Anschluss

 

A idea de unión con Alemaña xurdira no século XIX e rexurdira trala primeira guerra mundial, malia que os tratados de paz o prohibían.^[3] A estabilización económica dos anos vinte diminuíu o atractivo da unión dos dous países.^[3] A Gran Depresión, con todo, volveu presentar o anschluss como unha posible solución á crise.^[4] O intento de unión aduaneira, emporiso, fracasou.^[4]

O Anschluss foi precedido por un período de crecente presión política sobre Austria, exercida por Alemaña, esixindo a legalización do partido nazi e, máis adiante, a súa participación no goberno. O 13 de setembro de 1931, a milicia dos socialcristianos intentou en balde tomar o poder polas armas.

Malia ser o partido máis votado nas eleccións de abril de 1932, os nazis non obtiveron a maioría absoluta, polo que pasaron á oposición. Os nazis austríacos lanzáronse a unha estratexia de tensión e recorreron ao terrorismo. O chanceler socialcristiano Engelbert Dollfuss decidiu en 1933 gobernar por decreto, disolver o Parlamento, o partido comunista, o partido nacionalsocialista e a poderosa milicia socialdemócrata, a Schutzbund. O seu réxime adquiriu un ton fascista con preferencia cara aos modelos adoptados previamente por Benito Mussolini e baseado no catolicismo tradicional, polo cal recibiu o nome de austrofascismo. Dollfuss reprimiu aos socialdemócratas que desexaban salvar a democracia, xa fóra pola man de Dollfuss ou pola dos nazis.

A dura represión da policía tras unha insurrección socialista en Linz en febreiro de 1934 causou entre 1000 e 2000 mortos. Os socialdemócratas se exiliaron. Namentres, os nazis austríacos reforzáronse e organizado, esixindo un fascismo máis xermánico e subordinado a Alemaña. No seu afán de tomar o poder lanzaron unha errada revolta e asasinaron o chanceler Dollfuss o 25 de xullo de 1934 no edificio do goberno en Viena, pero o seu golpe de Estado fracasou. O Exército austríaco non se uniu á rebelión, mentres que os seguidores austrofascistas de Dollfuss lograron illar e reducir ás bandas de nazis armados que intentaron organizarse.

Hitler tivo coñecemento de que a viúva e os fillos do asasinado Dollfuss achábanse nese momento como hóspedes do ditador italiano Benito Mussolini. Precisamente, cando Mussolini soubo o acontecido a Dollfuss en Viena, o 26 de xullo ordenou mobilizar tropas italianas na fronteira alpina con Austria, ameazando con intervir militarmente para soster aos sucesores de Dollfuss en caso necesario. Hitler non contaba entón coa Wehrmacht en toda a súa forza nin baixo control total do nazismo, e aínda nese caso tampouco desexaba un conflito cun réxime ideoloxicamente tan próximo como a Italia fascista, polo cal abstívose de enviar tropas para apoiar aos nazis austríacos.

Desexoso de evitar unha perda paulatina do poder e esperando poder solicitar a axuda europea contra Alemaña, o chanceler decidiu o 1 de marzo levar a cabo un plebiscito o domingo 13.^[5] A pregunta non incluía a aceptación da anexión alemá, senón que se limitaba a solicitar o apoio do votante ao mantemento dunha «Austria unida, cristiá, social, independente, alemá e libre».^[5] Os preparativos comezaron en segredo o día 5 de marzo e Von Schuschnigg comunicou o plan a Seyss-Inquart o 8, encarecéndolle que non o divulgase ata o día seguinte, cando tiña pensado anuncialo oficialmente.^[5] Aínda que Seyss-Inquart mantivo a súa promesa, nacionalsocialistas austríacos que traballaban na Administración estatal decatáronse do plan e comunicárono a Berlín.^[5]

