çav

 Binêre herwiha: cav

• IPA^(kilîd): /t͡ʃɑːv/
• Deng (Amed)^ⓘ
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: çav

çav nêr, ç-ya nerm

1. (anatomî) Herdu endamên leşê mirovan û heywanan yên pêdîtinê,
   herdu organên leşî yên ku dinya pê tê dîtin.
   • Ger bedewî giyayek şên î narîn be, çav cotek guliyên geş e bi serî ve. Çav cotek şakaran e ko bi bilindahiya esmanan ve diçirise. Cotek cewherên birqok e, taca evîn û spehîtiyê dixemilîne. Du pencereyên ron in li gulistana giyanê. Çav du rûpel in ji pirtûkek pîroz, dagirtî bi peyvên qenc. Rastiyên jiyanê, sirrên dilî û razên derûnê bi tîpên nûranî tê de hatine nivîsîn. Gelo ma ji çav diyarkertir, ji çav watedartir, ji çav efsûnîtir çi berhemek giyanî, çi pirtûkek esmanî heye? Yek ji mucîzeyên çavan – wek berên bihadar – ew e ko ji hemî rengan peyda dibin. Hin çav mîna şevê reş in, hin şîn in nola feyrûz, hin jî dişibin çavên bazan, wek yaqûtan dibiriqin. — (Ebdullah Goran (1904–1962), wergerandin: Husein Muhammed, weşandin: Kovara Mehname*; Nefel.com 8/2011)
   • Bi muhbet û eşq û xiroş
     22. Cezbe hub e hub çavî ye
     23. Mewcek ji behra hikmetê — (Feqiyê Teyran, )

• kurdî-erebî: چاڤ‎ (edebiyata klasîk: چهڤ‎ (çehv), چاڤ‎ (çav))
• kurdî-krîlî: чав

• çehv
• çaw

Ji proto-aryayî *čášma, ji proto-hindûaryayî *čáĉšma, ji proto-hindûewropî *kʷéḱ-s-mn̥. Têkildarî çem ya hewramî, çim ya zazakî, çaw ya soranî û çaw / çew ya kurdiya başûrî.

• proto-îranî:
  • avestayî: çeşmen- ("çav")
  • pehlewî: çeşme ("çav")
    • farisî: çeşm ("çav")
  • partî: ç'ş'm ("çav")
  • sogdî: ç'şm'y ("çav")
  • belûçî: çem ("çav")
  • partî: çeşm ("çav")
  • kurmancî: çehv > çav ("çav")
  • soranî: çaw ("çav")
  • hewramî: çem ("çav")
  • zazakî: çim ("çav")
• sanskrîtî: çakşuş- ("çav")

Çavkanî: Horn p.98 | Pokorny: 638 - 639

• Soranî: çaw
• Feylî: çaw, çew
• Lekî: çem
• Hewramî: çem
• Zazakî: çim (n)

çav

1. Deng, navûdeng, nûçe
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. têrmaş (kîrê heywanên mîna ker, hesp û hwd.)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)