Psychology and Cognitive Science

Artykuł jest poświęcony zagadnieniu specyfiki kontaktu diagnostycznego lekarza z małoletnimi pacjentami i pacjentkami z doświadczeniem wykorzystania seksualnego. Omówiono cechy psychologicznego funkcjonowania małoletnich doświadczonych seksualnym wykorzystaniem, a także możliwe cechy i reakcje lekarza uruchomione w odpowiedzi na doświadczenia dziecka oraz przejawiane w związku z nimi zachowania. W odniesieniu do zarówno lekarza, jak i małoletniego pacjenta i jego opiekunów wyróżniono dwie grupy czynników determinujących przebieg kontaktu diagnostycznego – niezwiązane z doświadczeniem przez dziecko wykorzystania seksualnego oraz powiązane z takim doświadczeniem. Przeprowadzone analizy stały się podstawą sformułowania zaleceń praktycznych dla lekarzy. Omówiono je w odniesieniu do modeli relacji lekarz–pacjent zgodnie z klasyfikacją Szasza i Hollendera: modelu aktywność–bierność, kierownictwo–współpraca oraz obustronnego uczestnictwa. W konkluzjach wskazano także potrzebę rozwoju badań empirycznych odnoszących się do analizowanego zagadnienia, także w warunkach polskich.

W artykule poddano analizie ustalenia badawcze Ogólnopolskiej diagnozy skali i uwarunkowań krzywdzenia dzieci dotyczące doświadczeń wykorzystania sek-sualnego w dzieciństwie. Deklaracje nastolatków w wieku 13-17 lat ujawniły, że 20% z nich padło ofiarą wykorzystania seksualnego bez kontaktu fizycznego, a 7%-z kontaktem fizycznym. Zdecydowanie częściej wykorzystanie seksual-ne było doświadczeniem dziewczyn (bez kontaktu fizycznego: 27%, z kontaktem fizycznym: 10%) niż chłopców (bez kontaktu fizycznego: 16%, z kontaktem fizycz-nym: 5%). Wyniki Diagnozy zestawiono z doniesieniami z pierwszej edycji bada-nia z 2012 r. Analiza umożliwiła ponadto wyróżnienie czynników zwiększających ryzyko wystąpienia przemocy seksualnej (płeć, wiek, lokalizacja szkoły, nadużywa-nie alkoholu oraz choroba psychiczna osoby mieszkającej z dzieckiem). Wykazano również, że doświadczanie wybranych form przemocy seksualnej zwiększa szanse na wystąpienie zachowań samouszkadzających wśród młodzieży. Słowa kluczowe: wykorzyStanie SekSualne dziecka, przemoc SekSualna, wiktymizacja.

Background/Aims: Vitamin D status is announced among factors that may influence physical performance and mental health. Our aim was to evaluate self-reported physical activity, quality of life, psychiatric functioning, and affects with respect to plasma 25-hydroxyvitamin D [25(OH)D] concentrations in HD patients. Methods: The study was carried out in HD patients not receiving vitamin D supplements (n = 112). IPAQ-L, QLI-D, GHQ-28, and PANAS were used in psychological evaluations. Plasma 25(OH)D concentration was determined by a chemiluminescent microparticle immunoassay. Results: Plasma 25(OH)D level was suboptimal in all patients (14.6 ± 4.1 ng/ml). Adjusted correlates of 25(OH)D concentration included the GG genotype of GC rs7041 (β±SE: 1.77± 0.70, P=0.014), female sex (β±SE: -2.19±0.75, P=0.004), and treatment with high flux HD (β±SE: 2.59±0.69, P=0.0003). In adjusted analyses, circulating 25(OH)D showed the independent association with total activity related to domestic and gardening domain (β±SE: 53.2±23.8, P=0.028), and with moderate-intensity activities (β±SE: 54.9±27.4, P=0.048), but not with any of quality of life, psychiatric functioning, or affects measures. Conclusions: Vitamin D status is independently positively associated with physical activity in HD patients. Quality of life and mental health do not seem to be associated with circulating 25(OH)D under condition of its suboptimal levels.

W artykule przedstawiono badania poświęcone problemowi istnienia oraz charakteru związku między doświadczeniem wykorzystania seksualnego w dzieciństwie a doświadczeniem przemocy seksualnej w dorosłości. Badania przeprowadzono w grupie 1363 dorosłych Polek. Do pomiaru doświadczeń wiktymizacji seksualnej zastosowano Kwestionariusz doświadczeń dziecka wykorzystanego seksualnie (KDDWS) oraz Kwestionariusz niechcianych doświadczeń seksualnych w dorosłości (KNDSD). Wyniki przeprowadzonych badań potwierdziły, że wystąpienie wykorzystania seksualnego w dzieciństwie wiąże się z większą szansą wystąpienia przemocy seksualnej w dorosłości oraz że większe natężenie surowości wykorzystania seksualnego w dzieciństwie wiąże się z większym natężeniem surowości rewiktymizacji. Zrealizowane badania nie wykazały natomiast, by większe natężenie surowości wykorzystania seksualnego w dzieciństwie zwiększało szansę wystąpienia rewiktymizacji w dorosłości. The article is a presentation of research devoted to the problem of the existence and nature of the relationship between the experience of sexual abuse in childhood and the experience of sexual violence in adulthood. The research was conducted on 1363 adult Polish women. The experience of sexual victimization was measured with Questionnaire of the Experiences of Sexually Abused Child (QESAC) and Questionnaire of Unwanted Sexual Experiences in Adulthood (QUSEA).Results of the study confirmed that the occurrence of sexual abuse in childhood is associated with a greater chance of sexual violence in adulthood, as well as that the greater intensity of the severity of sexual abuse in childhood i​