Forzado polos feitos, Von Schuschnigg anunciou un referendo o mércores 9 de marzo de 1938 para determinar a independencia ou a unión con Alemaña, para así beneficiarse da lexitimidade popular e mostrar as intencións expansionistas de Hitler. Respecto ao referendo, Schuschnigg, de acordo co presidente Miklas, fixou en 24 anos a idade mínima para votar,^[6] evitando a participación masiva de mozas desempreagdos que constituían a maior reserva de militantes nazis de Austria. A data da consulta popular sería o domingo 13 de marzo. Cando Hitler decatouse das intencións de Schuschnigg entrou en furia e ordenou aos nazis austríacos pasar á acción para evitar que se celebre tal referendo. Mentres que en Austria, a noite do 9 de marzo, os nacionalsocialistas esixiron que se abrogara o artigo 88 do Tratado de Saint-Germain-en-Laye que impedía a unión con Alemaña para permitir a votación, Hitler enviaba a un representante persoal para evitar o plebiscito se non incluía claramente a opción da anexión con Alemaña.^[5] Non se puxo en marcha acción violenta algunha, en espera de que o novo ministro de Asuntos Exteriores, Ribbentrop, que se achaba en Gran Bretaña, informase sobre a actitude desta a unha eventual intervención alemá no país veciño.^[7] O 10 chegou a confirmación de que, se o conflito limitábase ás dúas nacións, o Reino Unido non interviría en favor dos austríacos.^[8]

Antes de que o referendo fose posible, os nazis austríacos lanzaron unha onda de ataques violentos contra as entidades gobernamentais mentres que a policía austríaca (en mans de Seyss-Inquart) foi neutralizada e impedíuselle calquera oposición. Alemaña pechou as fronteiras e empezou a mobilizar as súas tropas, mentres que os nazis austríacos abstíñanse de repetir o intento de golpe de Estado de catro anos antes contra Dolfuss: agora creaban o caos en todo o país con violencia de toda clase (incendios, saqueos, destrución de oficinas públicas), para xerar unha situación de caos e provocar unha verdadeira guerra civil contra socialdemócratas e católicos. Mentres tanto, Hitler decidía a invasión alemá de Austria e discutía co Estado Maior da Wehrmacht os plans necesarios, perfilados apresuradamente ao longo do día 10.^[8]

A mañá do día 11, Seyss-Inquart recibiu unha carta de Hitler na que lle informou dos preparativos militares que se estaban levando a cabo e reclamando a anulación do plebiscito antes do mediodía.^[8] Acudiu a ver ao chanceler na sede do Goberno e rogoulle que aceptase as condicións de Hitler; como a entrevista alargouse, os nazis outorgaron unha prórroga para obter a resposta do Goberno austríaco ata as dúas da tarde.^[8] Ás esixencias do chanceler alemán uníronse pronto as do partido en Austria: Von Schuschnigg debía atrasar a votación tres semanas ou arriscarse a que os nacionalsocialistas tomasen o poder pola forza.^[8]

Os disturbios masivos causados por nazis sucedéronse en Graz, Linz, Innsbruck e Viena ao longo do 10 e 11 de marzo, coa conseguinte represión de tropas austríacas aínda leais ao goberno. O plan de Hitler era que o presidente Miklas destituíse a Schuschnigg ante o temor dunha guerra civil e que nomease a Seyss-Inquart como chanceler de Austria. Logo estaba planeado que Seyss-Inquart aproveitaría o seu novo cargo para solicitar axuda militar a Alemaña co obxectivo de poñer fin á crise austríaca, disipando así toda aparencia de invasión alemá.

 

Ao amencer do venres 11 de marzo as mocidades nazis, agora armadas e disciplinadas, constituíronse nunha milicia que tomaba os edificios gobernamentais por todas as cidades principais de Austria con apoio de axentes da Gestapo infiltrados inclusive na mesma capital austríaca. Ante a ameaza dunha revolta armada masiva patrocinada por Alemaña, o chanceler Schuschnigg trataba de buscar apoio no Reino Unido ou Francia para deter a agresión alemá pero ningún destes gobernos mostrou intención algunha de intervir.

O presidente Wilhelm Miklas recibiu un ultimato do propio Hitler ás 12:00 do venres 11 de marzo, esixíndolle que deixase sen efecto o referendo ordenado por Schuschnigg e dándolle un prazo de dúas horas que vencía supostamente ás 13:00 debido a unha demora alemá en facer chegar a mensaxe. Miklas discutiu a situación con Schuschnigg pero non aceptou deixar sen efecto o referendo xa convocado e planificado.

