Neütrun

Quell articul chì l'è dumà un sbozz. Se violter sii bun de metegh dent un queicoss de pü, preocüpeves minga e provegh. Insì de vegh un'idea de tücc i olter sbozz, vardii chì.

Quella vus chi la gh'ha minga di funt u hin trop poch. Per piesé, giunta di funt a la vus. Insì de vegh un'idea de tücc i olter vus senza font, vardii chì.

El neütrun a l'è una partisela sübatomiga senza carega eletriga e de massa 939.573 MeV/c² o 1.008 664 915 (78) u (1.6749 × 10−27 kg, poch püssee d'un prutun). El so spin a l'è ½, e l'è dunca un fermiun. La so antipartisela a l'è l'antineütrun. El neütrun a l'è minga una partisela elementara perchè l'è fada de alter partisel: i quark. El neütrun a l'è classifegaa 'me bariun, e l'è faa de dü quark down e un quark up.

Föra del nücli, i neütrun gh'hann una vita cürta, cun semivita de pressapoch 15 menüü. I decaden in d'un prutun e emeten un eletrun e un neütrin, in acordi a la reaziun:

${\displaystyle n\rightarrow p^{+}+e^{-}+{\bar {\nu }}_{e}}$

Insema ai prutun, i neütrun furmen el nücli de l'atum. Neütrun e prutun vegnen ciamaa anca nücleun.