រោគក្អកមាន់
| រោគក្អកមាន់ | |
|---|---|
| Classification and external resources | |
 ក្មេងប្រុសកំពុងក្អក ដែលបណ្ដាលមកពីរោគក្អកមាន់។ | |
| ICD-10 | A37. |
| ICD-9 | 033 |
| DiseasesDB | 1523 |
| MedlinePlus | 001561 |
| eMedicine | emerg/394 ped/1778 |
| MeSH | D01491 |
ប្រភេទរោគ
[កែប្រែ]រោគក្អកមាន់ (អង់គ្លេស: Pertussis ឬ whooping cough, បារាំង: Coqueluche) ច្រើនកើតចំពោះក្មេងតូចៗ ពីអាយុ២ឆ្នាំ ទៅ៥ឆ្នាំ។ រោគនេះជារោគឆ្លង ហើយកើតឡើងដោយសារ អតិសុខុមប្រាណ (សត្វតូចៗល្អិតៗ ដែលអាចមើលឃើញដោយប្រើ អតិសុខុមទស្សន៍) ឈ្មោះថា Cocco bacille ។
អាការៈរោគ
[កែប្រែ]- ក្រោយពេលមានមេរោគចូល មកក្នុងខ្លួនចំនួន១២ថ្ងៃ អ្នកជំងឺមានរោគផ្ដាសាយ
- គ្រុនសីតុណ្ហភាព ៣៩អង្សារ
- ក្អកញាប់ហើយពិបាក
- ពី៨ ទៅ១៥ថ្ងៃបន្ទាប់មក មានអាការៈក្អកខ្លាំងជាសន្ទះ ហើយយូរដូចសម្លេងមាន់រងាវ ទើបហៅថារោគ ក្អកមាន់
- ដកដង្ហើមចេញស្ទះៗរកប្រកាច់
- ក្អកខ្លាំង (ក្នុង១លើកៗ ពី២០ទៅ២៥ដង)
- ក្អួតចង្អោរ
- ក្រោយឡើងមានអាការៈក្អកខ្លាំងហើយបាតទៅ នៅតែក្អកធម្មតា
- អាការៈក្អកខ្លាំងអាចកើតឡើងវិញក្នុងវេលា២ ទៅ ៣ថ្ងៃ ឬ ក៏ច្រើនខែ
រោគជ្រៀតជ្រែក
[កែប្រែ]ក្នុងខណៈកើតរោគក្អកមាន់ អាចនឹងមានរោគជ្រៀតជ្រែកគឺរោគឈឺចាប់ក្នុងបំពង់ខ្យល់ និងរោគហើមសួត ដែលអាចបំផ្លាញជីវិតកុមារបាន។
វិធីការពារ
[កែប្រែ]វិធីការពារដែលអាចហុចលទ្ធផលល្អបំផុតគឺត្រូវចាក់ថ្នាំ វ៉ាក់សាំង (Vaccin)។
វិធីរក្សារោគ
[កែប្រែ]- ត្រូវរស់នៅទីណាស្ងប់ស្ងាត់
- បន្ទប់ដេកធំទូលាយ មានខ្យល់អាកាសនិងពន្លឺព្រះអាទិត្យចេញចូលបរិបូណ៌
- ត្រូវគេងស្ងៀមនៅពេលមានគ្រុន
- ត្រូវនៅក្នុងបន្ទប់ចំនួនបីសប្ដាហ៍
- កាលណាបានធូរស្បើយខ្លះ អាចចេញទៅក្រៅបន្តិចបន្តួច
- បើក្អកខ្លាំងហើយយូរ ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរខ្យល់អាកាស
- នៅពេលក្អកខ្លាំង គេអាចសម្រាលកុមារឈឺ ដោយចាប់ដៃឲ្យអង្គុយដាក់គូថ ហើយគេយកដៃម្ខាងទ្រថ្ងាស់ក្មេង ដៃម្ខាងទៀតចាប់ខ្នងក្មេង
- ដើម្បីកុំឲ្យក្អួត ត្រូវឲ្យអ្នកជំងឺបរិភោគអាហារខ្លះដូចតទៅ៖
- ទឹកដោះគោ ស៊ុត សាច់ហាន់ស្ដើងៗ និងបន្លែងស្ងោរ
- អាហារទាំងអស់នេះ ត្រូវផ្ដល់ឲ្យអ្នកជំងឺបន្តិចម្ដងៗ ក្រោយពេលក្អកខ្លាំង។