Historio di Barbados

L'unesma habitanti di Barbados esis aborijeni Arawak e Karib, qui arivis al insulo veninta de Sud-Amerika cirkume 350 til 400 aK. Portugalani vizitis l'insulo en 1536 ma ne koloniigis ol. Hispani anke vizitis l'insulo ma ne okupis ol. Kelk indijeni Arawak de Britaniana Guyana enmigris al insulo dum la yari 1800a, e duras vivar ibe.^[1]

Unesma Angli arivis en la navo Olive Blossom, e desembarkis en la regiono di la nuna Holetown en 1625. Li okupis l'insulo en nomo dil rejulo James la 1ma. Kultivo di tabako esis la precipua ekonomial agado dil insulo til la yari 1630a, kande la produktado en Chesapeake kreskis. Dum la yari 1640a, komencis kultivo di sukrokano^[2], qua divenis la precipua ekonomial agado dil insulo til 1720. Afrikana sklavi importacesis por kultivar granda plantacerii, qui remplasis la mikra proprieti dil unesma koloniigisti. On kalkulis ke en 1655 Barbados havis cirkume 43 mil habitanti, de qui cirkume 20 mil esis decendanti di Afrikani, e la cetera decendis de Angli. Cirkume 1696 existis cirkume 42 mil negra sklavi, kontre ke blanka habitantaro diminutis til 16 888 personi en 1715.

En 1780, forta uragano mortigis 4.000 personi. En 1854, epidemio di kolero mortigis plu kam 20.000 personi.^[3]

Barbados sempre havis granda autonomeso: l'unesma lokala asemblo instalesis en 1639. En 1807, Britaniani revokis komerco di sklavi, ma ne sklavigo. En 1816, eventis granda revolto kun partopreno di 20 mil sklavi. La revolto faliis, e 120 sklavi mortigesis en kombati o mortigesis nemediate. Plusa 144 sklavi judiciesis ed mortigesis pose. Sklavigo abolisesis erste en 1833, kande Barbados ankore havis 83 000 sklavi.

En 1884, membri de la societo di agrokultivisti di Barbados skribis letro a Francis Hincks, Kanadana politikistulo, e demandis l'admiso di Barbados en Kanadana Kunfederuro. Tamen, proprietanti di plantaceri e Britanian-decendanta komercisti formacis la majoritato di la personi kun yuro por votar, e ne aceptis ta ideo. Plu kam 70% de la habitantaro, nome mulieri, ne darfis votar.

La decendanti di sklavi komencis revendikar politikal yuri erste dum la yari 1930a. En 1938, un ek la chefi de ta movado, Grantley Adams, fondis politikala partiso Barbados Labour Party.

En 1952, jurnalo Barbados Advocate konsultis diversa Barbadana politikisti, advokati ed entraprezisti e deskovris ke li favoris federuro kun altra Karibian insuli. De 1958 til 1962, Barbados esis membro di la Federuro di Westal Indii.

Fine, la lando divenis nedependanta de Unionita Rejio ye la 30ma di novembro 1966 kom monarkio, kun Elizabeth la 2ma di Unionita Rejio kom rejino e J.M.G.M. Adams, filiulo di Grantley Adams, kom chefministro. De 1946 til 1980 la procento-kresko dil habitantaro diminutis 1/3 pro enmigro vers Unionita Rejio.^[4]

En 1983, Barbados ed altra Karibiana landi federis kun Usa por invadar Grenada ed ekpulsar marxista rejimo.^[5] En 1985, J.M.G.M. Adams mortis, e Bernard Saint John divenis chefministro.

Ye la 15ma di septembro 2020, la guvernerio anuncis ke la lando divenus republiko ye la 30ma di novembro 2021, la 55ma aniversario di la nedependo di la lando, cesanta esar monarkio de la Commonwealth. Ye la 20ma di septembro 2021 prizentesis la 2ma emendo en Barbadosana konstituco, qua aprobesis ye la 6ma di oktobro sam yaro, kreinta l'ofico di prezidanto di la lando, por remplasar la generala guvernisto. Segun inquesto facita ye la 30ma di oktobro 2021, 34% suportis l'ideo pri divenar republiko, 30% esis indiferenta, 24% ne mencionis prefero, e nur 12% deziris restar monarkio. Ye la 30ma di novembro 2021, lora generala guvernisto Sandra Mason divenis l'unesma prezidanto di Barbados. En januaro 2022, la partiso di lora chefministrino Mia Mottley obtenis tota la 30 sidili dum parlamental elekto.

Ye la 20ma di junio 2022, formacesis komisitaro por revizar la tota konstituco di la lando.