O Goberno austríaco reuniuse ás dúas da tarde e Von Schuschnigg aceptou anular o plebiscito, aínda que non convocar un novo tres semanas despois, como reclamaban os nazis austríacos.^[9] Ás 14:45, Göring telefonou a Seyss-Inquart para rexeitar as concesións, que tachou de insuficientes; pouco despois, volveu chamalo para indicar que Hitler esixía a renuncia do Goberno enteiro.^[10] Cando se lle comunicou a nova condición a Von Schuschnigg ás 15:30, este presentou a dimisión ao presidente.^[10]

Ao mesmo tempo que se reunía o Consello de Ministros austríaco, Hitler aprobaba os plans de invasión.^[10] Dúas horas máis tarde, cando se soubo da aquiescencia de Von Schuschnigg ás esixencias alemás, detivéronse os preparativos militares.^[10]

Mentres, unha nova mensaxe alterou o curso dos acontecementos, pois ás 15:30 Hitler enviou outro ultimato a Miklas esixindo nada menos que destituísese a Kurt Schuschnigg como chanceler e nomeásese no seu lugar ao nazi austríaco Seyss-Inquart. Miklas negouse expresamente e nas horas que seguiron buscouse a outro líder político xa que Schuschnigg renunciara.^[10] Ás 17:00, dirixentes nazis austríacos volveron reclamar a formación dun gabinete con Seyss-Inquart á cabeza, ameazando coa invasión ás 20:00 se o presidente seguía negándose a aceptar ás 19:30.^[10] Aínda que o agregado militar alemán indicou que efectivamente cento cincuenta mil soldados estaban listos para invadir o país se Miklas non encargaba o Goberno a Seyss-Inquart, o presidente rexeitou altivamente a intimidación.^[11] Pese aos seus esforzos, Miklas non logrou que ningún outro líder político ou militar austríaco aceptase o cargo de chanceler e ás 17:00 recibiu unha nova mensaxe de Hermann Goering: Hitler esixía que a designación de Seyss-Inquart fose realizada, como moi tarde, ás 19:30, o que coincidía co que esixían os seus correlixionarios austríacos.^[12] Anunciou ademais a presentación de novas condicións.^[12]

Ás 18:00, Seyss-Inquart recibiu dun enviado de Berlín o texto dun telegrama que debía enviar, anunciando o seu nomeamento como presidente do Goberno e solicitando axuda alemá para acabar cos disturbios, pero negouse a facelo, alegando que non era aínda presidente e que non existían disturbios que requirisen a intervención militar alemá.^[12] O enviado e Seyss-Inquart acudiron entón a visitar o presidente, que de novo negouse a aceptar a este como primeiro ministro.^[12] Ás 19:00, Von Schuschnigg declarou que ía anunciar de xeito público a súa dimisión.^[12]

Pola súa banda, Kurt Schuschnigg estaba disposto a renunciar ao seu posto se fose necesario para evitar unha invasión alemá. Vendo a situación case perdida, líderes da Fronte Patriótico de Dollfuss parten ao exilio esa mesma tarde. Finalmente Schuschnigg decide tomar a iniciativa e pronuncia un emotivo discurso radiofónico ás 19:47 despedíndose do pobo austríaco e presentando a súa renuncia ao cargo de chanceler mentres alegaba que «fixo todo o posible por salvagardar a independencia do país». Schuschnigg termina a alocución coa frase Gott schütze Österreich (en alemán, «Deus protexa a Austria»).

Pese á renuncia de Schuschnigg, o presidente Miklas aínda se nega a lexitimar a proxectada invasión alemá nomeando un nazi como chanceler, aínda cando ás 20:00 as rúas de Viena xa están practicamente dominadas polos nazis austríacos, dedicados a impoñer a súa autoridade pola forza e a colgar bandeiras nazis ou decorar con esvásticas a bandeira de Austria nos edificios públicos. Mentres os dirixentes nazis austríacos ordenaban aos seus seguidores tomar o poder ao cumprirse a hora sen que o presidente aceptase as súas condicións, Seyss-Inquart falaba por teléfono con Göring para informarlle da situación.^[13] Este indicou que ía ordenar a invasión de Austria e que calquera resistencia xulgaríanse en consellos de guerra.^[13]

 

