Papers by Zsófia Nádai
Műemlékvédelem, 2023
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Műemlékvédelem, 2019
Although the approach is considered evident in professional circles, in practice it is not/cannot... more Although the approach is considered evident in professional circles, in practice it is not/cannot always be followed that, in connection with the renovation of buildings, their environment should also be subject to expert examination. This is even more true for destructive research since even if a preliminary study is prepared, including a summary and interpretation of historical data and sources, it is supplemented with the garden archeological investigation in only a few cases. In our study, we draw attention to the importance of archaeological investigations of mansion gardens and present their possibilities and results related to a specific site.
Within the framework of the National Mansion and Castle Program, the Tisza Mansion in Geszt will also be renewed. The first phase of the project includes the renovation of the mansion building, the officer’s house and the crypt, as well as the reconstruction of the immediate surroundings of the main building. In connection with this, commissioned by the National Heritage Protection and Development Nonprofit Ltd. (Nemzeti Örökségvédelmi és Fejlesztési NKft.), archaeological research with trial trenches were carried out in the autumn of 2019, within the framework of the Preliminary Archaeological Documentation prepared by the Castle Headquarters Integrated Centre of Regional Development Ltd. (Várkapitányság Zrt.) During the test excavation, in addition to the single ditch next to the crypt of the Tisza family, investigation was carried out only in the southern part of the 27-hectare landscape garden belonging to the castle, which directly surrounds the mansion and is involved in the current project phase. We examined the previous structure and road network of the park and the remains of the former kitchen wing; and archaeological data related to the area of the investment were also clarified: i.e. the extent and age of the known sites, the level of appearance of archaeological objects.
The layers of the researched area were deciphered back to the Neolithic Age by moving backward from the modem age in accordance with the excavation process, and the trial excavation revealed the following layer relations in the area. We managed to separate
the different road layers related to the two periods of the historical garden.
The roads belonging to the landscape garden established in the second half of the 19th century could be revealed at a small depth (10-30 cm), mostly south of the line of the mansion building. The thick, solid brick-debris road foundations, which were probably the access ramps of former carriage- or cartways and were found at the northeast comer of the mansion building and at the southeast comer of the former stable, could also be associated with this period. The construction of the front garden in front of the southern fagade of the mansion building can also be connected to the development of the landscape garden by Kálmán Tisza, during which the area was filled up by means of large-scale earthworks.
The location, construction periods and structure of the kitchen wing, built in the last quarter of the 18th century and destroyed sometime in the 1940s, being attached to the west side of the main building, were also clarified. Traces of older roads were found in the northern inner courtyard, at a depth of 50-70 cm. They can be connected already to the period of the Tisza family and dated to the middle of the 18th century, the alternation of yellow sandy layers in their structure suggests several previous renewals. In order to create the mentioned road layers, the terrain was leveled in this area, probably the former sporadic settlement structures were filled up. Below the leveling layer, a coin was found from 1703 as evidence of a resettlement process in the early 18th century. Prior to this, the area was only sporadically used in the late Middle Ages, to which a pile residue referred. New results also prove that the western side of the castle hill was inhabited in the Middle Neolithic Period.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Hungarian Archaeology, 2018
The 20 th conference of the European Archaeological Council (EAC) was held in Ireland in February... more The 20 th conference of the European Archaeological Council (EAC) was held in Ireland in February 2019. The meeting took place in Dublin Castle and focused on the proper management of monuments and archaeological sites as well as the possibilities of presenting them to the wider public. 1 For years, discussions on monument protection in the EAC symposiums have focused on the problems posed by the relationship of archaeology to investments. Cultural tourism is a critical issue, in which the interests and needs of these two fields meet-or clash. In Hungary, this is most conspicuous in connection with the so-called heritage developments undertaken within the framework of the National Program for Castles and Fortresses, coordinated by the National Heritage Protection and Development Ltd (in Hungarian: Nemzeti Örökségvédelmi és Fejlesztési Nkft, NÖF). Two sites, Sárospatak and Szabadkígyós, are presented in this paper as examples of archaeological research projects undertaken in preparation for the further development of an area.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Magyar Régészet, 2019
