43 die verder het genoemde raamsignaal DEW ontvangt.Gedurende de door raamsignaal DEN gedefinieerde periode onderzoektacquisitieschakeling 43 het ontvangen teletext signaal TTD op het voorkomenvan de eerder genoemde framing code PC. Treedt deze binnen een voorafbepaald tijdsinterval in de beeldlijn cp dan wordt blijkbaar een geldigteletext datapakket ontvangen. De volgende 42 bytes uit het signaal wordendan successievelijk in een ontvangstbuffer 44 opgeslagen. Dit geschiedt cpautonome wijze onder besturing van kloksignaal TIC die in het hierbeschouwde TV-systeem een frequentie heeft van circa 6.9 MHz. Na afloop vanhet rasterterugslag interval zijn de in dit interval ontvangen data-pakketten cpgeslagen in ontvangstbuffer 44 en duurt het weer bijna eenvolledig TV-raster van 20 msec voordat de volgende beeldlijnen met teletextinformatie ontvangen zullen worden. Gedurende deze tijd kan verdereverwerking van de datapakketten plaatsvinden. De acquisitieschakeling 43 isdaartoe verbonden met een decodeerschakeling 45. Deze decodeerschakel ing isbijvoorbeeld uitgevoerd als microprocessor en is ingericht om de inontvangstbuffer 44 cpgeslagen datapakketten te lezen en verder teverwerken. In het bijzonder is decodeerschakeling 45 ingericht cm hetregelnummer R te lezen en, in geval R=0, uit het magazine nummer M en depaginanummerbits PAG het paginanummer van een uitgezonden pagina vast testellen. De decodeerschakeling is verder ingericht cm voor de in deuitzending aanwezige teletext pagina's een ontvangst indicatie cp te slaanin een géheugenmedium 46. Teletext decoder 4 omvat verder een eveneens metde decodeerschakeling verbonden karaktergenerator 47 en een paginagéheugen48 voor de opslag van tenminste de weer te geven teletext pagina. Cpgemerktzij dat in figuur 3 de opbouw van de teletext decoder functioneel isweergegeven en dat voor de daadwerkelijke realisatie diverse mogelijkhedenzijn. Zo zullen in de praktijk de acquisitieschakeling 43 en de karakter¬generator 47 via een gemeenschappelijke data- en adresbus met decodeer¬schakeling 45 gekoppeld zijn, en zullen géheugenmedium 46 en paginagéheugen48 als één geheugen zijn geïmplementeerd. Dit geheugen wordt dan tevens opverder bekende wijze gébruikt voor de opslag van programmavariabelen en dergelijke.

De werking van de teletext decoder berust verder op een programmadat door de decodeerschakeling 45 wordt uitgevoerd. De decodeerschakelingontvangt daartoe van synchronisatieschakeling 41, bijvoorbeeld via eenzogenaamde interrupt request ingang 451, het raamsignaal DEW dat aangeeftwanneer nieuwe teletext datapakketten in ontvangstbuffer 44 zijnopgeslagen. Het programma voert een aantal taken uit die voor de uitvindingverder niet van belang zijn. Zo stelt het programma vast welke van deontvangen datapakketten tekstregels zijn van een weer te geven pagina. Debytes van deze pakketten worden in ontvangstbuffer 44 gelezen en naeventuele conversie in een weergave formaat opgeslagen in paginagéheugen 48voor weergave door karaktergenerator 47.

Geheugenmedium 46 is ingericht voor het opslaan van ontvangst-indicaties die aangeven dat een pagina in de uitzending aanwezig is. In eengunstige uitvoeringsvorm van de teletext decoder omvat het geheugenmediumdaartoe voor ieder mogelijk paginanummer een door het paginanummeradresseerbare geheugenlocat ie. Daar het paginanummer in totaal 11 bitscanvat zijn hiervoor 2048 geheugenlocaties nodig. Zoals eerder vermeldblijft de paginanummering in de praktijk echter beperkt tot het bereik100-899 zodat desgewenst met 800 geheugenlocaties kan worden volstaan. Voorhet aangeven of een pagina al dan niet uitgezonden wordt volstaat 1 bit pergeheugenlocatie. Deze 1-bit ontvangstindicaties worden verder aangeduid met1(100)-1(899).