Hitler aceptou ordenar de novo a mobilización das forzas preparadas para a invasión e emitiu a orde necesaria ás 20:45; as tropas debían penetrar no país veciño a madrugada do día seguinte.^[13] Aínda que Göring seguía esixindo que Seyss-Inquart enviase o telegrama que debía xustificar a entrada no país das tropas alemás, non o logrou ata as 21:54.^[14] Mentres tanto Hitler aínda dubidaba da reacción de Benito Mussolini ante os feitos, considerando a protección italiana que xa fora outorgada á Primeira República de Austria en 1934 tralo asasinato de Dollfuss, pero trala mutua colaboración italo-alemá na conquista de Abisinia e a Guerra Civil española, a Italia fascista aliñárase definitivamente co Terceiro Reich. Así, tras unha consulta diplomática do príncipe Phillip von Hesse (embaixador alemán en Roma), ás 22:00 do 11 de marzo o ministro italiano Galeazzo Ciano informou a Hitler, por medio de Von Hesse, que Mussolini non interviría nos sucesos de Austria.^[14] Esta noticia foi coñecida de inmediato en Viena e deixou a Miklas e Von Schuschnigg privados do seu único grande aliado estranxeiro, mentres de inmediato Hitler chamaba por teléfono ao seu embaixador en Roma para que este expresase o «profundo agradecemento persoal» do Führer cara ao Duce.

Ao transcorrer a noite, e sen recibir noticias de Viena sobre a designación de Seyss-Inquart como chanceler austríaco, Hitler entrou en furia e ordenou ás tropas da Wehrmacht proceder coa invasión de Austria ás 22:00 do 11 de marzo, Hitler ordena tamén a falsificación dun telegrama supostamente enviado por Seyss-Inquart desde Viena como novo chanceler e onde este xefe nazi pedía axuda a Hitler para restablecer a orde en Austria. Hitler xa non estaba conforme só coa renuncia de Schuschnigg, e sostivera que Miklas tamén debería renunciar ao seu cargo.

A media noite, Miklas cedeu finalmente e aceptou nomear a Seyss-Inquart chanceler interino, aínda que toda medida gobernamental debía aprobala o presidente.^[14] Seyss-Inquart solicitou entón a Berlín que detivese a invasión, xa que a mobilización das SA e as SS austríacas e a decisión de Miklas e Von Schuschnigg de aceptar todas as condicións alemás facíana innecesaria.^[14] Espertaron a Hitler para comunicarlle o rogo de Seyss-Inquart, que rexeitou.^[15]

Mentres tanto os nazis austríacos seguían a súa campaña de destrucións e revoltas contra o goberno, sementando a desorde. Á media noite do 11 de marzo, os nazis austríacos ocuparan case todos os edificios gobernamentais de Viena, arrestando aos líderes políticos anti-nazis que puideron achar, contando coa colaboración de policías e recrutas de simpatías nazis.

 

As primeiras tropas alemás que cruzaron a fronteira austríaca foron aclamadas en territorio austríaco.^[15] A falta de oposición á invasión conveu ás forzas alemás, que pronto quedaron atrapadas nun grande atoamento de tráfico camiño de Viena.^[15] Como as potencias occidentais tampouco reaccionaron á acción alemá, o mando militar alemán puido empregar parte dos trens destinados a participar na defensa fronte a un posible ataque francés á invasión.^[15]

Ás dez da mañá, o novo Executivo austríaco xurou a Constitución.^[15] De novo, o novo chanceler solicitou infrutuosamente que se detivese a invasión.^[15] Ao non conseguilo, acudiu a Linz a atoparse con Hitler.^[15] Solicitou que se permitise a unidades austríacas entrar en territorio alemán, para dar unha aparencia de unión á invasión, ao que o mandatario alemán accedeu.^[16] Ao mediodía, o novo Goberno austríaco, que xa rescindira unilateralmente o artigo 88 do tratado de paz que impedía a unión con Alemaña, promulgou un decreto que ratificaba a anexión.^[17] Ao mesmo tempo, as primeiras tropas alemás alcanzaban a capital austríaca.^[18] Miklas dimitiu e nomeou presidente interino ao chanceler, pero negouse a asinar o decreto de anexión aprobado por este.^[18]

