Formula Ciek

Formula Ciek nan dinamoan jie jo Formula 1', F1 (baso Inggirih: FIA Formula One World Championship iolah sajinih tandiang oto nan mamakai ciek tampek duduak se. Tabantuak bakeh kabara balapan nan dinamo-an juo jo sabutan Grand Prix. Disalanggaroan bakeh sirkuit sarato labuah utamo bakeh sabuah koto nan talimpok untuak urang umum sajo. Nan managakannyo iolah Eropa. Tapi, musiki Eropa nan marupoan pambantuak dari F1 nangko. Kiro-kiro sambuah sirkuit nan diadoan bakeh banua-banua lain salain Eropa.

Tandiang oto Formula 1 iko tajolong jo tandiang grand prix motor Eropa bakeh kiro-kiro taun 1920 inggo 1930. Kabara pasarikaikan atau organisasi tandiang grand prix manciptoan kabara aturan untuak kajuaroan dunie sabalun Parang Dunie Duo. Jo kilah dek parang, mangko Formula Ciek iko tabarantian inggo taun 1947 sarato tabantuak lai bakeh taun 1950. Kudian kajuaroan dunie untuak konstruktor tibo bakeh taun 1958. Tandiang oto Formula Ciek jo indak adonyo gala tasalanggaro-an jangko tiok taun, tapi takarano-an jumalah kepeang untuak tandiang oto iko nan taruih manggadang, mangko tandiang oto nangko barakia jolong taun 1980-an.

Namo daripado tandiang nangko, Formula Ciek, manyabuik-an bahaso nangko marupoan tandiang oto nan paliang bakambang sarato nan taruih balago bakeh salo tandiang oto formula nan lain.

Gala juaro dunie Formula Ciek jolong taminang-an dek saurang panggarik Italia Giuseppe Farina jo otonyo Alfa Romeo taun 1950, jo mangalah-an kanti bakeh tim nan sarupo, panggarik dari Argentina Juan Manuel Fangio. Tapi baa ka baa, Fangio akianyo mandapekan gala juaro dunie bakeh taun 1951 sarato ampek kali bakeh anam taun barikuiknyo. Kudian Fangio jadi tambo nan taruih aliang bakeh taun-taun nan ciek bakeh tandiang oto nangko.

Juaro dunie dari Britania Rayo nan paliang jolong iolah Mike Hawthorn nan manggarik-an oto Ferrari mandapekan juaro bakeh 1958. Kudian Colin Chapman masuak ka Formula Ciek untuak marancano-an pambuekan oto sarato kudian baranjak ka saurang panagak Lotus, British racing green tibo untuak mangungkuang tandiang oto nangko bakeh kabara puluah-puluah taun barikuiknyo. Jim Clark, Jackie Stewart, Jack Brabham, Graham Hill, jo Denny Hulme iolah salirik namo-namo panggarik oto tim Inggirih