Бар
| Сибирийн бар | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Энэтхэгийн Бандхавгархын үндэсний парк дахь Бенгалын бар (P. tigris tigris).
| ||||||||||||||||
| Ховордолтын зэрэглэл | ||||||||||||||||
| Биологийн ангилал | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Латин нэр | ||||||||||||||||
| Panthera tigris Карл Линней, 1758 | ||||||||||||||||
![Барын урьд өмнө тархаж байсан нутаг (бүдэг шар) ба 2006 оны байдлаар (ногоон).[1]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Tiger_map.jpg/500px-Tiger_map.jpg) Барын урьд өмнө тархаж байсан нутаг (бүдэг шар) ба 2006 оны байдлаар (ногоон).[1]
| ||||||||||||||||
| Ижил утгатай нэршил | ||||||||||||||||
|
Tigris striatus Николай Северцов, 1858 | ||||||||||||||||
Бар (Panthera tigris) Мийнхэн овгийн зүйл; бөгөөд Panthera төрлийн дөрвөн "том муурнууд" дундаа хамгийн том биетэй нь.[2] Зүүн ба өмнөд Азийн ихээхэн хэсэгт тархсан, дээд хэсгийн махчин бөгөөд жинхэнэ махан идэштэн юм. Биеийн нийт урт нь 4 метр хүрдэг, жин нь 300 килограм татдаг том биетэй дэд зүйл нь мийнхэн овгийн хамгийн том биетэй сөнөсөн зүйлүүдтэй дүйцэхүйц хэмжээтэй юм.[3][4] Том бие, хүч чадлаас гадна цайвраас улаавтар улбар шар үсэн дээгүүр нь гарсан босоо хар судлуудаар барыг танина. Хэвлий нь арай цайвар өнгөтэй. Хамгийн том биетэй дэд зүйл нь Сибирийн бар.
Дасан зохицох чадвар ихтэй тул Сибирийн тайгаас авахуулаад, өргөн тал, тропикийн намаг балчигт хүртэл тархан амьдардаг. Сүргийнхээ хэрэгцээг хангахуйц томоохон нутаг дэвсгэрийг эзлэн амьдардаг. Үүний зэрэгцээ дэлхийд хамгийн их хүн амын нягтшилтай нутагт тархсан байдаг тул хүнтэй ихэд зөрчилдөн тэмцэлддэг. Орчин үеийн барын есөн дэд зүйлээс гурав нь сөнөсөн бөгөөд үлдсэн зургаа нь ховордсон буюу нэн ховордсон амьтанд тооцогддог. Гол шууд шалтгаанууд нь амьдрах орчныг устгах, хэсэгчлэн таслах, агнах зэрэгтэй холбоотой. Бар дээр үед Месопотам, Кавказаас авахуулаад Өмнөд ба Зүүн Ази хүртэл тархаж байсан бөгөөд тоо толгой нь эрс хорогдсон ажээ. Үлдсэн бүх дэд зүйлийн барыг албан ёсоор хамгаалалтад авсан боловч хулгайн ан, амьдрах орчныг устгах зэрэг аюул байсаар байна. Мөн зарим улсын амьтны хүрээлэнд арслантай эрлийзжүүлэн liger буюу барслан хэмээх амьтанг гаргаж авсан бөгөөд биеийн хэмжээгээр эцэг эхээсээ хавьгүй том, бие гүйцсэн шар үхрийн чинээ болдог ажээ.
Бар дэлхийн хамгийн алдартай, амархан танигддаг амьтны зүйлийн нэг юм. Эртний домог, ардын аман зохиолд их туссанаас гадна орчин үеийн кино, уран зохиолд ч дүрслэгдсээр байгаа юм. Бар олон улсын төрийн далбаа, сүлдэд орж, спортын багуудын сахиус амьтан болж, Азийн хэд хэдэн улсын үндэсний бэлэг тэмдэг болсон.
Дэд зүйлүүд
[засварлах | кодоор засварлах]Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ "Save The Tiger Fund | Wild Tiger Conservation". Archived from the original on 2011-02-26. Татаж авсан: 2009-02-26.
- ↑ "Encyclopaedia Britannica Online - Tiger (Panthera tigris)". Татаж авсан: 25 September 2007.
{{cite web}}: Unknown parameter|dateformat=ignored (help) - ↑ Cat Specialist Group (Memento 22. Хоёрдугаар сар 2008 цахим архивт).
- ↑ "BBC Wildfacts – Tiger". Архивласан огноо 2012-12-05. Татаж авсан: 2009-02-26.
Гадны холбоос
[засварлах | кодоор засварлах]
Commons: Бар – Викимедиа дуу дүрсний сан- 21st Century Tiger: information about tigers and conservation projects
- Biodiversity Heritage Library bibliography for Panthera tigris
- Save China's Tigers: information about tigers and the South China Tiger rewilding project in Africa
- Save The Tiger Fund
- Sundarbans Tiger Project: research and conservation of tigers in the largest remaining mangrove forest in the world
- Tiger Canyons Homepage: information about tigers and the Crossbred Tiger Rewilding project
- Tigers in Crisis
- WWF – Tigers
- Tiger Stamps: Tiger images on postage stamps from many different countries.