Az Európai Régészeti Tanács (EAC) 2019 februárjában Írországban tartotta 20. konferenciáját. A du... more Az Európai Régészeti Tanács (EAC) 2019 februárjában Írországban tartotta 20. konferenciáját. A dublini várban megrendezett találkozó a műemléki helyszínek és régészeti területek megfelelő kezelésének, vala-mint a nagyközönség számára történő bemutatásának lehetőségeit tárgyalta. A szervezet szimpóziumain a régészeti örökség kezelésére vonatkozó viták középpontjában évek óta a régészet és a beruházások kapcsolatának problémaköre áll. A két fél érdekei és igényei különösen a kulturális turizmusnál érnek (vagy ütköznek?) össze, ami Magyarországon legújabban az ún. örökségi beruházásoknál, a Nemzeti Örökségvédelmi Fejlesztési Nkft. (NÖF Nkft.) által koordinált Nemzeti Kastély-és Várprogramnál kísérhető figyelemmel. Előadásunkban a fejlesztések előkészítéséhez kapcsolódó régészeti munkákat mutattuk be két helyszín: Sárospatak és Szabadkígyós példáján keresztül.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Castrum, 2018
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Dissertationes Archaeologicae, 2016
The planned archaeological research of the Castle of Újhely continued for six weeks in 2016. In t... more The planned archaeological research of the Castle of Újhely continued for six weeks in 2016. In this season we reopened two trenches to expand our knowledge about the buildings we have found last year. The main results were that we finished the excavation of the northern tower, which turned out to be triangular in shape; as well as we cleared the original floor surface of the western building, which had two rooms. The third trench’s purpose was to examine the northern courtyard’s stratigraphy and to get dating evidence
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Conference Presentations by Zsófia Nádai
Történeti táj, tájrégészet konferencia, 2017
A Nemzeti Kastélyprogram keretei között több helyszínen lehetőségünk nyílt kastélykertek régészet... more A Nemzeti Kastélyprogram keretei között több helyszínen lehetőségünk nyílt kastélykertek régészeti módszerekkel történő kutatására. Koppány András előadására reflektálva két esettanulmányon keresztül, a nádasdladányi Nádasdy-kastély és a szabadkígyósi Wenckheim-kastély példáján mutatjuk be a 18–19. századi történeti kertek vizsgálatának kialakulóban levő módszereit, lehetőségeit és eredményeit.
A kutatás kiindulópontja mindkét esetben a kerttörténeti dokumentációk készítése volt. Összefoglaltuk a kastélyok birtoklás- és építéstörténetét az addigi művészettörténeti, restaurátori és falkutatási munkák eredményei alapján, majd ehhez hozzáfűztük a kerttörténetet, a vonatkozó leírások, levéltári, kerttörténeti szakirodalmi adatok, valamint térképek, tervrajzok, légifelvételek és archív fotók felhasználásával. A tudományos dokumentáció részét képezi mindkét esetben a díszkert növényeinek értékleltára és helyszínrajza, mely további következtetések levonására adott lehetőséget.
A felvetődő, „történeti” módszerekkel nem kutatható kérdésekre régészeti úton kerestünk választ. Így 2017. július–augusztusában került sor az említett díszkertek feltárására Fullár Zoltán, Fülöp András, Koppány András és a szerzők közreműködésével. Ennek során egykori kerti utak helyzetét sikerült lokalizálnunk, teraszok, lépcsők, szökőkutak, melegházak, díszmedencék szerkezetét vizsgáltuk meg, illetve kisebb kerti építmények, így egy-egy babaház épületének alapjait tártuk fel. A babaházak a korabeli felfogás szerint kis kerti lakként, a gyermekek „játszóházaként” szolgáltak. A két parkban hasonló elrendezésű, a korabeli parasztházakat imitáló konyha-szoba felosztású, de eltérő méretű maradványok kerültek elő: Nádasdladányban kb. 8×15 m, míg Szabadkígyóson kb. 4×8 m nagyságú alapterületen.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Történeti táj – tájrégészet: eredmények és perspektívák a magyarországi tájrégészeti kutatásban. Konferencia, 2017
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Papers by Zsófia Nádai
Within the framework of the National Mansion and Castle Program, the Tisza Mansion in Geszt will also be renewed. The first phase of the project includes the renovation of the mansion building, the officer’s house and the crypt, as well as the reconstruction of the immediate surroundings of the main building. In connection with this, commissioned by the National Heritage Protection and Development Nonprofit Ltd. (Nemzeti Örökségvédelmi és Fejlesztési NKft.), archaeological research with trial trenches were carried out in the autumn of 2019, within the framework of the Preliminary Archaeological Documentation prepared by the Castle Headquarters Integrated Centre of Regional Development Ltd. (Várkapitányság Zrt.) During the test excavation, in addition to the single ditch next to the crypt of the Tisza family, investigation was carried out only in the southern part of the 27-hectare landscape garden belonging to the castle, which directly surrounds the mansion and is involved in the current project phase. We examined the previous structure and road network of the park and the remains of the former kitchen wing; and archaeological data related to the area of the investment were also clarified: i.e. the extent and age of the known sites, the level of appearance of archaeological objects.
