Penyakit arteri koronari

Penyakit arteri koronari
Nama lain	Penyakit jantung arteriosklerosis, penyakit jantung aterosklerosis,[1] penyakit vaskular aterosklerosis,[2] coronary heart disease[3]
Ilustrasi yang menggambarkan aterosklerosis dalam arteri koronari
Pengkhususan	Kardiologi, pembedahan jantung
Gejala	Sakit dada, sesak nafas[4]
Kerumitan	Kegagalan jantung, abnormal heart rhythms, serangan jantung, kejutan kardiogenik, jantung terhenti[5]
Punca	Aterosklerosis arteri jantung[6]
Faktor risiko	Tekanan darah tinggi, merokok, kencing manis, kurang bersenam, obesiti, kolesterol darah tinggi [6][7]
Kaedah diagnosis	Elektrokardiogram, uijan tekanan jantung, angiografi tomografi komputer koronari, angiogram koronari[8]
Pencegahan	Diet sihat, senaman berkala, mengekalkan berat badan unggul, tidak merokok[9]
Rawatan	intervensi koronari perkutaneus (PCI), pembedahan pintasan arteri koronari (CABG)[10]
Rawatan perubatan	Aspirin, penghalang beta nitrogliserin, statin[10]
Kekerapan	110 juta (2015)[11]
Kematian	8.9 juta (2015)[12]
sunting

Penyakit arteri koronari (CAD), juga dipanggil penyakit jantung koronari (CHD), atau penyakit jantung iskemia (IHD),^[13] ialah sejenis penyakit jantung yang melibatkan pengurangan aliran darah ke otot jantung akibat pengumpulan plak aterosklerotik dalam arteri jantung.^[5][14][15] Ia adalah penyakit kardiovaskular yang paling biasa berlaku.^[16] CAD boleh menyebabkan angina stabil, angina tidak stabil, iskemia miokardium,^[17] dan infarksi miokardium.^[18]

Simptom biasa ialah angina, iaitu sakit dada atau ketidakselesaan yang mungkin merebak ke bahu, lengan, belakang, leher, atau rahang.^[4] Sesekali mungkin terasa seperti pedih ulu hati. Dalam angina stabil, gejala berlaku dengan senaman atau tekanan emosi, berlangsung kurang daripada beberapa minit dan bertambah baik dengan rehat.^[4] Sesak nafas juga mungkin berlaku dan kadang-kadang tiada gejala hadir.^[4] Dalam banyak kes, tanda pertama adalah serangan jantung.^[5] Komplikasi lain termasuk kegagalan jantung atau degupan jantung yang tidak normal.^[5]

Faktor risiko termasuk tekanan darah tinggi, merokok, kencing manis, kurang bersenam, obesiti, kolesterol darah tinggi, diet yang tidak baik, kemurungan dan pengambilan alkohol berlebihan.^[14][6][7] Beberapa ujian mungkin membantu dalam diagnosis termasuk: elektrokardiogram, ujian tekanan jantung, angiografi tomografi komputer koronari, biomarker (troponin jantung sensitif tinggi) dan angiogram koronari, antara lain.^[8][19] Cara untuk mengurangkan risiko CAD termasuk makan makanan yang sihat, kerap bersenam, mengekalkan berat badan yang sihat dan tidak merokok.^[20][9] Ubat untuk diabetes, kolesterol tinggi atau tekanan darah tinggi kadang-kadang digunakan.^[9] Terdapat bukti terhad untuk menyaring orang yang berisiko rendah dan tidak mempunyai gejala.^[21] Rawatan melibatkan langkah yang sama seperti pencegahan.^[10][22] Ubat tambahan seperti antiplatelet (termasuk aspirin), penghalang beta atau nitrogliserin mungkin disyorkan.^[10] Prosedur seperti intervensi koronari perkutaneus (PCI) atau pembedahan pintasan arteri koronari (CABG) boleh digunakan dalam penyakit yang teruk.^[10][23] Dalam kes CAD stabil, tidak jelas sama ada PCI atau CABG selain daripada rawatan lain dapat meningkatkan jangka hayat atau mengurangkan risiko serangan jantung.^[24]

Pada 2015, CAD menjejaskan 110 juta orang dan mengakibatkan 8.9 juta kematian.^[11][12] Ia membentuk 15.6% daripada semua kematian, menjadikannya punca kematian paling biasa di seluruh dunia.^[12] Risiko kematian akibat CAD untuk umur tertentu menurun antara 1980 dan 2010, terutamanya di negara maju.^[25] Bilangan kes CAD untuk umur tertentu juga menurun antara 1990 dan 2010.^[26] Di Amerika Syarikat pada tahun 2010, kira-kira 20% daripada mereka yang berumur lebih daripada 65 tahun mempunyai CAD, manakala ia hadir dalam 7% daripada mereka yang berumur 45 hingga 64, dan 1.3% daripada mereka yang berumur 18 hingga 45;^[27] kadar adalah lebih tinggi dalam kalangan lelaki berbanding wanita pada umur tertentu.^[27]

Gejala yang paling biasa ialah sakit dada atau ketidakselesaan yang berlaku secara berkala dengan aktiviti, selepas makan, atau pada masa lain yang boleh diramalkan; fenomena ini dipanggil angina stabil dan dikaitkan dengan penyempitan arteri jantung. Angina juga termasuk ketegangan di dada, rasa berat, tekanan, kebas, kepenuhan, atau perasaan memampat.^[28] Angina yang berubah dari segi intensiti, sifat atau kekerapan dipanggil angina tidak stabil. Angina yang tidak stabil mungkin mendahului infarksi miokardium. Dalam kalangan dewasa yang pergi ke jabatan kecemasan dengan punca kesakitan yang tidak jelas, kira-kira 30% mempunyai kesakitan akibat penyakit arteri koronari.^[29] Angina, sesak nafas, berpeluh, loya atau muntah, dan pening adalah tanda serangan jantung atau infarksi miokardium, dan perkhidmatan perubatan kecemasan segera adalah penting.^[28]

Dengan penyakit yang semakin teruk, penyempitan arteri koronari mengurangkan bekalan darah kaya oksigen ke jantung. Keadaan ini menjadi lebih ketara semasa aktiviti berat, apabila jantung berdegup lebih cepat dan mempunyai permintaan oksigen yang meningkat.^[30] Bagi sesetengah orang, ini menyebabkan gejala yang teruk, sementara yang lain tidak mengalami sebarang gejala.^[4]

Gejala pada wanita boleh berbeza daripada lelaki, dan gejala yang paling biasa dilaporkan oleh wanita dari semua kaum adalah sesak nafas.^[31] Gejala lain yang lebih sering dilaporkan oleh wanita berbanding lelaki termasuk keletihan yang melampau, gangguan tidur, masalah pencernaan, dan kebimbangan.^[32] Namun, beberapa wanita mengalami degupan jantung yang tidak teratur, pening, peluh, dan loya.^[28] Rasa terbakar, sakit, atau tekanan di dada atau abdomen atas yang mungkin merebak ke lengan atau rahang juga boleh dialami oleh wanita, tetapi kurang biasa dilaporkan berbanding lelaki.^[32] Secara umum, wanita mengalami gejala 10 tahun lebih lewat berbanding lelaki.^[33] Wanita juga kurang cenderung untuk mengenali gejala dan mendapatkan rawatan.^[28]