vet

vervoeging van
	vetten

Nederlands

Uitspraak

Geluid: vet (hulp, bestand)
IPA: / vɛt / (1 lettergreep)

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord via Middelnederlands vet van Oudnederlands fet, in de betekenis van ‘weefsel tussen vlees’ aangetroffen vanaf 901 ^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5]

Bijvoeglijk naamwoord

vet

rijk aan vet, vetrijk
(voeding) veel voedende stoffen bevattend
vuil door vet of olie
goed gevuld dik, winstgevend
door veel inkt, verf enz., dik en breed
- De krant opende met een vette kop op de voorpagina over de gebeurtenissen.
lijkend op iets vets
(jongerentaal) gaaf, geweldig (ook zelf weer gebruikt als versterking van een daaropvolgend bijvoeglijk naamwoord)
- Zijn nieuwe hit is echt heel vet.
- Haar feestje was vet cool.
modderig en slijkerig van natte grond
- Onder zijn kistjes is de aarde vet, want het heeft de laatste dagen veel geregend. ^[6]

Verwante begrippen

corpulent, dik, gezet, vettig, zwaarlijvig

Vertalingen

1. dik, vet inhoudend

Albanees: trashë ^(sq)
Arabisch: سمين ^(ar), تخين ^(ar)
Armeens: գեր ^(hy), չաղ ^(hy)
Deens: fed ^(da)
Duits: dick ^(de), fett ^(de)
Engels: fat ^(en), fatty ^(en), greasy ^(en)
Esperanto: grasa ^(eo), korpulenta ^(eo), dika ^(eo)
Fins: lihava ^(fi), läski ^(fi) (derogatory), paksu ^(fi)
Frans: gros ^(fr)
Grieks: χοντρός ^(el)
Hongaars: kövér ^(hu)
Iers: ramhar ^(ga)
IJslands: feitur ^(is), þykkur ^(is)
Italiaans: grasso ^(it) m, obeso ^(it) m, grosso ^(it)

Japans: 太った ^(ja)
Koerdisch: قه‌ڵه‌و ^(ku)
Latijn: obesus ^(la)
Lets: resns ^(lv)
Noors: feit ^(no), fet ^(no), korpulent ^(no)
Nynorsk: feit ⁽ⁿⁿ⁾, korpulent ⁽ⁿⁿ⁾
Portugees: gordo ^(pt)
Russisch: жирный ^(ru), толстый ^(ru)
Sloveens: debel ^(sl)
Spaans: gordo ^(es), grueso ^(es), pingüe ^(es)
Tsjechisch: tlustý ^(cs)
Welsh: tew ^(cy)
Zweeds: fet ^(sv), tjock ^(sv)

5. door veel inkt, verf...

Spaans: negrita ^(es)

6. lijkend op iets vets

Engels: fatty ^(en), greasy ^(en)

Spaans: aceitoso ^(es), gordo ^(es), graso ^(es), mantecoso ^(es)

Zelfstandig naamwoord

het vet o

(biochemie) een groep van chemische stoffen bestaande uit verbindingen tussen glycerol en vetzuren
- Vetten kennen we als gladde vloeistoffen en smeermiddelen.
(biochemie) gespecialiseerd dierlijk weefsel
(kookkunst) (voeding) dierlijke of plantaardige brandstof
(techniek) als smeermiddel gebruikte substantie

Uitdrukkingen en gezegden

Vet zijn (met iets)

Vette en magere jaren (hebben)

jaren met meer welvaart en minder werkloosheid en jaren met minder welvaart en meer werkloosheid

Een vette gans bedruipt zichzelf

Het vet is van de ketel

Het vette der aarde

Het is altijd vet in een andermans schotel

Het oog van de meester maakt het paard vet

het werk gebeurt beter als de baas toezicht houdt

Hij teert op zijn vet ( of smeer)

Iemand in zijn eigen vet (of sop) gaar smoren/laten koken

iemand niet helpen, maar zelf diens situatie laten ondervinden

Iemand zijn vet geven

iemand flink de waarheid zeggen

• De Duitsers antwoordden. Aan Franse zijde duurde het niet lang of iedereen had zich verzameld. Ze zouden die klootzakken hun vet eens geven. Het was 2 november 1918. Het was nog niet bekend, maar de oorlog zou nog minder dan tien dagen duren. ^[7]