In de praktijk omvat een teletext uitzending een zich repeterendecyclus van successievelijk uitgezonden pagina's waarin elke pagina eenmaalaanwezig is. De decodeerschakeling 45 is ingericht voor het vaststellen enopslaan van de duur van deze cyclus. Meer in het bijzonder wordt decyclustijd vastgesteld door bij ontvangst van een nog niet eerder ontvangenteletext pagina gedurende bijvoorbeeld 3 seconden een cyclustijdtellerstandcp te hogen. Een decodeerprogramma dat de cyclustijd op een dergelijkemanier vaststelt is weergegeven in figuur 4. Het omvat een initialisatie-programma 12 dat wordt uitgevoerd na het afstemmen op een nieuwe zender, eneen interruptprograrama 13 dat steeds na het optreden van het raamsignaalDEW wordt uitgevoerd. Initialisatieprogramma 12 canvat een stap 121 waarinalle 800 ontvangstindicaties 1(100)-1(899) in geheugenmedium 46 '0' wordengemaakt om aan te geven dat nog geen enkele teletext pagina is ontvangen.Verder wordt in een stap 122 aan een cyclustij dtellerstand Tcyc eeninitiële waarde 0 toegekend en krijgt een looptijdtellerstand td een initiële waarde van genoemde 3 sec. Een logische variabele MD krijgt dewaarde '0' cm aan te geven dat de cyclustijd nog niet is bepaald. Hetinterruptprogramma 13 omvat een stap 132 waarin op verder békende wijzewordt nagegaan of de tot dusver in ontvangstbuffer 44 ontvangen data-pakketten verwerkt zijn. Zolang dat niet het geval is wordt in een stap 133nagegaan of het momenteel te verwerken pakket een kopregel is met regel¬nummer R=0. Is dat niet het geval dan is het pakket een gewone tekstregel,waarvan de verwerking voor de uitvinding niet van belang is. Het programmakeert dan terug naar stap 132 voor de verwerking van het volgendebeschikbare datapakket. Is het regelnummer gelijk aan 0 dan geeft hetpakket het begin van een uitgezonden teletext pagina aan. In een stap 134wordt van deze pagina het paginanummer 'p' vastgesteld. Vervolgens wordt ineen stap 135 nagegaan of deze pagina reeds eerder was uitgezonden door ingéheugenmedium 46 de aldaar cpgeslagen ontvangstindicatie I(p) te lezen. Isde gelezen waarde een logische 111 dan was de pagina reeds eerderuitgezonden en wordt verder geen actie meer ondernemen. Het programma keertdan terug naar stap 132. Is de gelezen waarde echter een logische '0' danwordt de betreffende pagina voor het eerst ontvangen sinds cp de zenderwerd afgestemd. In een stap 138 wordt dan de corresponderende ontvangst¬indicatie aangepast door I(p) '1' te maken. Tevens krijgt looptijdteller-stand td opnieuw, onafhankelijk van zijn actuele waarde, de initiële waardevan 3 sec. Zijn alle in een rasterterugslag ontvangen datapakketten aldusverwerkt dan gaat het intempt programma in een stap 1310 na of de cyclus¬tijd reeds is bepaald. Is de cyclustijd reeds vastgesteld (MD='l') dan ishet interruptprogramma verder beëindigd. Is de cyclustijd nog nietvastgesteld (MD='0') dan wordt in een stap 1311 de loopt ij dtellerstand tdmet een bedrag van 0.02 sec verlaagd en de cyclustij dtellerstand Tcyc meteen identiek bedrag verhoogd. De gekozen waarde van 0.02 sec kcmt overeenmet de 50 Hz rasterfrequentie waarmee het interruptprogramma wordtaangeroepen, zolang aldus door het interruptprogramma 13 nog nieuwepagina’s worden gedetecteerd krijgt loeptijdtellerstand td regelmatig instap 138 de initiële waarde van 3 sec en wordt cyclustij dtellerstand Tcycin stap 1311 elk TV raster met 20 msec cpgehoogd. Vanaf het tijdstip datgeen nieuwe pagina's meer worden gedetecteerd, wordt de loeptij dtellerstandtd elk TV raster in stap 1311 met 0.02 sec verlaagd en bereikt daardoor na3 sec de waarde 0. Dit wordt door het interruptprogramma in een stap 1312gedetecteerd. De cyclustijd bedraagt dan de tot nu in cyclustij dtellerstandTcyc cpgébouwde waarde minus 3 sec. In een stap 1313 wordt Tcyc dienover- eenkcmstig aangepast. Bovendien wordt in deze stap de logische variabeleIND '1' gemaakt cm aan te geven dat de cyclustijd nu vastgesteld is. Voorhet uitvoeren van irrterruptprogramma 13 heeft decodeerschakeling 45 eenrasterperiode van 20 msec beschikbaar. In de praktijk is gebleken dat dedecodeerschakeling nog tijd overhoudt voor het uitvoeren van andere nog tebeschrijven programma's.

