Guerra civil siria

A guerra civil siria (en árabe: الحرب الأهلية السورية: [al-Ḥarb al-ahliyya al-sūriyya]) é un conflito bélico iniciado a principios de 2011 e que aínda se dá na actualidade Siria. Nesta guerra enfrontáronse no seu inicio as Forzas Armadas de Siria do goberno do presidente sirio, Bashar al-Assad, contra grupos armados rebeldes de diversa índole, coñecidos en Occidente como a «oposición siria». Máis adiante, numerosos grupos e combatentes dos «rebeldes» uníronse aos xihadistas do Estado Islámico de Iraq e o Levante —Estado Islámico (abreviado como EI) en galego; ISIS en inglés—, tamén coñecido como Daesh (en árabe داعش), o que lle permitiu a este último expandirse e invadir vastas extensións de Siria desde as zonas que xa ocupaba en Iraq. Con todo, algúns grupos rebeldes xihadistas combaten tanto contra o goberno como contra o Estado Islámico, un dos máis grandes e activos é a Fronte Al-Nusra, considerado a rama de Al Qaeda en Siria e que controla pequenas franxas de territorio entre zonas doutros grupos rebeldes e o goberno.

Guerra civil siria
Parte de Parte da Primavera Árabe, do Invierno Árabe, da Nova Guerra Fría, da Guerra Fría do Medio Oriente e da Guerra contra o Estado Islámico
Data Desde o 15 de marzo de 2011 (13 anos e 256 días)[1] Lugar Siria Resultado En curso Casus belli Manifestacións e posterior rebelión armada dunha fracción do exército e outros grupos armados. Cambios territoriais Siria queda dividida en varias zonas; as zonas baixo control do Estado reúnen á maior parte da poboación, pero están en minoría territorial.
Belixerantes
República Árabe Siria Forzas Armadas de Siria • Exército • Armada • Forza Aérea • Garda Republicana Forza de Defensa Nacional Brigadas Baaz Forzas aliadas Milicias da tribo Tayy[2] Milicias da tribo al-Jihesh[3] Liwa Dhu al-Fiqar[4][5] Resistencia Siria[6] Jaysh al-Muwahhideen[7] PSNS e PCS[8] Sootoro[9] Brigada Al-Abbas[10] Liwa Al-Quds[11] Garda Nacionalista Árabe FPLP-CG ...Outros grupos armados estranxeiros Irán[12] (desde 2013) Hezbollah (desde 2013) Rusia[13] (desde 2015) Turquía (desde finais de 2016)[14][15][16] Apoio militar: Iraq[17] Corea do Norte[18] China [19] Exipto[20][21][22] Apoio internacional: Qatar (desde finais de 2016)[23][24]	«Rebeldes» (oposición siria)[25] • Exército Libre Sirio (2011-2014)[n 1][26] • Yeish al-Islam • Fronte Sur (desde 2014) • Fronte Islámico (2013-2015) Exército da Conquista • Jabhat Fateh al-Sham (antigo Fronte Al Nusra; rama de Al Qaeda en Siria)[27][28][29] • Ahrar al-Sham • Harakat Nour al-Din al-Zenki • Partido Islámico do Turkestán en Siria ...Outros grupos armados estranxeiros Turquía (ata finais de 2016)[30][31] Israel[32][33] Apoio militar: Arabia Saudita[30][31] Estados Unidos[34][35] Francia[36][37] Qatar(ata finais de 2016)[30][31] Xordania Reino Unido[38] Alemaña[39][40][41] Estado Islámico de Irak e o Levante[42][43] (desde 2013) (En guerra con todos os bandos) Apoio financeiro: Arabia Sauditaí[31] Qatar[31] (Negado por ambos países e discutido por analistas)[31]	Rojava, Kurdistán sirio (desde 2012) • YPG • YPJ • JaT • MFS • IFB Apoio militar: Estados Unidos (desde 2014) Rusia (desde 2015) Kurdistán iraquí Partido dos Traballadores de Kurdistán (PKK) CJTF–OIR (desde 2014) Estados Unidos Reino Unido Francia Bélxica Dinamarca Australia ...Resto de países da coalición
Líderes
Ali Abdullah Ayub[a] Maher al-Asad[b] Issam Hallaq[c] Ghasan Yaudat Ismail[d] Suhail Hassan[44] Issam Zahreddine Hebun Sinya †[45] Hasan Nasrallah[e] Qasem Soleimani[f] Ahmed Yibril[g]	Abdullah al-Bashir[h][46] Salim Idris[i][46] Riyad al-Asaad[j][47] Mustafa Sheij[k][48] Yamal Maruf[l][49] Ahmed Issa al-Sheij[m][50] Abu Mohammad al-Golani[n][51] Abdul Qader Saleh †[o][52] Jean Kahwaji Necdet Özel Benny Gantz Abu Bakr al-Baghdadi	Sipan Hemo[p] Nessrin Abdallah[q]
Forzas en combate
Forzas Armadas de Siria 11 800 vehículos loxísticos, infantaría e de transporte (2014) 2000 canóns, 150 canóns autopropulsados (2014) 499 avións de combate (2014) 110 helicópteros armados (2014) Forzas Paramilitares 19 800 soldados (2012)	Exército Libre Sirio 40 000-50 000(2013)[53][54][55] Rebeldes islamistas • Fronte Islámico: 45 000[53] • Brigada Ahfad al-Rasul: 10 000-15 000[56] • Fronte Al-Nusra: 7000[57] – 15 000[58] 100 000 combatentes	YPG: ~80 000[59]-100 000[60] combatentes Yabat al-Akrad: 7000[61] combatientes
Baixas
56 609 soldados mortos[62] 39 221 milicianos mortos[62] 1247 mortos	48 568 mortos (2582 desertores do exército)[63]  : 47 095 mortos[63]