The layers of the researched area were deciphered back to the Neolithic Age by moving backward from the modem age in accordance with the excavation process, and the trial excavation revealed the following layer relations in the area. We managed to separate
the different road layers related to the two periods of the historical garden.
The roads belonging to the landscape garden established in the second half of the 19th century could be revealed at a small depth (10-30 cm), mostly south of the line of the mansion building. The thick, solid brick-debris road foundations, which were probably the access ramps of former carriage- or cartways and were found at the northeast comer of the mansion building and at the southeast comer of the former stable, could also be associated with this period. The construction of the front garden in front of the southern fagade of the mansion building can also be connected to the development of the landscape garden by Kálmán Tisza, during which the area was filled up by means of large-scale earthworks.
The location, construction periods and structure of the kitchen wing, built in the last quarter of the 18th century and destroyed sometime in the 1940s, being attached to the west side of the main building, were also clarified. Traces of older roads were found in the northern inner courtyard, at a depth of 50-70 cm. They can be connected already to the period of the Tisza family and dated to the middle of the 18th century, the alternation of yellow sandy layers in their structure suggests several previous renewals. In order to create the mentioned road layers, the terrain was leveled in this area, probably the former sporadic settlement structures were filled up. Below the leveling layer, a coin was found from 1703 as evidence of a resettlement process in the early 18th century. Prior to this, the area was only sporadically used in the late Middle Ages, to which a pile residue referred. New results also prove that the western side of the castle hill was inhabited in the Middle Neolithic Period.
Conference Presentations by Zsófia Nádai
A kutatás kiindulópontja mindkét esetben a kerttörténeti dokumentációk készítése volt. Összefoglaltuk a kastélyok birtoklás- és építéstörténetét az addigi művészettörténeti, restaurátori és falkutatási munkák eredményei alapján, majd ehhez hozzáfűztük a kerttörténetet, a vonatkozó leírások, levéltári, kerttörténeti szakirodalmi adatok, valamint térképek, tervrajzok, légifelvételek és archív fotók felhasználásával. A tudományos dokumentáció részét képezi mindkét esetben a díszkert növényeinek értékleltára és helyszínrajza, mely további következtetések levonására adott lehetőséget.
A felvetődő, „történeti” módszerekkel nem kutatható kérdésekre régészeti úton kerestünk választ. Így 2017. július–augusztusában került sor az említett díszkertek feltárására Fullár Zoltán, Fülöp András, Koppány András és a szerzők közreműködésével. Ennek során egykori kerti utak helyzetét sikerült lokalizálnunk, teraszok, lépcsők, szökőkutak, melegházak, díszmedencék szerkezetét vizsgáltuk meg, illetve kisebb kerti építmények, így egy-egy babaház épületének alapjait tártuk fel. A babaházak a korabeli felfogás szerint kis kerti lakként, a gyermekek „játszóházaként” szolgáltak. A két parkban hasonló elrendezésű, a korabeli parasztházakat imitáló konyha-szoba felosztású, de eltérő méretű maradványok kerültek elő: Nádasdladányban kb. 8×15 m, míg Szabadkígyóson kb. 4×8 m nagyságú alapterületen.