Het is zinvol cm het geheugenmedium 46 in de beschrevenuitvoering dubbel uit te voeren. Het is dan mogelijk cm het vaststellen vande cyclustijd en het opslaan van ontvangst indicaties in het ene géheugen-medium te herhalen terwijl de in het andere geheugenmedium opgeslagengegevens voor verdere toepassing beschikbaar zijn. De teletext decoder pastzich dan automatisch aan eventuele wijzigingen aan, in het bijzonder indienpagina's uit de uitgezonden cyclus worden verwijderd.

Figuur 5 geeft een indeling van geheugenmedium 46 weer voorgébruik in een verdere uitvoeringsvorm van de teletext decoder volgens deuitvinding. Het geheugenmedium omvat nu behalve ontvangstindicaties1(100)-1(899) verdere geheugenwaarden T(100)-T(899) voor opslag van hettijdstip waarop de overeenkomstige pagina het meest recent is uitgezonden,en geheugenkaarden C(100)-C(899) voor opslag van een individuele cyclustijdper pagina. Opgemerkt zij dat met het begrip 'tijdstip' niet noodzakelijkde absolute tijd van de dag wordt bedoeld, doch dat volstaan kan worden meteen relatief tijdstip, bijvoorbeeld ten opzichte van het moment waarop opeen zender werd af gestemd.

Het interruptprogramma 13 voor deze uitvoeringsvorm isweergegeven in figuur 6. In deze figuur zijn eerder beschreven programma-stappen met gelijke referentienummers aangeduid en eventueel samengevat.Het interruptprogramma omvat nu verder een stap 131 waarin het huidigetijdstip aan een variabele 't' wordt toegekend. In stap 132 wordt wederomnagegaan of er nog te verwerken datapakketten in ontvangstbuffer 44voorhanden zijn. Vervolgens wordt in stap 133 nagegaan of het datapakketde kopregel van een pagina is (R=0) en wordt in stap 134 het paginanummer pvan deze pagina vastgesteld. In stap 135 wordt aan de hand van ontvangst-indicatie I(p) vastgesteld of de betreffende pagina reeds eerderuitgezonden was. Is dat het geval dan stelt géheugenwaarde T(p) het vorigetijdstip van ontvangst voor en dan wordt in een stap 136 de individuelecyclustijd van de ontvangen pagina bepaald en in C(p) opgeslagen door hetvorige ontvangsttijdstip van het huidige tijdstip t af te trékken. Was depagina nog niet eerder ontvangen dan wordt in een stap 137 aan de individuele cyclustijd C(p) voorlopig een niet-plausibele vaarde,bijvoorbeeld -1, toegekend. In een stap 139 wordt vervolgens het huidigetijdstip van ontvangst van de pagina aan de overeenkomstige géheugenwaardeT(p) toegekend.

Opgemerkt zij dat het zinvol is om het vaststellen en opslaan vaneen individuele cyclustijd te beperken tot de teletext pagina's diedaadwerkelijk een afwijkende cyclustijd hebben. In de praktijk zijn dezepagina's herkenbaar aan een zogenaamd "interrupted sequence" bit dat deeluitmaakt van de in de kopregel uitgezonden besturingsbits (CB in figuur 2B)en dat aangeeft dat het betreffende paginanummer buiten de toegepastenummervolgorde van uitzending valt. De hiervoor benodigde programmastappenzijn verder niet weergegeven.

Decodeerschakeling 45 voert verder een achtergrondprogramma uitvoor het verwijderen van ontvangstindicaties van pagina's die uit deuitzendcyclus zijn genomen. Dit achtergrondprogramma bepaalt regelmatigvoor ieder paginanummer het verschil tussen het huidige tijdstip t en hetmeest recente tijdstip van ontvangst T(p). Bedraagt dit verschil wezenlijkmeer dan de cyclustijd Tcyc of de voor de pagina gevonden individuelecyclustijd C(p) dan is de betreffende pagina blijkbaar uit de uitzendinggenomen en wordt aan ontvangstindicatie I(p) weer de logische waarde '0'toegekend. Een dergelijk achtergrondprogramma is een alternatief voor deeerder vermelde uitvoering die gebruik maakt van een dubbel uitgevoerdgéheugenmedium.