A oposición armada ao goberno componse de varios grupos formados durante o conflito. Os principais son o Exército Libre Sirio, o primeiro en tomar as armas en 2011, e a Fronte Islámica, formado en 2013. Doutra banda, o Estado Islámico ocupa a maior parte do territorio sirio, así como a maior parte das reservas de petróleo e gas, polo que está considerado a principal forza de oposición ao goberno sirio; tras rápidos avances militares desde Iraq, en xullo de 2014 o Estado Islámico controlaba un terzo do territorio sirio e un ano despois, a mediados de 2015, máis da metade. En xullo de 2013, o goberno sirio controlaba entre o 30 e o 40 % do territorio e reunía ao 60 % da poboación.

Un informe de Nacións Unidas de finais de 2012 describiu o conflito como «abertamente sectario na súa natureza» pola loita entre a minoría alauí, que controla o Estado, e milicias e grupos xiítas que loitan contra grupos rebeldes sunnitas, situación que todos os bandos negaron. Debido á participación de numerosas potencias estranxeiras denominoulla tamén como unha guerra subsidiaria. O goberno sirio, presidido por Bashar al-Assad, conta co apoio de Rusia, que o considera un país aliado desde tempos da Unión Soviética, a República Islámica de Irán e a organización libanesa Hezbolá.^[64] O goberno e os seus aliados defenden que as manifestacións e primeiras revoltas armadas foron organizadas e financiadas por Occidente, así como a algúns grupos xihadistas, para precipitar a caída do goberno e controlar o país, opinión apoiada por algúns analistas.^[65][66][67] Doutra banda a «oposición siria» é apoiada por Estados Unidos, Turquía, Arabia Saudita e outros países aliados occidentais e do golfo Pérsico.^{[68][69][70][71]} A «oposición» e estes países defenden que a insurrección foi consecuencia da Primavera Árabe e acusan o goberno de represión, corrupción e de falta de democracia e liberdade. O Estado Islámico nútrese da chegada de miles de combatentes desde países de todo o mundo e, financeiramente, da venda de antigüidades espoliadas e o petróleo que extrae, vendido sobre todo en Turquía; está en guerra contra todos os demais bandos e é bombardeado por numerosos países estranxeiros.^[72] No norte do país as zonas fronteirizas son controladas por milicias kurdas, que loitan principalmente contra o Estado Islámico, aínda que tamén contra outros grupos rebeldes e o goberno; con todo, algunhas faccións kurdas como o PKK son atacadas por Turquía, a pesar de ter, oficialmente, ao EI como inimigo común.^{[73][74][75][76]}

A guerra civil en Siria deixou para o 2015 máis de 220 000 mortos e xa en 2013 contábanse 63 072 vítimas civís e a maioría das cidades atopábanse nun estado case de devastación.^[77] En decembro de 2016, o OSDH estimaba que o total de mortos, tanto civís como combatentes de todos os bandos, era de entre 312 000 e 437 363 persoas, mentres que as estimacións do SCPR citadas por algúns medios internacionais ascendían a 470 000 só até febreiro de 2016. Para finais de 2016, estimábase que entre 233 000 e 320 000 combatentes de todos os bandos morreran na guerra, e segundo o OSDH, 90 506 civís morreran na guerra até decembro de 2016. De acordo coas cifras do Alto Comisionado das Nacións Unidas para os Refuxiados, en Siria había 7,6 millóns de persoas desprazadas dentro das fronteiras do país en xullo de 2015, mentres que segundo os seus cálculos 4 millóns de refuxiados abandonaran o país nas mesmas datas; unhas cifras de refuxiados que NRC Handelsblad elevou a 4,8 millóns para agosto de 2016. A guerra de Siria elevou o número de desprazados a escala mundial ao seu máximo nivel nos últimos 18 anos, mentres que o 40 % da poboación está nunha situación de crise.^[78][79][80] Usáronse armas químicas en repetidas ocasións, e ambos os bandos do conflito foron acusados desde diversas organizacións e gobernos de cometer crimes de guerra e graves violacións dos dereitos humanos, así como tamén danos patrimoniais históricos.^[81] Este cúmulo de atrocidades converteron ao conflito na máis brutal crise da Primavera árabe e unha das peores guerras do século XXI.

Na maior parte das zonas onde o goberno perdeu o control, os diferentes grupos rebeldes islamitas como o Estado Islámico e Al Nusra, instauraron un califato rexido baixo unha interpretación radical da Xaria, a lei islámica.