Седноид

Седноид — заднептунско тело со перихел на голема далечина од работ на Кајперовиот Појас на 47,8 ае. Познати се само три вакви тела: 90377 Седна, 2012 VP113 и 541132 Лелејакухонуа (2015 TG₃₈₇), но се претпоставува дека постојат многу повеќе. Сите три имаат перихели поголеми од 64 ае.^[1] Лежат вон привидно празен јаз во Сончевиот Систем и не замоделуваат со други планети. Обично се групираат заедно со одвоените тела. Некои астрономи како Скот Шепард,^[2] ги сметаат седноидите за тела од внатрешниот Ортов Облак, иако за внатрешниот Ортов Облак (или Хилсов Облак), првично се предвидувало дека лежи подалеку од 2.000 ае, по афелите на трите познати седноиди.

Еден обид за точна дефиниција на седноидите е било кое тело со перихел поголем од 50 ае и голема полуоска преку од 150 ае.^[3][4] Меѓутоа, оваа дефиниција важи за 2013 SY99, 2014 ST373, 2015 FJ345, 2004 XR190, 2014 FC72 и 2014 FZ71, кои имаат перихел на 50,02 ае и голема полуоска од околу 700 ае но не се припаднички на седноидите, туку на истата динамичка класа како 2004 VN₁₁₂, 2014 SR349 и 2010 GB174.^[5]

Со нивните високозанесени орбити (над 0,8), седноидите се одликуваат од високоперихелните тела со умерена занесеност кои се во стабилна резонанција со Нептун, имено 2015 KQ174, 2015 FJ345, 2004 XR190, 2014 FC72 и 2014 FZ71.^[6]

Орбитите на седноидите не можат да се објаснат со растројувања од џиновските планети,^[7] ниту пак со содејство со галактичките плими.^[3] Ако настанале на нивните тековни места, нивните орбити мора првобитно да биле кружни; во спротивно, насобирањето (соединувањето на помали тела во поголеми) би било невозможно, бидејќи големите релативни брзини помеѓу планетезималите би правеле премногу пореметувања.^[8] Денешните елиптични орбити можат can да се објаснат со неколку хипотези:

1. Орбитите и перихелните растојанија на овие тела може да биле „подигнати“ со минувањето на блиска ѕвезда кога Сонцето сè уште било вгнездено во неговото родно јато.^[9][10]
2. Нивните орбити може да биле пореметени од засега непознато планетарно тело подалечно од Кајперовиот Појас како што е хипотетичката Деветта планета.^[11][12]
3. Може да биле зафатени од околината на минувачки ѕвезди, најверојатно во родното јато на Сонцето.^[7][13]

Трите објавени седноиди, како и сите крајноодделечени тела (со големи полуоски > 150 ае и перихели > 30 ае; орбитата на Нептун), имаат слична насоченост (аргумент на перихелот) од ≈ 0° (338 ± 38 °). Ова не се должи на набљудувачка пристрасност и е неочекувано, бидејќи содејството со џиновските планети би ги произволило нивните аргументи на перихелот (ω),^[3] со периоди на прецесија помеѓу 40 и 650 милиони години и 1,5 милијарди години за Седна.^[13] Ова укажува на тоа дека во надворешниот Сончев Систем може да постои еден^[3] или повеќе^[17] неоткриени масивни растројувачи. Суперземја на 250 ае би предизвикала либрација кај овие тела околу ω = 0 ± 60 ° со милијарди години. Постојат повеќе можни построености, и суперземја со мало албедо на тоа растојание би имала привидна величина доволно мала за да не биде забележана од небесните прегледи. Оваа хипотетичка суперземја е наречена „Деветта планета“. Поголемите и подалечни растројувачи исто така би биле преслаби за да се забележат во прегледите.^[3]

Во 2016 г. имало 27 познати тела со голема полуоска преку 150 ае, перихел по Нептун, аргумент на перихелот од 340 ± 55 ° и лак на набљудување од преку 1 година.^[18] 2013 SY99, 2014 ST373, 2015 FJ345, 2004 XR190, 2014 FC72 и 2014 FZ71 се близу границата на перихелот од 50 ае, но не се сметаат за седноиди.