In een verdere uitvoering van de teletext decoder volgens deuitvinding is de decodeerschakeling ingericht voor het opslaan van hetlaagste en hoogste subpaginanummer van roulerende teletext pagina's. Infiguur 7A is een mogelijke indeling van géheugenmedium 46 voor het opslaanvan subpaginanummers weergegeven. Het géheugenmedium omvat nu verderegéheugenwaanden SH(100)-SH(899) voor het opslaan van het hoogste subpagina¬nummer en géheugenwaanden SL(100)-SL(899) voor het opslaan van het laagstesubpaginanummer. Tevens omvat het géheugenmedium géheugenwaandenSR(100) -SR(899) voor het opslaan van het meest recent uitgezondensubpaginanummer. Een mogelijk interruptprogramma 13 voor deze uitvoeringvan de teletext decoder is weergegeven in figuur 8. Dit programma komtvergaand overeen met de eerder in figuren 4 en 6 weergegeven interrupt¬programma's. In stap 132 wordt wederom nagegaan of er nog te verwerkendatapakketten in ontvangstbuffer 44 aanwezig zijn. Vervolgens wordt in stap133 nagegaan of het datapakket een kopregel is, wordt in stap 134 het paginanummer p vastgesteld en worden de reeds beschreven stappen 135-139voor het opslaan van ontvangsttij dstip en individuele cyclustijduitgevoerd. In een stap 1314 wordt nu verder het subpaginanummer (SüBPAG infiguur 2B) gelezen en aan een variabele 's' toegekend. Daarna wordt in eenstap 1315 nagegaan of dit subpaginanummer s gelijk aan 0 is. Is dat hetgeval dan is de uitgezonden pagina geen roulerende pagina (meer) en wordenin een stap 1316 de geheugenwaarden SL(p) en SH(p) eveneens 0 gemaakt. Ishet ontvangen subpaginanummer ongelijk aan 0 dan wordt aangenomen dat depagina rouleert. In een stap 1317 wordt dan nagegaan of het actuelesubpaginanummer s kleiner is dan het nog in SR(p) opgeslagen subpagina¬nummer van deze pagina in de vorige cyclus. Is dat het geval dan wordt inovereenstemming met de praktijk aangenomen dat er sprake is van eencmslagpunt: de vorige sufcpagina had als laatste van de subcyclus blijkbaarhet hoogste subpaginanummer en dientengevolge is de actuele pagina deeerste van de subcyclus. In overeenstemming hiermee wordt in een stap 1318het actuele subpaginanummer s toegekend aan géheugenwaarde SL(p) en krijgtSH(p) de waarde van het nog in SR(p) opgeslagen vorige subpaginanummer.Zolang het ontvangen subpaginanummer niet opnieuw kleiner is dan hetvorige, vindt geen verdere aanpassing van SL(p) en SH(p) meer plaats.Tenslotte wordt in een stap 1313 het ontvangen si±paginanummer s in SR(p)bewaard.

Eventueel kan bij het hier weergegeven interruptprogramma inovereenstemming met de praktijk worden aangenomen dat het laagstesubpaginanummer bij roulerende pagina's altijd de waarde 1 heeft. Ditbeperkt de benodigde hoeveelheid geheugen in geheugenmedium 46. Ook kanverdere géheugenreductie worden bereikt door alleen rekening te houden methet in de praktijk tot bijvoorbeeld 0-79 beperkte bereik van de subpagina¬nummer ing. Ook zijn variaties mogelijk cp de organisatie van geheugenmedium46. Het is met name zinvol cm slechts geheugencapaciteit in beslag te nemenvoor het opslaan van daadwerkelijk relevante geheugenwaarden. Zo isbijvoorbeeld de opslag van de subpaginanummers SH(p), SL(p) en SR(p) alleenrelevant voor de meestal in beperkte mate aanwezige roulerende pagina's.Een effectieve indeling van geheugenmedium 46 is weergegeven in figuur 7B.Voor ieder mogelijk paginanummer wordt een geheugenwaarde cpgeslagen dievoor niet-uitgezonden pagina's een waarde '0' heeft en die voor uitgezondenpagina's het adres bevat van verdere relevante geheugenwaarden. Zo is uitde figuur af te leiden dat pagina 100 in de uitzending is en niet rouleert,dat pagina 101 niet in de uitzending aanwezig is, en dat pagina 102 een roulerende pagina is.