Na mañá do 12 de marzo, o presidente Miklas aceptou finalmente designar a Seyss-Inquart como chanceler austríaco, pero esta medida resultaba inútil pois ao amencer as tropas da Wehrmacht alemá xa cruzaran a fronteira, iniciando a súa invasión. Os nazis austríacos arrestaron a Miklas no mediodía, con apoio de axentes da Gestapo infiltrados en Viena e Arthur Seyss-Inquart tomaba o posto de chanceler na capital austríaca, dando a benvida ás tropas da Wehrmacht que entraban ao país. Ao día seguinte, as forzas alemás ocupaban sen resistencia toda Austria, achando un recibimento efusivo e favorable que lles sorprendeu, tanto en localidades pequenas como nas cidades máis grandes. Porén, o mal estado de moitos transportes de tropas causou atrasos no avance da Wehrmacht, o cal non deixou de preocupar aos xefes militares alemáns.

Hitler mesmo cruzou a fronteira austríaca o sábado 12 de marzo ás 16:00, dirixíndose a Braunau am Inn, a súa localidade natal, e máis tarde a Linz.^[19] O recibimento entusiasta da poboación austríaca ás tropas alemás sorprendeu ata ao líder nazi Hermann Göring, que chegou a Viena o domingo 13 de marzo para coordinar con Seyss-Inquart os detalles de tómaa do poder polos nazis. Hitler chegou a Viena o 14, aclamado por unha enorme multitude.^[18] A culminación foi a chegada de Hitler a Viena o martes 15 de marzo, declarando a anexión de Austria a Alemaña na Heldenplatz vienesa ante 250 000 simpatizantes.

 

Trala ocupación alemá, estableceuse a supresión da Primeira República de Austria, a conversión de Austria (Österreich en alemán, literalmente Imperio Oriental) na provincia de Ostmark (en alemán Marca Oriental) e a designación de Arthur Seyß-Inquart como gobernador xeral (abolindo o posto de chanceler). Hitler, para lexitimar os eventos de marzo de 1938, anunciou un plebiscito para o 10 de abril de 1938, menos dun mes logo da anexión, que serviría para dar validez ao Anschluss.

A unión con Alemaña tivo o apoio do 99.73 % do electorado.^[20] Non houbo campaña posible a favor do «non», pois inmediatamente trala anexión foran detidas 70 000 persoas en poucos días: xudeus, socialdemócratas e comunistas, así como toda a cúpula política da Primeira República de Austria, entre os que estaban coñecidos líderes políticos como Richard Schmitz, Leopold Figl, Friedrich Hillegeist e Franz Olah. O censo electoral deixou fóra a 400 000 cidadáns (un 10 % dos votantes potenciais), maioritariamente esquerdistas e xudeus. Como curiosidade, en Innervillgraten, unha pequena poboación onde a votación non estivo custodiada pola Wehrmacht, o resultado foi dun 95 % de votos contrarios á anexión.^[21]

A resposta internacional ao Anschluss foi bastante morna: os países aliados da primeira guerra mundial soamente presentaron protestas diplomáticas, sen tomar accións concretas que reverteran a situación, malia que eran, como establecía de xeito específico o Tratado de Versalles, os responsables de impedir a unión política entre Austria e Alemaña. Reino Unido sostivo que os eventos do Anschluss eran irreversibles, aínda recoñecendo que Hitler violentara o tratado de paz. Francia expresouse en similares termos e abstívose de pedir boicot algún contra Alemaña por esta acción. México protestou oficialmente contra o comportamento de Alemaña a través do seu representante na Sociedade de Nacións, Isidro Fabela, con maior dureza que a expresada polos países europeos.^[22]

Dentro de Austria, o Anschluss atopou forte resistencia nos opositores ao nazismo, pero foi asumido como unha situación política inevitable pola maioría da poboación. Os líderes relixiosos católicos e protestantes pediron aos seus fieis non opoñerse activamente á nazificación de Austria por temor a desencadear un conflito sanguento. O cardeal e arcebispo de Viena, Theodor Innitzer, antigo ministro de Asuntos Sociais do terceiro gabinete do chanceler Johann Schober, afirmou: «Os católicos vieneses debemos dar grazas ao Señor pola forma incruenta en que ocorreu este gran cambio político e orar por un gran futuro para Austria. De máis está dicir que, desde agora en diante, todo o mundo debe obedecer as ordes das novas institucións».^[23][24][25]