На 1 октомври 2018 г. е објавено дека Лелејакухонуа (тогаш наречена 2015 TG₃₈₇) има перихел од 65 ае и голема полуоска од 1.094 ае. Со афел преку 2.100 ае, ова го носи телото подалеку од Седна.

Кон крајот на 2015 г. на конференција е објавено дека V774104 е уште еден кандидат за седноид, но неговиот лак на набљудување бил прекраток за да се знае дали неговиот перихел воопшто бил вон влијанието на Нептун.^[19] Кажаното V774104 веројатно се мислело за Лелејакухонуа (2015 TG₃₈₇) иако V774104 е внатрешна ознака за неседноидниот 2015 TH367.

Седноидите може да сочинуваат своја динамичка класа, но може да имаат разнородно потекло; спектралната косина од 2012 VP₁₁₃ е многу различна од онаа на 90377 Седна.^[20]

Секој од предложените механизми за крајно далечната орбита на Седна би оставила впечатлив белег на структурата и динамиката на секе пошироко население. Ако за ова е одговорна заднептунска планета, сите такви тела би имале приближно ист перихел (≈80 ае). Доколку Седна е зафатена од друг планетарен систем кој се вртел во иста насока како Сончевиот, тогаш сето негово население би имало орбити со релативно низок наклон и големи полуоски од 100 до 500 ае. Ако се вртел во спротивна насока, тогаш би се создале две населенија — едно со низок и едно со висок наклон. Растројувањатата од минувачките ѕвезди би создале широк опсег на перихели и наклони — секој зависен од бројот и аголот на таквите средби.^[21]

Затоа, би било корисно да се добие поголем примерок од овие тела со цел да се утврди најверојатното сценарио.^[22] Во 2006 г. Браун изјавил „Седна ја нарекувам фосилен остаток од најпрвобитниот Сончев Систем“, додавајќи „Со време, кога ќе најдеме други фосилни остатоци, Седна ќе ни помогне да дознаеме како настанало Сонцето и бројот на ѕвезди во негова близина при неговиот настанок.“^[23] Во прегледот од 2007–08 г. Браун, Рабиновиц и Швамб се обиделе да пронајдат друг член на хипотетичкото население на Седна. Иако прегледот бил многу чувствителен на движење до далечина од 1.000 ае и ја открил веројатната џуџеста планета Гунггунг, истиот не пронашол нови седноиди.^[22] Подоцнежните симулации во кои биле вклучени новите податоци упатуваат на веројатно постоење на 40 тела во ова подрачје со големина на Седна, од кои најсјајниот би имал величина на Ерида (−1,0).^[22]

По откривањето на Лелејакухонуа, Шепард и неговите колеги заклучиле дека тоа подразбира население од 2 милиони тела од внатрешниот Ортовиот Облак поголеми од 40 км, со вкупна маса од околу 1⋅10²² кг (неколку пати поголема од масата на астероидниот појас и 80 % од масата на Плутон).^[24]

• Заднептунец

• Седноид на Ризницата ^?
• Ново ледено тело наговестува планета која се крие зад Плутон (англиски)

п р у Џуџести планети Поранешни: Веста Тритон Феба Мезопланета Планемо Астероиден појас МАС Церера Кентаури Можни Харикло Хирон 2010 TY53 Плутина МАС Плутон Можни Иксион Орк Хуја (469372) 2001 QF298 2002 VR128 2002 XV93 2003 AZ84 2003 UZ413 2003 VS2 2007 JH43 Тутина Можни 2002 WC19 Кубевана МАС Макемаке Можни Варда Варуна Квавар Салација Хаос 1998 SN165 2002 AW197 2002 CY248 2002 KX14 2002 MS4 2002 UX25 2003 QW90 2004 GV9 2004 NT33 2004 PF115 2004 TY364 2004 UX10 2005 RN43 2005 UQ513 2007 JJ43 2010 FX86 Расеан Диск МАС Ерида Можни Г'кун-хомдима Ѓевана 1996 GQ21 1996 TL66 2001 UR163 2002 TC302 2004 XA192 2005 QU182 2005 RM43 2006 QH181 (470599) 2008 OG19 2010 KZ39 2010 RE64 2010 RF43 2010 TJ (445473) 2010 VZ98 2013 FY27 2014 AN55 2014 WK509 2018 AG37 2018 VG18 Одвоени тела Можни 2003 FY128 2003 QX113 2004 XR190 2005 TB190 2008 ST291 Седноиди Можни Седна 2012 VP113 Други / непознати резонанци МАС Хаумеја Можни Гунггунг 1999 CD158 1999 DE9 2000 YW134 2002 XW93 2010 JO179 2010 VK201 2011 FW62 2011 GM27 2013 FZ27 2014 UM33 2015 AM281 2015 RR245 Категорија