De gebruikersvriendelijkheid van een televisie ontvanger wordtroet een teletext decoder zoals hiervoor beschreven aanmerkelijk verhoogd.Zoals uit de figuren 1 en 3 blijkt is besturingsschakeling 9 in deontvanger via een ccxnmandctous 10 verbonden roet decodeerschakeling 45. Debesturingsschakeling is aldus in staat om gegevens uit géheugenmedium 46 telezen en karakter informatie voor weergave op het beeldscherm in pagina-geheugen 48 op te slaan. De werking van de televisie ontvanger wordt nuverder bepaald door een besturingsprogramma dat in de veelal als micropro¬cessor uitgevoerde besturingsschakeling 9 is cpgeslagen. Zo'n besturings¬programma omvat een pagina aanvraag programma, een subpagina aanvraagprogramma en een weergeefprogramma.

In figuur 9 is een uitvoeringsvoorbeeld weergegeven van eenpagina aanvraag programma 14 dat wordt uitgevoerd na het intoetsen door degebruiker van een paginanummer 'pagnr'. In een stap 141 wordt nagegaan ofde ontvangstindicatie I (pagnr) van deze pagina de logische waarde '1'heeft. Is dat niet het geval dan is de gevraagde pagina nog niet eerder inde uitzending geweest. In een stap 142 wordt dan nagegaan of er reeds eencyclus van uitgezonden pagina's gevonden is. In dat geval (IND='l') is degevraagde pagina blijkbaar niet in de uitzending hetgeen in een stap 143aan de gebruiker wordt medegedeeld. Deze zal daarop een nieuwe paginakiezen. In het andere geval (FM>=O') kan desgewenst in een stap 144 aan degebruiker worden medegedeeld dat de cyclus nog niet is bepaald. Dezesituatie zal zich in de praktijk alleen kort na het afstemmen op een nieuwezender voordoen.

Wordt de gevraagde pagina wel uitgezonden dan wordt in een stap145 nagegaan of voor deze pagina een individuele cyclustijd vastgesteld is.Heeft géheugenwaarde C (pagnr) nog de niet-plausibele waarde -1 dan wordtvoorshands aangenomen dat de cyclustijd overeenkomt met de 'overall'cyclustijd Tcyc. In de meeste gevallen is echter de individuele cyclustijdC(pagnr) békend. In een stap 146, respectievelijk 147, wordt nu de wacht¬tijd 'tw' voor de gevraagde pagina berekend uit het vorige tijdstip vanontvangst, de cyclustijd en het huidige tijdstip t: (stap 146): tw = T (pagnr) + Tcyc - t (stap 147): tw = T(pagnr) + C(pagnr) - t

Vervolgens wordt in een stap 148 door het testen van de waarde van hetmeest recent ontvangen sufcpaginanummer SR(pagnr) nagegaan of de aange¬vraagde pagina een roulerende pagina is. Is dat niet het geval dan is hetpagina aanvraag programma verder beëindigd. Blijkt de aangevraagde paginaechter een roulerende pagina te zijn dan wordt de gebruiker hierover in eenstap 149 geïnformeerd. In een stap 1410 wordt het hoogste subpaginanummerSH(pagnr) getest. Is dit nummer gelijk aan 'o· dan ontbreken verderegegevens over de roulerende pagina op het moment van de pagina aanvrage nogen wordt het pagina aanvraag programma beëindigd. Is SH(pagnr) ongelijk aan•0’ dan zijn het hoogste en laagste subpaginanummer vastgesteld en danwordt in een stap 1411 het aantal subpagina's 'n' van de roulerende paginaberekend en aan de gebruiker medegedeeld. De betreffende berekening luidtals volgt: n = SH(pagnr) - SL(pagnr) + 1.

In een stap 1412 wordt desgewenst het eerstvolgende subpaginanummer 'nx'van de nog te ontvangen pagina bepaald middels if SR(pagnr) = SH(pagnr)then nx = SL(pagnr)else nx = SR(pagnr) + 1 en wordt dit subpaginanummer qp het beeldscherm weergegeven. Tevens kan degebruiker hier attent worden gemaakt op de mogelijkheid om een subpagina-nummer in te toetsen teneinde een individuele subpagina te kiezen.