Robert Kauer, presidente do Consello da Igrexa evanxélica, enviou un telegrama saudando a Hitler nos seguintes termos:

Im Namen der mehr als 330.000 evangelischen Deutschen in Österreich begrüße ich Sie auf österreichischem Boden. Nach einer Unterdrückung, die die schrecklichsten Zeiten der Gegenreformation wieder aufleben ließ, kommen Sie als Retter aus fünfjähriger schwerster Not aller Deutschen hier ohne Unterschied des Glaubens. Gott segne Ihren Weg durch dieses deutsche Land, Ihre Heimat!

«Á súa chegada a chan austríaco, saúdolle en nome dos máis de 330000 alemáns evanxélicos. Tras unha represión que resucitou os tempos máis terribles da Contrarreforma, chega vostede como salvador de todos os alemáns, sen diferencialos pola súa fe, trala dura crise destes últimos cinco anos. Que Deus bendiga o seu camiño cara a esta terra alemá, a súa patria!».^[26]

Utilizando o mesmo argumento, os líderes socialistas e nacionalistas pediron aos seus seguidores a aceptación do Anschluss como un feito consumado.

Pola súa banda, os nazis austríacos apoiaron decisivamente a anexión a Alemaña e colaboraron eficazmente na nazificación de Austria e a súa sociedade. Moitos nazis nativos de Austria, ademais do propio Hitler, chegaron a ocupar cargos destacados dentro da xerarquía política do Terceiro Reich, como Ernst Kaltenbrunner e Arthur Seyss-Inquart, mentres varios centenares de nazis austríacos engrosaron pronto as filas do Partido Nazi, a Gestapo, e da propia SS, sen desmerecer en fanatismo e brutalidade aos seus compañeiros alemáns como foi o caso de integrantes da SS como Amon Göth, Franz Stangl, Gustav Wagner, Eduard Roschmann, Aribert Heim ou Hanns Albin Rauter, todos eles nativos de Austria.

Austria deixou de ser unha nación independente e quedou dividida en 7 distritos análogos aos Reichsgaue da Alemaña nazi. Os seus funcionarios públicos e oficiais do Exército pasaron a depender dos seus pares alemáns, excepto aqueles expulsados dos seus postos por opoñerse ao nazismo ou porque os seus cargos resultaban inútiles en canto Austria perdeu a súa independencia. Da mesma forma todas as leis alemás, especialmente aquelas que prohibían a oposición política ao nazismo, entraron en vigor en Austria, xuntamente co aparello de represión política xa existente en Alemaña, encarnado na Gestapo e a SS. Pola súa banda, o violento antisemitismo do Terceiro Reich foi posto en práctica de inmediato por todo o territorio austríaco, tanto por nazis locais como polos axentes chegados de Alemaña. As grandes comunidades xudías de Viena e Graz foron prontamente sometidas á discriminación hitleriana e resultaron aniquiladas anos despois durante o Holocausto.

En 1943, os aliados, mediante a Declaración de Moscova, recoñeceron a Austria como «a primeira vítima do nazismo» e comprometéronse a restablecer a súa independencia nacional, declarando nulo e sen valor o Anschluss. Porén, os asinantes da declaración tamén advertiron de que o nacional-socialismo austríaco e os seus adherentes asumían plenamente a culpabilidade que lles correspondese por participar en crimes de guerra, na mesma proporción que o Terceiro Reich.

Austria entrou a formar parte do III Reich desde marzo de 1938 ata o final da segunda guerra mundial, cando o goberno interino austríaco declarou o Anschluss null und nichtig («nulo e inválido») o 27 de abril de 1945, establecendo a Segunda República Austríaca. Os vencedores da guerra mantiveron Austria baixo ocupación militar durante varios anos, aínda que tratando a Austria sempre como un país distinto de Alemaña, sen executar unha división do país e mantendo un goberno civil nativo desde o primeiro momento (eventos que non ocorreron en Alemaña). Non se restituíu a plena soberanía austríaca senón tras difíciles negociacións entre a URSS e os EEUU sobre o futuro de Austria, ata que o Tratado para o Restablecemento de Austria Independente e Democrática foi asinado en Viena o 15 de maio de 1955, mentres unha declaración de neutralidade do país foi emitida o mesmo ano, apoiada pola URSS e os EEUU.^[27]

O 27 de abril de 1945, cando a Wehrmacht fora expulsada de case todo o territorio austríaco, instaurouse un «goberno provisional austríaco» en Viena, que foi recoñecido polos Aliados e a URSS prontamente en tanto o novo réxime estaba conformado por líderes políticos opostos ao nazismo desde antes dos sucesos de 1938, como o estadista Karl Renner.

