Nova Scotia

Nova Scotia
Nouvelle-Écosse

Wapen	Flagg
(Wapen)	(Flagg)
Wahlspröök: Munit Haec et Altera Vincit („De en schuult un de anner besiegt“)
Lage
Daten
Amtsspraak	de jure keen, de facto Engelsch
Hööftstadt	Halifax
Gröttste Stadt	Halifax
Flach	1 946 km²
Inwahners (2012)	923 598[1]
Inwahnerdicht	17 Iw./km²
Tietrebeet	UTC -4
Postaalsche Afkörten	NS
Website	www.novascotia.com
Politik
Bietritt Konföderatschoon	1. Juli 1867
Vizegouverneur	Arthur Joseph LeBlanc
Premierminister vun Nova Scotia	Tim Houston (PC Party)
Sitts in’t Ünnerhüüs	11
Sitts in’n Senaat	10

Nova Scotia ([ˌnoʊ̯vəˈskoʊ̯ʃə] vun la. Neeschottland, so ok mennigmal nöömt, fr. Nouvelle-Écosse [nuvɛleˈkɔs]) is en kanaadsche Provinz an’n Atlantschen Ozean. De Naverprovinz is New Brunswick oder ok Nouveau-Brunswick un liggt in’n Westen. Ehr Hööftstadt is Halifax.

De kontinentaalsche Deel vun de Provinz is en Halfeiland, dat vun’n Atlantschen Ozean ümgeven is, mit vele Buchten un Ästuaren. Keen Oort in Nova Scotia is wieter as 50 km vun de See weg.

Dat Kap-Breton-Eiland, en groot Eiland in’n Noordoosten vun den kontinentaalschen Deel, höört ok to de Provinz, so as dat Sable-Eiland, en Eiland bekannt vör vele Havarien.

Nova Scotia is de tweelüttste Provinz vun de Flach her achter Prince Edward Island. Se is ok de Provinz, neem dat Zentrum an’n südlichsten is.

Ofschoonst de Entdecker Jean Cabot 1497 na Nova Scotia führ för de britsche Kron, kemen de eersten Europääschen un Europääers ut Frankriek. Pierre Dugua de Mons grünn 1605 en Kolonie op en Eiland an de Münden vun den Stroom Saint Croix. Mit dörbi vun de Partie weern ok Samuel de Champlain un François Gravé. Dat geev keen Drinkwater in Winter op düsse Eiland, also verleggt en de Kolonie na Port Royal bi Annapolis Royal 1605.

In den Johren 1620 send König Karl I. vun England, Schottland un Irland Soldaten ut Schottland, üm ene Kolonie mit den Naam Nova Scotia to grünnen as Ehr to Jakob I. vun Schottland^[2]. Karl erfunn den Titel Baronet vun Nova Scotia. Lüüd, de düssen Titel hebben wullen, möten en Stüer betahlen, de för de Kolonie bruukt wöör, un kregen ’n beten Land. Man dörch en Fredensverdrag mit Frankriek verloor England de Kolonie un de Adeligen ehren sünnerlichen Titel.

De franzöösche Kolonisatschoon gung vöran in all Seeprovinzen (Nova Scotia, Prince Edward Island, Neefundland un Labrador, New Brunswick/Nouveau-Brunswick). En konzentreer sik vör allens op dat Halfeiland Nova Scotia. Düsse Deel vun Akadien geraat ünner britsche Kontroll dörch den Verdrag vun Utrecht 1713. Île Saint-Jean (Prince Edward Island) un île Royale (Kap-Breton-Eiland) bleven as Deel vun Akadien bi Frankriek. Över New Brunswick funnen Frankriek un England keen Lösen.

Vun wegen Frankriek dat akaadsche Halfeiland verloor, wöör de Festung Louisbourg op île Royale för de Hökerschen un Hökers un Fischerlüüd boot. So kunn Frankriek vun de riek Fischgrünnen profiteren, besünners de Kabeljau weer bannig beleevt. Villicht harr Louisbourg en strateegsche Roll vör dat Överwachten vun de Verkehr to’n Sankt-Lorenz-Stroom. An’t End vun den österriekschen Krieg över den ne’en Kaiser 1748 kreeg Frankriek Louisbourg wedder trüch na en korten Tiet in britsche Hannen. In den Sövenjohrigen Krieg smeten de britschen Soldaten de franzöösche Armee dal, un Nova Scotia wöör britsche Kolonie. De Stadt wöör tonicht maakt un all ehr Inwahnerschen un Inwahners un de vun île Saint-Jean wöörn na Frankriek brocht.