Vraagt de gebruiker inderdaad een individuele subpagina aan dantreedt subpagina aanvraag programma 15 in werking. Dit programma isweergegeven in figuur 10A. In een stap 151 wordt nagegaan of hetingetoetste subpaginanummer 'subnr' groter is dan het subpaginanummerSR(pagnr) van de meest recent uitgezonden versie van de aangevraagdepagina. Is dat inderdaad het geval dan is het aantal cycli 'nc' tussen demeest recent uitgezonden subpagina en de gevraagde subpagina gelijk aan nc = subnr - SR(pagnr).

Dit aantal wordt vastgesteld in een stap 152. In een stap 153 wordt ditaantal cycli vastgesteld ingeval voor ontvangst van de aangevraagde subpagina eerst de rest van de subcyclus afgewacht moet worden. Het aantalcycli bedraagt nu: nc = {SH(pagnr) - SR(pagnr)} + 1 + (subnr - SL(pagnr)}.

In figuur 10B wordt deze berekening toegelicht aan de hand van het eerdergenoemde voorbeeld van de beurskoersen cp pagina 570. In de figuur wordtvan deze pagina 570 de versie met subpaginanummer subnr=2 door de gebruikeraangevraagd cp het tijdstip t. Het hoogste en laagste subpaginanummerbedragen hier respectievelijk SH(570)=4 en SL(570)=1 terwijl het vóór deaanvrage meest recent ontvangen subpaginanummer SR(570)=3 was.

Uit de aldus bepaalde waarde van nc wordt vervolgens in een stap 154 dewachttijd tw voor de gevraagde subpagina vastgesteld: tw = T(pagnr) + nc * C(pagnr) - t.

Aldus is reeds bij de aanvraag van een (sub) pagina door degebruiker bepaald hoe lang de gebruiker cp de pagina zal moeten wachten.Het is bijzonder gebruikersvriendelijk cm deze wachttijd cp het beeldschermte visualiseren, bijvoorbeeld in de vorm van een in lengte afnemende balk.Hierbij kan de zojuist bepaalde wachttijd tw een maat zijn voor deinitiële lengte van de balk of voor de snelheid waarmee de balk in lengteafheemt. Een weergeefprogramma 16 hiervoor is getoond in figuur 11. In eenstap 161 wordt de wachttijd tw cp het beeldscherm weergegeven. In een stap162 wordt vervolgens nagegaan of de aangevraagde (sub)pagina ontvangen is.Zolang dat niet het geval is wordt tw in een stap 163 met een geëigendewaarde verlaagd en keert het programma terug naar stap 161 om deresterende wachttijd cp het beeldscherm weer te geven. De ontvangst van depagina zal nu samenvallen met het bereiken van de waarde tw=0. Blijkt deontvangen pagina in een stap 164 een roulerende pagina te zijn en heeft degebruiker géén individuele subpagina aangevraagd (stap 165) dan wordt ineen stap 166 de wachttijd tw opnieuw geïnitialiseerd, nu met de individuelecyclustijd tw = C(pagnr), en keert het weergeefprogramma terug naar het begin. Hiermee wordt bereiktdat bij weergegeven roulerende pagina's steeds de nog resterende leestijd wordt gevisualiseerd.

Tenslotte zij nog opgemerkt dat gebleken is dat het decodeerpro-gramma in decodeerschakeling 45 en het besturingsprogramma in besturings-schakeling 9 ruimschoots binnen de beschikbare tijd uitgevoerd worden. Hetis dan ook mogelijk en zinvol cm de genoemde programma's samen in éénmicrcprocessor in de televisie ontvanger onder te brengen. Deze micropro¬cessor kan dan tevens verder bekende taken uitvoeren, zoals het afstemmenop zenders, regelen van beeld en geluid, ontvangen en decoderen vanbedieningsccmmando's en dergelijke.

Claims (12)

1. Teletext decoder voor het ontvangen van cyclisch uitgezondenteletext pagina's, voorzien van een decodeerschakeling voor het vaststellenvan paginanurnmers van uitgezonden teletext pagina's en een geheugenmediumcm voor de uitgezonden teletext pagina's een ontvangst indicatie op te slaandie aangeeft dat de pagina in de uitzending aanwezig is, met het kenmerkdat de decodeerschakeling verder is ingericht voor het vaststellen enopslaan van de cyclustijd waarmee de pagina's worden uitgezonden.