Within the framework of the National Mansion and Castle Program, the Tisza Mansion in Geszt will also be renewed. The first phase of the project includes the renovation of the mansion building, the officer’s house and the crypt, as well as the reconstruction of the immediate surroundings of the main building. In connection with this, commissioned by the National Heritage Protection and Development Nonprofit Ltd. (Nemzeti Örökségvédelmi és Fejlesztési NKft.), archaeological research with trial trenches were carried out in the autumn of 2019, within the framework of the Preliminary Archaeological Documentation prepared by the Castle Headquarters Integrated Centre of Regional Development Ltd. (Várkapitányság Zrt.) During the test excavation, in addition to the single ditch next to the crypt of the Tisza family, investigation was carried out only in the southern part of the 27-hectare landscape garden belonging to the castle, which directly surrounds the mansion and is involved in the current project phase. We examined the previous structure and road network of the park and the remains of the former kitchen wing; and archaeological data related to the area of the investment were also clarified: i.e. the extent and age of the known sites, the level of appearance of archaeological objects.
The layers of the researched area were deciphered back to the Neolithic Age by moving backward from the modem age in accordance with the excavation process, and the trial excavation revealed the following layer relations in the area. We managed to separate
the different road layers related to the two periods of the historical garden.
The roads belonging to the landscape garden established in the second half of the 19th century could be revealed at a small depth (10-30 cm), mostly south of the line of the mansion building. The thick, solid brick-debris road foundations, which were probably the access ramps of former carriage- or cartways and were found at the northeast comer of the mansion building and at the southeast comer of the former stable, could also be associated with this period. The construction of the front garden in front of the southern fagade of the mansion building can also be connected to the development of the landscape garden by Kálmán Tisza, during which the area was filled up by means of large-scale earthworks.
The location, construction periods and structure of the kitchen wing, built in the last quarter of the 18th century and destroyed sometime in the 1940s, being attached to the west side of the main building, were also clarified. Traces of older roads were found in the northern inner courtyard, at a depth of 50-70 cm. They can be connected already to the period of the Tisza family and dated to the middle of the 18th century, the alternation of yellow sandy layers in their structure suggests several previous renewals. In order to create the mentioned road layers, the terrain was leveled in this area, probably the former sporadic settlement structures were filled up. Below the leveling layer, a coin was found from 1703 as evidence of a resettlement process in the early 18th century. Prior to this, the area was only sporadically used in the late Middle Ages, to which a pile residue referred. New results also prove that the western side of the castle hill was inhabited in the Middle Neolithic Period.
A kutatás kiindulópontja mindkét esetben a kerttörténeti dokumentációk készítése volt. Összefoglaltuk a kastélyok birtoklás- és építéstörténetét az addigi művészettörténeti, restaurátori és falkutatási munkák eredményei alapján, majd ehhez hozzáfűztük a kerttörténetet, a vonatkozó leírások, levéltári, kerttörténeti szakirodalmi adatok, valamint térképek, tervrajzok, légifelvételek és archív fotók felhasználásával. A tudományos dokumentáció részét képezi mindkét esetben a díszkert növényeinek értékleltára és helyszínrajza, mely további következtetések levonására adott lehetőséget.
A felvetődő, „történeti” módszerekkel nem kutatható kérdésekre régészeti úton kerestünk választ. Így 2017. július–augusztusában került sor az említett díszkertek feltárására Fullár Zoltán, Fülöp András, Koppány András és a szerzők közreműködésével. Ennek során egykori kerti utak helyzetét sikerült lokalizálnunk, teraszok, lépcsők, szökőkutak, melegházak, díszmedencék szerkezetét vizsgáltuk meg, illetve kisebb kerti építmények, így egy-egy babaház épületének alapjait tártuk fel. A babaházak a korabeli felfogás szerint kis kerti lakként, a gyermekek „játszóházaként” szolgáltak. A két parkban hasonló elrendezésű, a korabeli parasztházakat imitáló konyha-szoba felosztású, de eltérő méretű maradványok kerültek elő: Nádasdladányban kb. 8×15 m, míg Szabadkígyóson kb. 4×8 m nagyságú alapterületen.