The main aim of the article is to describe the role of traumatic experiences in early childhood in individuals with dissocial/psychopathic personality structure based on the results of research devoted to this problem. The study was conducted on a group of 30 men who received psychiatric and psychological diagnosis of psychopathic personality disorder. Is the assessment of the severity of psychopathy The Psychopathy Checklist-Revision (PCL-R) was used, whereas the experiences of childhood were measured with The Lifetime Trauma and Victimization History – LTVH, The Scale of Retrospective Assessment of Traumatic Experience of People with Psychopathic Personality Structure and The Stressful Life Events Screening Questionnaire – SLESQ. The results support the thesis about the existence of links between traumatic experiences from childhood and psychopathy among offenders. These results are consistent with those obtained earlier by other researchers and can be interpreted both in the light of attachment theory and of the social learning theory.

The subject matter of this paper is the model of personality developed by Otto Kernberg and the research tools designed on the basis of that conception. The paper presents the spectrum of diagnostic methods differing in terms of the level of structuralizing and the form in which they are applied. The first one constructed, the Structural Interview, due to the high requirements within psychoanalytical knowledge and clinical abilities for the individuals who apply it, initiated the development of subsequent methods. They include: the Structured Interview of Personality Organization (STIPO), inventory methods, and a clinician-rated instrument referred to as the Personality Organization Diagnostic Form (PODF). Within the scope of inventory methods, two principal tools for which Polish adaptations have been developed are presented, namely: the Inventory of Personality Organization of Kernberg and collaborators, and the Borderline Personality Inventory of Leichsenring. The existence of a broad spectrum of assessment methods of the personality structure makes it possible to take advantage of the conception of Kernberg in the realms of clinical diagnosis, scientific research, and recently also forensic psychology.

Objectives The aim of the present research was verification of the hypothesis for the influence of negative sexual experiences in sexual development on the quality of partner relationships in the adult life. Special attention was given to the influence exercised by the level of erotization in the environment of the family of origin and to the experience of child sexual abuse. The quality of partner relationships was recognized using Jurg Willi’s concept through the analysis of intensity of dysfunctions (collusions) in those relationships. Methods The study was conducted on a population of 170 adults in partnerships. The surveyed group filled in the Questionnaire on Models of Sexual Upbringing in Families, the Couples Collusion Questionnaire and the Questionnaire on Sexual Abuse of Children. Results Positive interrelation has been confirmed between the level of erotization in the family of origin and the oral, anal and oedipal partner collusion in the procreative relationships of individuals. Such link has not been confirmed for narcissistic collusion. The interrelation between the sexually abusive experiences and the partner collusion has only been confirmed in masculine group within the oral collusion and the anal collusion. Conclusions The findings largely support the assumption that there is a connection between the character of sexual experiences in childhood and functioning in adult partnership.

Artykuł definiuje pojęcie wykorzystania. Defi nicja wpływa bowiem na ocenę rozpowszechnienia zjawiska, ocenę trendów oraz wyznacza sposób reagowania na nie (sankcje, leczenie, prewencja). Przedstawia także charakterystykę zjawiska wykorzystania pod kątem zasięgu zjawiska, analizy sprawcy i ofiary wykorzystania, a także samego czynu. W artykule opisano także czynniki ryzyka — związane z dzieckiem, rodziną i środowiskiem życia dziecka — i konsekwencje takiego zdarzenia dla dziecka w perspektywie krótko- i długoterminowej.

Krzywdzenie dzieci jest zjawiskiem o złożonych i różnorodnych uwarunkowaniach. Starając się wyjaśnić jego etiologię nie sposób wymienić wszystkich możliwych czynników ani mechanizmów je warunkujących. Poza czynnikami ryzyka brać należy pod uwagę także występowanie czynników ochronnych, które w wielu wypadkach mogą równoważyć obciążający wpływ stresorów. Niniejszy artykuł koncentruje się przede wszystkim na czynnikach ryzyka krzywdzenia dzieci. Stanowi on próbę ich systematyzacji zgodnie z ekologicznym modelem funkcjonowania człowieka, a także próbę opisu mechanizmów ich oddziaływania na sytuację dziecka.

Problematyka konsekwencji przemocy seksualnej doświadczanej przez dzieci była wielokrotnie podejmowana, zarówno jako temat badań empirycznych, jak i różnego typu publikacji. Jednocześnie jest to obszar niezwykle szeroki i wciąż wymagający dalszej eksploracji oraz prób konceptualizacji uzyskiwanych wyników badań. Niniejszy artykuł stanowi przegląd wybranych zagadnień poruszających tę tematykę. Opisuje on możliwe konsekwencje, jakie mogą pojawiać się u dzieci, które doznały wykorzystania seksualnego, a także poddaje analizie czynniki modyfi kujące charakter tych konsekwencji. Szczególna uwaga poświęcona została zagadnieniu Zespołu Stresu Pourazowego — kategorii diagnostycznej używanej do opisu zaburzeń pojawiających się u dzieci po doświadczeniu wykorzystania seksualnego.

Programs aimed at preventing abuse of young children are currently implemented in many countries in Western Europe, the United States, and Australia. The analysis of these programs allows us to learn about the effectiveness of actions in the area of ​​preventing harm to young children, as well as to identify factors that determine the level of this effectiveness. In this way, the programs implemented may constitute a starting point and a source of guidelines for further planned activities. Moreover, they can undoubtedly be seen as a valuable source of inspiration and ideas for planning native programs. This article presents two selected projects: the English Sure Start and the American Nurse Family Partnership program.