2. Teletext decoder volgens conclusie 1, met het kenmerk dat dedecodeerschakeling voor het vaststellen van de cyclustijd is ingericht cmingevolge de ontvangst van een pagina waarvan nog geen ontvangstindicatieis opgeslagen, gedurende een vooraf bepaalde tijd een cyclustijdtellerstand te hogen.

3. Teletext decoder volgens conclusie 1 of 2, roet het kenmerk dat dedecodeerschakeling verder is ingericht on bij ontvangst van een teletextpagina voor deze pagina in het geheugenmedium een verdere gèheugenwaarde opte slaan die gerelateerd is aan het tijdstip waarop de pagina isuitgezonden.

4. Teletext decoder volgens conclusie 3, met het kenmerk dat dedecodeerschakeling is ingericht csn per teletext pagina de individuelecyclustijd tussen opeenvolgende ontvangsten van de pagina vast te stellenen als verdere gèheugenwaarde op te slaan.

5. Teletext decoder volgens conclusie 4, met het kenmerk dat hetvaststellen en opslaan van een individuele cyclustijd tussen opeenvolgendeontvangsten van een teletext pagina wordt uitgevoerd voor de teletextpagina's die voorzien zijn van een indicatie dat het overeenkomstigepaginanummer buiten de toegepaste nummervolgorde van uitzending valt.

6. Teletext decoder volgens conclusie 3, 4, of 5, met het kenmerkdat de decodeerschakeling verder is ingericht cm ingevolge het niet meerontvangen van een teletext pagina gedurende een vooraf bepaalde aan decyclustijd gerelateerde periode na het meest recente tijdstip vanontvangst, de overeenkomstige ontvangstindicatie uit het geheugenmedium teverwijderen.

6. OONCrnBTKS

7. Teletext decoder volgens een van de voorgaande conclusies waarbijde decodeerschakeling is ingericht voor het vaststellen en opslaan vansubpaginanummers van roulerende teletext pagina's met gelijke pagina¬nummers, met het kenmerk dat de decodeerschakeling verder is ingericht voorhet vaststellen en als verdere gèheugenwaarde opslaan van het hoogste en laagste subpaginanummer.

8. Teletext decoder volgens een van de voorgaande conclusies, methet kenmerk dat het geheugenmedium voor de opslag van ontvangst indicatiesen genoemde verdere geheugenkaarden voor ieder ontvangbaar paginanummer eendoor het paginanummer adresseerbare geheugenlocatie omvat.

9. Ontvanger van televisie- en teletextsignalen, voorzien vanafstem- en demodulatie middelen voor het verkrijgen van een geselecteerdtelevisie- en teletextsignaal, een teletext decoder die het teletextsignaal ontvangt voor het ontvangen van cyclisch uitgezonden teletextpagina's, een karaktergenerator voor het opwekken van een karaktersignaal,een beeldscherm voor het weergeven van het televisiesignaal en hetkaraktersignaal, en een besturingsschakeling die gekoppeld is met deteletext decoder en de karaktergenerator, met het kenmerk dat de teletextdecoder is uitgevoerd volgens een van de voorgaande conclusies.

10. Ontvanger van televisie- en teletextsignalen volgens conclusie 9,met het kenmerk dat de teletext decoder is uitgevoerd volgens een van deconclusies 3 tot en met 8 en dat de besturingsschakeling is ingericht ombij aanvraag van een teletext pagina de wachttijd tot ontvangst van degewenste pagina vast te stellen en op het beeldscherm weer te geven.

11. Ontvanger van televisie- en teletextsignalen volgens conclusie 9of 10, met het kenmerk dat de teletext decoder is uitgevoerd volgensconclusie 7 en dat de besturingsschakeling is ingericht cm bij weergave vaneen roulerende teletext pagina de leestijd tot ontvangst van de volgendesubpagina vast te stellen en qp het beeldscherm weer te geven.

12. Ontvanger van televisie- en teletextsignalen volgens conclusie 9,10 of 11, met het kenmerk de teletext decoder is uitgevoerd volgensconclusie 7 en dat de besturingsschakeling is ingericht cm bij selectie vaneen subpagina de wachttijd tot ontvangst van de geselecteerde subpaginavast te stellen en op het beeldscherm weer te geven.