Paul IV.

Paul IV., börgerlich Naam Gian Pietro Carafa (* 28. Juni 1476 in Capriglio; † 18. August 1559 in Rom), weer as Nahfolger vun Marcellus II. Paapst van 23. Mai 1555 bit to sien Dood.

Sien Unkel un Mentor Oliviero Carafa hett hüm 1505 dör dat Affsehn to den Bischopsstohl vun Chieti verhulpen. 1518 wurr Gian Pietro Carafa Arzbischop vun Brindisi. Tüschen 1520 un 1525 hull he sück in Rom up, vun wo he 1525 in‘ Tosommenhang mit den Sacco di Roma nah Venedig flüchten muss. In dat Johr 1524 grünn he tosommen mit Kajetan von Thiene den Theatiner-Oorden. Paapst Paul III. hett hüm 1536 to’n Kardinal makt (dorher de Paapstnam) un geev hüm de Titelkark San Clemente af un hüm to’n Liddmaat vun de nee grünnd Kommission för en allgemeen Karkenreform. Af 1542 hett he de nee röömsch Inquisition organiseert, wurr 1549 to‘n Arzbischop vun Neapel un 1553 to‘n Dekan vun dat Kardinalskollegiums ernannt.

1555 wurr he in dat Öller vun 79 Johren to‘n Paapst wählt. Bit dorhenn harr he immer weer vun Reformen snackt. Nah de Wahl aber bedreev he Nepotismus, indem he en vun sien Neffen Carlo Carafa, en Condottiere, to‘n Kardinalstaatssekretär un den annern Neffen Giovanni Carafa, en genauso brutalen Avendüerer, eerst to’n Generalkapitän vun de Kark un denn to’n Hartog vun Paliano maakt hett.

Nahdem Carafa all as Baas vun de Inquisition bannig Hart tegen de italieensch Protestanten wiest harr, legg he as Paapst tegen den Augsborger Religionsfreeden van 25. September 1555 Protest in. Disse Religionsfreeden hett jeden Landesherren inrüümt, de Konfession vun sien Ünnerdaanen to bestimmen. Nahdem 1556 Kaiser Karl V. afdankt harr un denn de sien Bröer Ferdinand I. den Titel vun en „Erwählten Römischen Kaisers“ annommen harr, verkloor Paul IV. dat för ungültig.

As Gegner vun de spaansch-habsburgisch Macht verlor Paul in‘ Bündnis mit Frankriek den Krieg tegen Spanien un muss an‘ 12. September 1557 nah de Besetten vun den Karkenstaat dör den Hartog vun Alba de Bedingungen vun den Freeden vun Cave-Palestrina schluuken. In de Fraag vun den engelsch Thronfolg hett he versöcht, sien Infloot tegen de protestantisch Elisabeth I. geltend to maken.

Um dat de kathoolisch starker wurr, hett Paul de Befugnisse vun de „Hillig Inquisitschoon“ wieder makt. Von hüm is de Satz överleefert: „Selbst wenn mein eigener Vater Häretiker wäre, würde ich das Holz zusammentragen, um ihn verbrennen zu lassen.“

In sien Bulle Cum nimis absurdum van 14. Juli 1555 führ he för Jöden de Plicht in, in Ghettos to leven. Wenig Daag dornah wurrn in Ancona 24 ut Portgal flücht Marranen, also dwangsbekehrt Jöden, verbrennt. Dat weer de eenzig Akt in disse Oord un Wies in de italieensch Historie.

Da suspendeert Konzil vun Trient hett he nich wieder führt, da he de Erneuerung vun de Kark as en Hööftupgaav vun de pääpstlich Kurie un vun dat Kollegium vun de Kardinäle ansehn dee.

As en vun sien letzt Handlungen hett he 1559 en Bookzensur dör Verbot missliebiger Schriften in‘ Index librorum prohibitorum in Kraft sett un hett de pääpstliche Bulle Cum ex apostolatus officio verfaat.

Nah sien Dood hebbt de Börger vun Rom eerstmal fiert, hebbt de fangen nommen Lüüd vun de röömsch Inquisition befreet un den Palast vun de Inquisitschoon in Brand sett. Angehörige vun de kommunal Verwalten in Rom, de ünner de Herrschap vun Paul IV. ok meest nicht to seggen harr, hebbt de Börger bannig ünnerstütt un ok för hör Zwecke inspannt.

Teihn Daag nah Pauls Dood leet de Hartog vun Paliano mit Billigung vun sien Bröer, de Kardinalstaatssekretär, de schwange Ehefru vun de Hartog umbringen. Ünner de nee Paapst Pius IV. wurr hör aber den Prozess maakt. De Kardinalstaatssekretär wurr in de Engelsburg erwürgt un den Hartog hebbt se en Kopp kleener makt. Ok hör Komplizen hebbt se glieks mit dood makt.

Belletristische Dorstellungen:

• Luther Blissett (Pseud.): Q. Roman. Piper, München 2002, ISBN 3-492-04218-X

• DNB-Portal
• Paul IV. in dat Biographisch-Bibliographisch Karkenlexikon
• Indrag in de Catholic Encyclopedia (engelsch, Utgaav 1913)
• Dokumente
• Paul IV: in de Katalog vun de Deutsche Nationalbibliothek
• Personennaamdatei