Ricardo I Orsini

Ricardo I Orsini

Biografía
Nacemento	1230 (Gregoriano) Condado de Flandres
Morte	1303 (72/73 anos) Glarentza, Grecia (en)
Conde palatino de Cefalonia e Zante
década de 1250 – 1304 – John I Orsini (en)  →
Actividade
Ocupación	aristócrata
Outro
Título	Conde
Familia	Casa de Orsini
Cónxuxe	Margarida de Vilearduin
Fillos	John I Orsini
Pai	Mateo I Orsini Maio II. Orsini Matteo I di Cefalonia

Ricardo Orsini (en italiano: Riccardo Orsini), finado en 1303 ou 1304, foi o conde palatino de Cefalonia e Zante desde antes de 1260 até a súa morte en 1303/4, e tamén capitán xeneral de Corfú en 1286–1290, conde de Gravina en 1284–1291. Tamén serviu como bailío anxevino no Principado de Acaia desde 1297 até 1300^[1].

Xeralmente asúmese que Ricardo foi fillo de Mateu Orsini, conde palatino de Cefalonia e Zante, e unha filla do sebastocrátor Xoán Comneno Ducas^[2]. Con todo, dado o longo período entre o comezo do reinado de Mateu nos primeiros anos do século XIII e a data testemuñada da morte de Ricardo, é probábel que outro personaxe fose posto entre Mateu e Ricardo, quizais o «conde Teodoro» referido nun documento de 1264 (posibelmente o fillo de Mateu e o pai de Ricardo)^[3].

Non está claro cando se converteu exactamente Ricardo en conde palatino. Non é rexistrado especificamente polo seu nome nun documento até 1264^[4]. Con todo, segundo o testemuño do cronista Marino Sanudo o Vello, aínda era un menor de idade ao redor de 1262, cando Guillerme II de Villehardouin asumiu a rexencia do condado despois do seu regreso do seu cativerio bizantino^[5]. Algúns autores datan a súa ascensión xa en 1238, a data do último documento en referencia a Mateu Orsini, a miúdo asumido como a data da súa morte^[1]. Se é así, Ricardo foi entón talvez o «Conde de Cefalonia» mencionado nun intento veneciano para formar unha alianza cos gobernantes francos de Grecia en axuda do asediado Imperio latino de Constantinopla^[6].

Xa desde a época do seu pai, o conde palatino era un vasalo do Principado de Acaia, e a través dela, despois do tratado de Viterbo, do Reino de Nápoles. Nesta capacidade Ricardo tamén ocupou o cargo de capitán xeneral de Corfú e Butrinto na costa albanesa en 1286–90^[1][4]. En 1291/92, participou con 100 cabaleiros nunha campaña para axudar ao gobernante de Epiro, Nicéforo I Comneno Ducas, contra os bizantinos que estaban a cercar Ioánnina, xunto con 400-500 cabaleiros aqueos baixo Nicolao III de Saint Omer. A cambio, Nicéforo enviou á súa filla, María, como refén a Cefalonia. Despois que os bizantinos foron repelidos, ela casou co fillo e herdeiro de Ricardo, Xoán I Orsini. Isto espertou a indignación de Nicéforo, quen non fora consultado, e que non se tranquilizou até 1295, cando a xove parella chegou a vivir á súa corte^[1][7][8].

Despois da morte do príncipe de Acaia, Florent de Hainaut, a súa viúva, a princesa Isabel de Villehardouin nomeou a Ricardo para gobernar no seu lugar como bailío e retirouse ao castelo de Kalamata^[9]. O seu goberno parece ser pacífico no que respecta aos conflitos cos gregos bizantinos de Mistrá, pero o tema de sucesión permaneceu aberto xa que Isabel só tiña unha filla, Matilde de Hainaut (nada en 1293). Por suxestión de Ricardo Orsini, a nova herdeira de Acaia comprometeuse co novo duque de Atenas, Guido II de la Roche. O seu matrimonio ocorreu en 1305^[10][11]. Ricardo mantivo o seu cargo até 1300, cando foi substituído por Nicolao III de Saint Omer, a consello do chanceler Benxamín de Kalamata. Isto comezou un período de rivalidade entre Ricardo e Benxamín. En 1303, os amigos de Ricardo na corte convenceron ao novo príncipe Filipe de Savoia para deter a Benxamín, quen foi liberado despois de pagar 20.000 hyperpyróns como rescate. Posteriormente, Benxamín gañouse a confianza do príncipe, e obrigou a Ricardo a renunciar pola mesma suma a cambio da posesión da metade dunha vila, que regresou ao dominio principesco despois da morte de Ricardo^[12].

Ricardo foi asasinado en 1303 ou 1304 por un dos seus propios cabaleiros, un home chamado León^[13][14].

Ricardo casou dúas veces: a súa primeira esposa é descoñecida, e a súa segunda foi Margarida de Villehardouin, irmá da princesa Isabel. Do seu primeiro matrimonio, tivo catro fillos: un fillo, Xoán I Orsini, e tres fillas^[1][2]. Todas as súas tres fillas casaron con membros da nobreza aquea: unha, Guillermina, casou co gran condestable Xoán Chauderon, que morreu en 1294, e despois con Nicolao III de Saint Omer; a segunda casou con Xoán de Durnay, barón de Gritzena; e a terceira casou con Enxelberto de Liederkerque, un sobriño do príncipe Florent de Hainaut, que sucedeu a Chauderon como condestábel^[15]. Do seu segundo matrimonio, Ricardo tivo unha filla, que morreu de nena^[13].

• Bon, Antoine (1969). La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d’Achaïe (en inglés). Paris: De Boccard. 
• Kiesewetter, Andreas (2006). "Preludio alla Quarta Crociata? Megareites di Brindisi, Maio di Cefalonia e la signoria sulle isole ionie (1185-1250)". En Gherardo Ortalli; Giorgio Ravegnani; Pater Schreiner. Quarta Crociata. Venezia - Bisanzio - Impero latino. Atti delle giornate di studio. Venezia, 4-8 mayo de 2004 (en inglés). Venice: Istituto veneto di scienze, lettere ed arti. ISBN 8888143742. 
• Longnon, Jean (1969). "The Frankish States in Greece, 1204–1311". En Wolff, Robert Lee; Hazard, Harry W. A History of the Crusades, Volume II: The Later Crusades, 1189–1311 (en inglés). University of Wisconsin Press. pp. 234–275. 
• Nicol, Donald MacGillivray (2010). The Despotate of Epiros 1267–1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages (en inglés). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13089-9. 
• Setton, Kenneth M. (1976). The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume I: The Thirteenth and Fourteenth Centuries (en inglés). DIANE Publishing. ISBN 0-87169-114-0. 
• Trapp, Erich; Beyer, Hans-Veit; Kaplaneres, Sokrates; Leontiadis, Ioannis (1990). "24307. Ῥιτσάρδος". Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit (en alemán) 10. Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.