De britsche Regeren dacht, dat de frankophoonsche, kathoolsche Akadierschen un Akadiers en Problem för de Kolonie weern. 1750 keem ’n Barg vun protestansche Lüüd, dorvun veel Düütsche, an de Süüdküst vun Nova Scotia. Liekers bleven akaadsche Lüüd de Mehrheit. 1755 entscheed de britsche Regeren, dat de Akadschen un Akadiers weg möten, un broch se na Europa, man veel flüchten na New Brunswickk, na Louisiana oder na Québec.

’N poor dusend vun kroontro Amerikanerschen un Amerikaners, den ehr Bickbeernmoos afnehmen wöör, kemen na Nova Scotia, nadem en republikaansche Regeren ehr Arbeit opnahmen harr. 1784 trenn en den kontinentaalschen Deel af un maak em de Kolonie New Brunswick, dormit de Kolonialregeren nich so wiet weg weer.

1848 wöör Nova Scotia de eerste britsche Kolonie mit en Regeren un Parlament, de seggen kunnen, wat se wullen, un de Gouverneur mööt dat akzepteren. De Kolonie is butendem en vun de veer Grünnerprovinzen vun de Kanaadsche Konföderatschoon tohoop mit New Brunswick/Nouveau-Brunswick, Québec un Ontario.

Dat Seilschipp Bluenose, dat ok op dat Teihn-Cent-Stück is, wöör in Lunenburg boot.

Sien Naam towedder gifft dat wenig Minschen, de jümmers noch Gäälsch schnacken köönt, man keltisch Musik blifft folkloorsch. Vundaag hoolt sik jümmers noch en lüüten Grupp vun frankophoonsche Lüüd in Nova Scotia, besünners in de Gemeen Clare mit 61% Lüüd, de Franzöösch as Modderspraak hebbt^[3].

Nova Scotia warrt indeelt in 32 Graafschopen (County).

De Geschicht vun’t Parlament vun Nova Scotia fung 1758 an. Dat is dat öllste in Kanada. De 51 Liddmaten draapt sik in Halifax in’t öllste Parlamentshuus vun’t Land.^[4]

De aktuelle Ministerpräsident vun Nova Scotia is Stephen McNeil.^[5]

De 32. Leutnant-Gouverneur weer John James Grant. Arthur Joseph LeBlanc, de eerste Akadier op düssen Posten, is em an’n 14. Juni 2017 nafolgen^[6].

De Provinz is Liddmaat in de Assemblée parlementaire de la francophonie (Parlamentaarsch Versammeln Vun De Frankophonie)^[7].

As annerswo in Kanada ok is de Mehrheit vun de Lüüd christlich. En mutt liekers na kathoolsch un protenstansch sorteren. So leevt in Nova Socita 328 700 Kathoolsche un 438 150 Protestantsche, wenn en de Anglikaanschen mittellt^[8]

De Versammeln vun’n kathoolschen Bischoppen vun de atlantschen Provinzen repräsenteert de Kathoolschen un de anglikaansch Diozöös vun Nova Scotia un Prince Edward Island de Anglikaanschen.

De Deensten un de Industrie präägt vundaag de Wertschop vun Nova Scotia. De primär Sektor is lokal wichtig, vör allens in de Holt-, Land- un Fischwertschop. Butendem gifft dat dree Papierfabriken in Port Hawkesbury, Pictou, Hantsport un Liverpool. Melk, Kantüffeln un Appels sünd de Hööftdeel in de Landwertschop. Lobster un Jakobsmuschel sünd wichtig för de Fischeree. De Bodden vun den Provinz is ok riek an Iesen, Zink, Kopper un Kahl. Vör de Küst vun Glace Bay un Halifax hett en Ööl funnen

2016 giss en de Bevölkern vun Nova Scotia op 923 598 Inwahnerschen un Inwahners.