п р у Сончев Систем Сонце Меркур Венера Земја Марс Церера Јупитер Сатурн Уран Нептун Плутон Хаумеја Макемаке Ерида Планети Земјовидни Меркур Венера Земја Марс Џиновски Јупитер Сатурн Уран Нептун Џуџести Церера Плутон Хаумеја Макемаке Ерида Прстени Јупитерови Сатурнови (Реини) Хариклови Хиронови Уранови Нептунови Хаумеини Месечини Земја Месечина Други близуземски тела Марс Фобос Дејмос Јупитер Ганимед Калиста Ија Европа останатите 80 Сатурн Титан Реја Јапет Диона Тетида Енкелад Мимант Хиперион Феба останатите 83 Уран Титанија Оберон Умбриел Ариел Миранда останатите 27 Нептун Тритон Протеј Нереида останатите 14 Плутон Харон Никта Хидра Кербер Стикс Ерида Дисномија Хаумеини Хијака Намака Макемаке S/2015 (136472) 1 Истражување (преглед) Колонизација Откривање астрономија историски модели времеслед Вселенски летови со екипаж вселенски станици список Вселенски сонди времеслед список Меркур Венера Месечина рударство Марс Церера Астероиди рударство Комети Јупитер Сатурн Уран Нептун Плутон Длабока вселена Претпоставени тела Петта планета Немеза Фаетон Деветта планета Планета V Планета X Подмесечини Теја Тихе Вулкан Вулканоиди Списоци Комети Џуџести планети (можни) Гравитациски заоблени тела Астероиди Месечини Модели на Сончевиот Систем Тела во Сончевиот Систем по големина по датум на откривање Мали тела во Сончевиот Систем Комети Дамоклоиди Метеороиди Астероиди Имиња и значење Месечини Планетезимали Меркуропресекувачи Венеропресекувачи Венерини тројанци Близуземски тела Земјопресекувачи Земјини тројанци Марсопресекувачи Марсови тројанци Астероиден Појас Астероиди Церера Палада Јунона Веста Активен првите 1000 семејства необични Керквудов јаз Јупитеропресекувачи Јупитерови тројанци Кентаур Сатурнопресекувачи Сатурнови тројанци Уранопресекувачи Уранови тројанци Нептунопресекувачи Нептунови тројанци Нептунци Заднептунци Кајперов Појас Кубевани Плутина Одвоени тела Хилсов Облак Ортов Облак Расеан Диск Седноиди Настанок и развој Насобирање Насобирачки диск Растурен диск Астероиден Облак Околупланетарен диск Околуѕвезден диск Околуѕвездена обвивка Коатликуе Вселенска прашина Остаточен диск Одвоени тела Разорена планета ИВПОСД Вонзодијачка прашина Вонземски материјал Чување на вонземските примероци Претпоставка за џиновски удар Гравитациски колапс Хилсов Облак Меѓупланетарен облак од прашина Меѓупланетарна средина Меѓупланетарен простор Меѓуѕвезден облак Меѓуѕвездена прашина Меѓуѕвездена средина Меѓуѕвезден простор Кајперов Појас Список на меѓуѕвездени и околуѕвездени молекули Спојување на ѕвезди Молекуларен облак Маглинска хипотеза Ортов Облак Вселенски простор Планетарна миграција Планетарен систем Планетезимал Планетообразба Протопланетарен диск Прстенест систем Збировит отпад Мисија за повраток на примероци Расеан Диск Ѕвездообразба Земја → Сончев Систем → Месен Меѓуѕвезден Облак → Месен Меур → Гулдов Појас → Орионов Крак → Млечен Пат → Подгрупа на Млечниот Пат → Месна Група → Месен Лист → суперјато Девица → суперјато Ланијакеја → Видлива вселена → Вселена Секоја стрелка (→) може да се чита како „во“ или „дел од“.