Tígulfura

Tígulfura
Ástand stofns
Ekki í útrýmingarhættu (IUCN) [1]
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae) Fylking: Berfrævingar (Pinophyta) Flokkur: Barrtré (Pinopsida) Ættbálkur: Pinales Ætt: Þallarætt (Pinaceae) Ættkvísl: Furur (Pinus) Undirættkvísl: Pinus section Trifoliae Subsection Contortae Tegund: P. virginiana
Tvínefni
Pinus virginiana Mill.
Útbreiðsla
Samheiti
Pinus turbinata Bosc ex Loudon Pinus inops Aiton[2] Pinus ruthenica Carrière[3]

Tígulfura (fræðiheiti: Pinus virginiana) er sígræn jurt af þallarætt. Þetta er meðalstórt tré, og vex oft í lakari jarðvegi frá Long Island í suður New York-fylki suður um Appalasíufjöll til vestur Tennessee og Alabama. Venjuleg stærð fyrir þessa furu er 9–18 m, en getur orðið hærri við betri skilyrði.^[4] Stofninn getur orðið að 0,5 m í þvermál. Að öllu jöfnu verður hún 65 til 90 ára gömul.

Einkennandi stuttar (2–8 sm), gulgrænar barrnálarnar eru tvær saman í búnti og oft undnar. Slíðrið utan um þær er meira en 2,5 mm langt.^[5] Könglarnir eru 4–7 sm langir og geta haldist á trénu í mörg ár, og oft (en ekki alltaf) sleppa þeir fræjunum á öðru ári. Frjókönglarnir sporöskjulaga og 10 til 20mm langir.^[6] Börkurinn er rauður og brúnn á lit og hrjúfur, með tiltölulega smáum flögum. Ósjaldan eru trén með undna stofna.

Tígulfura vex í New York, New Jersey, Pennsylvania, Virginia, West Virginia, Ohio, Illinois, Kentucky, Tennessee, North Carolina, Georgía, Alabama, Mississippi,^[5] Indiana, South Carolina, Maryland og Delaware.^[6] Þar er hún í þurru skóglendi þar sem úrkoman er á milli 890 til 1400mm. Meðalhiti að sumri er um 21 til 24°C og að vetri um −4 til 4 °C. Hún er ekki vel aðlöguð skógareldum, en stærri trén geta oft lifað af. Þau hætta að geta fjölgað sér á milli 65 til 90 ára, en geta náð að 150 ára aldri. Elsta skráða tréð var 150 ára gamalt.^[7]

Sérókar notuðu P. virginiana til lækninga. Þeir notuðu hana við mörgum einkennum eins og niðurgangi, stífleika í búki, kvefi, hita, gyllinæð, berklum og hægðatregðu. Þeir notuðu hana á mismunandi hátt; svo sem baðvatn sem börkur hafði verið látinn liggja í, gufur og olíur, róta og barrseyði, og í tjöru. Hún var einnig notuð í vissum helgiathöfnum. Í útförum voru greinar brenndar og öskunni kastað á elda heimilanna.^[7]

Tegundin er nytsamleg í "endur"-skógrækt og sem fæða fyrir villt dýr. Önnur notkun er í jólatré, þrátt fyrir að vera með hvassar nálar og gulleitan vetrarlit. Einnig er hún nokkuð nýtt í viðarmassa og timbur.

• 
  Nærmynd af köngli
• 
  Köngull og barr
• 
  Börkur
• 
  Nærmynd af berki
• 
  Nývöxtur og frjókönglar

• Flora of North America, Profile and map: Pinus virginiana Geymt 30 september 2007 í Wayback Machine
• Pinus virginiana images at bioimages.vanderbilt.edu Geymt 12 október 2008 í Wayback Machine

Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Tígulfura.

Wikilífverur eru með efni sem tengist Pinus virginiana.