Johr	Inwaherschen un Inwahners	Verännern % in fief Johren	Verännern % in teihn Johren
1851	276.854	keen	keen
1861	330.857	keen	19,5
1871	387.800	keen	17,2
1881	440.572	keen	13,6
1891	450.396	keen	2,2
1901	459.574	keen	2,0
1911	492.338	keen	7,1
1921	523.837	keen	6,4
1931	512.846	keen	-2,1
1941	577.962	keen	12,7
1951	642.584	keen	11,2
1956	694.717	8,1	keen
1961	737.007	6,1	14,7
1966	756.039	2,6	8,8
1971	788.965	4,4	7,0
1976	828.570	5,0	9,6
1981	847.442	2,3	7,4
1986	873.175	3,0	5,4
1991	899.942	3,1	6,2
1996	909.282	1,0	4,1
2001	908.007	-0,1	0,9
2006	913.462	0,6	0,5
2011	921.727	0,9	1,5
2016	923.598	0,2	1,1

Rang	Spraak	Tall vun de Spräkerschen un Spräkers	Prozent
1.	Engelsch	836.085	92,46 %
2.	Franzöösch	31.105	3,44 %
3.	Araabsch	5.965	0,66 %
4.	Micmac	4.620	0,51 %
5.	Düütsch	3.275	0,45 %
6.	Chineessch	2.750	0,30 %
7.	Nedderlannsch	1.725	0,19 %
8.	Spaansch	1.545	0,17 %
9.	Tagalog	1.185	0,13 %
10.	Farsi	1.185	0,13 %

Dat geev 105 Antern mit Engelsch un en nich offizielle Spraak; 25 Antern mit Franzöösch un en nich offizielle Spraak; 495 Antern mit Engelsch un Franzöösch; 10 Antern mit Engelsch, Franzöösch un en nich offizielle Spraak; 10 300 Lüüd geven keen Anter to ehr eerste Spraak. De frankophone-akaadsche Inwahnerschen un Inwahners leevt vör allens in den Stadt Clare un in Baie Sainte-Marie.

The Chronicle Herald is en Daagblatt op Engelsch, dat in Halifax utgeven warrt, man in de hele Provinz verdeelt warrt. Dat gifft fief anner Daagbläder, dorvun Cape Breton Post in Sydney. Dat gifft ok ’n poor Weekblädervun de Countys. Dat gifft keen Daagblatt op Franzöösch, man Le Courrier de la Nouvelle-Écosse kaamt jeedeen Week ut.

De Première Chaîne op Franzöösch un CBC Radio op Engelsch sün de Hööftrundfunkstatschonen. ’N poor anner private Senner gifft dat ok noch. De Hööftfernsehsenner sünd CBAFT op Franzöösch un CBHT, CIHF-TV un CJCH-TV op Engelsch.

• Joseph Howe (13.12.1804 – 01.06.1873), Politiker in’n Bund.
• Charles Tupper (02.07.1821 – 30.10.1915), Ministerpräsident vun Kanada.
• Joshua Slocum (20.02.1844 – 14.11.1909), kanaadscher Fahrensmann.
• Robert Borden (26.06.1854 – 10.06.1937), Ministerpräsident vun Kanada.
• Al MacInnis (11.07.1963 –), Hockeyspeler in Rohstand.
• Leslie Feist (13.02.1976 –), kanaadsche Singersche.
• Ellen Page (21.02.1987 –), kanaadsche Schauspelersche.
• Sidney Crosby (07.08.1987 –), Hockeyspeler, aktuell mit de Pittsburgh Penguins in de NHL.
• Brad Marchand (11.051988 –), Hockeyspeler, aktuell mit de Boston Bruins in de NHL.
• Nathan MacKinnon (01.09.1995 –), Hockeyspeler, aktuell mit de Colorado Avalanche in de NHL.
• August Ames (30.11.1994 – 05.12.2017), kanaadsche Schauspelersche.

1. ↑ Statistique Canada (2016): Tallen över de Inwahnerschen un Inwahners 2016. Ottawa. (fr.)
2. ↑ Le Petit Robert des noms propres (2011), S. 1646 (fr.) ISBN: 9782849027400
3. ↑ Statistique Canada (2017): Ümfraag 2016, Clare, Nova Scotia. Ottawa. (fr.)
4. ↑ Province of Nova Scotia (2017): Över’t Parlament. (en.)
5. ↑ Province of Nova Scotia (2017): De Ministerpräsident. (en.)
6. ↑ Province of Nova Scotia (2017): Leutnant-Gouverneur. (en.)
7. ↑ Assemblée parlementaire de la francophonie (2017): Parlamentaarscch Versammeln Vun De Frankophonie. (fr.)
8. ↑ Statistique Canada (2005): Religion na Provinz. Ottawa. (fr.)