Ao terminar a segunda guerra mundial, pese a que se recoñeceu a Austria como «vítima da agresión nazi», foi preciso iniciar alí un proceso de desnazificación similar ao de Alemaña, ao ser evidente que antes e despois do Anschluss existía unha gran masa de varios miles de nazis austríacos que colaboraran de forma voluntaria e entusiasta co Terceiro Reich.^[28]

Ata a data é motivo de polémica histórica na sociedade austríaca determinar a cantidade real de simpatizantes nazis que existían en Austria no momento do Anschluss, así como o nivel de apoio popular que tivo a agresión alemá. En 1998, o goberno austríaco formou unha «Comisión Histórica» (Historikerkomission)^[29] co fin de avaliar a responsabilidade de Austria polas expropiacións contra os xudeus desde un punto de vista académico antes que legal. Iso non impediu as críticas de historiadores como Raul Hilberg ou Norman Finkelstein.^[30]

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Anschluss

• Álvarez-Prada, Enrique (2002). Langenscheidts Handwörterbuch. Teil II, Deutsch-Spanisch (16.ª ed.). Langenscheidt. ISBN 3468043465. 
• Bukey, Evan Burr (1986). Hitler's Hometown: Linz, Austria, 1908-1945. Indiana University Press ISBN 0-253-32833-0.
• Lukacs, John (2001). The Last European War: September 1939/December 1941. New Haven: Yale University. ISBN 0-300-08915-5. OCLC 46979673. 
• Giblin, James Cross (2002). The life and death of Adolf Hitler (en inglés). New York: Clarion Books. ISBN 0-395-90371-8. OCLC 47658930. 
• Macdonald, Richard G. (2010). Inside the gates: the nazi concentration camp at Ebensee, Austria (en inglés). Xlibris. ISBN 978-1450088169. OCLC 777853398. 
• Parkinson, F. (ed.) (1989). Conquering the Past: Austrian Nazism Yesterday and Today. Wayne State University Press. ISBN 0-8143-2054-6.
• Pauley, Bruce F. (1981). Hitler and the Forgotten Nazis: A History of Austrian National Socialism University of North Carolina Press. ISBN 0-8078-1456-3.
• Scheuch, Manfred (2005). Der Weg zum Heldenplatz: eine Geschichte der österreichischen Diktatur. 1933-1938. ISBN 3-8258-7712-4.
• Schmitt, Hans A. (1959). "The End of the First Republic of Austria". The Southwestern Social Science Quarterly 39 (4): 291–306. 
• Schuschnigg, Kurt (1971). The brutal takeover: The Austrian ex-Chancellor's account of the Anschluss of Austria by Hitler. Weidenfeld and Nicolson. ISBN 0-297-00321-6.
• Schneider, Gertrude (1995). Exile and destruction: the fate of Austrian Jews, 1938-1945 (en inglés). Westport: Praeger Publishers. ISBN 0-275-95139-1. OCLC 31374016. 
• Serrano Migallón, Francisco (2000). Con certera visión: Isidro Fabela y su tiempo. México, D.F.: Fondo de Cultura Económica. ISBN 968-16-6049-8. 
• Stuckel, Eva-Maria (2001). Österreich, Monarchie, Operette und Anschluss: Antisemitismus, Faschismus und Nationalsozialismus im Fadenkreuz von Ingeborg Bachman und Elias Canetti.
• Winchester, Betty Jo (1976). "Hungary and the Austrian Anschluss". East European Quarterly 10 (4): 409–25. 

• Artigo da revista Time sobre o Anschluss Arquivado 11 de marzo de 2007 en Wayback Machine.
• Fotografías de Adolf Hitler en Viena