Firziinii

Firziinii kɛna Etaazunii ɛjaɖɛ taa tɛtʊ cikpetʊ natʊyʊ. Nɛ Etazuunii ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ ajɛya cikpena naayɛ nɩɩnɩwa kpɛndɩna nɛ aɖʊ nɔɔ nɛ awɛɛ ɛjaɖɛ kʊɖʊmɖɩyɛ taa kpaɩ. Etaazunii tɔbʊʊ nɛ kabɩyɛ taa se ajɛya kɩkpɛndʊʊ.

Tɛtʊ ndʊ tɩcɔ ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ nɛ tɩta yɔ ndʊ yɔ: Wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa lɛ Atlantiki Lɩŋamʋʋ, wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa kiŋ lɛ Firziinii wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa ñɩŋgʊ nɛ Kɛntukii nɛ hadɛ kiŋ lɛ Karolinii nɛ hayʊ kiŋ nɛ Tenesii tɛtʊ wɛna, piyele nɛ hayʊ kiŋ lɛ Marlandii nɛ Kolombii.

Pamaza Firziinii ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ ɖɩ-walanzɩ taa lɛ, panaa se ɖɩ-walanzɩ talɩ ɛzɩ 110 862 km2 nɛ ɖenɖe tɛtʊ ñabɩ wɛɛ yɔ, peeɖe pɩtalʊʊ ɛzɩ 102 642 km2 yɔ nɛ ɖenɖe lɩm ñɛwɛɛ yɔ, peeɖe ñɛwɛʊ ɛzɩ 8 220 km2 yɔ pʊtɔbʊʊ se pɩtalʊʊ ɛzɩ 7,41 yɔ kɛ mɩnɩʊ yɔɔ. Ɛjaɖ ɖɩnɛ ɖɩkɛŋna 45 ñɩnɖɛ ɛyaa ɖɔʊ taa kɛ Etazuunii ajɛya kɩkpɛndʊʊ kpeekpe taa.

Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɖɩ kɛŋna ɛjaɖɛ hiu ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩsʊ Etaazunii ajɛya kɩkpɛndʊɣ ŋgbɛyɛ taa yɔ. Ɛlɛ pɩɩkɛ mɩsɩkʊm fenaɣ kɩyakʊ ŋgʊ wiye pɩnaɣ 1788.

Pɩnaɣ 2010 taa paakalɩ kɩgalʊʊ kɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ paana ɛyaa ɛzɩ 8 001 024 yɔ.

Payaɣ Firziinii ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ ɖɩ-ñʊʊdʊ se Ralph Northam (D) piyele nɛ komina ñʊndinaa kɔyɔ: Mark Warner (D) nɛ Tim Kaine (D).

Firziinii taa tɛtʊ sɔsɔtʊ payaɣ se Richmond nɛ nɛ ndʊ tɩ-taa ɛyaa kɩla ɖɔʊ yɔ ndʊ lɛ Firziiniyabisii.

Kʊnʊŋ ŋgʊ pakɩlʊʊ yɔɔdʊʊ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ komina tʊma taa nɛ pawɩlʊʊ-kʊ sukulinaa taa ɖɔɖɔ yɔ, ŋgʊ lɛ yɔ Eŋgilisi.