Santa Coloma de Gramenet

Santa Coloma de Gramenet
Localización
	41°27′14″N 2°12′40″L / 41.453888888889, 2.2111111111111
Estado	España
Comunidade autónoma	Cataluña
Provincia	provincia de Barcelona
Ámbito funcional territorial	Ámbito metropolitano de Barcelona
Comarca	Barcelonès
Capital	Santa Coloma de Gramenet (en)
Poboación
Poboación	119.862 (2023) (17.123,14 hab./km²)
Número de fogares	21 (1553)
Lingua oficial	lingua catalá
Xeografía
Superficie	7 km²
Bañado por	Río Besòs
Altitude	56 m
Comparte fronteira con	Barcelona ; Sant Adrià de Besòs ; Badalona ; Montcada i Reixac
Organización política
• Alcaldesa	Mireia González Sáez (en) (2024–)
Identificador descritivo
Código postal	08920, 08921, 08922, 08923 e 08924
Fuso horario	UTC+01:00
Prefixo telefónico	934
Código INE	08245
Código territorial IDESCAT	082457
Outro
Irmandado con	Cogoleto (pt) ; Alès ; Telavi ; Herstal (pt) ; Villa El Salvador (pt) ; Huelma ; Cabra ; Kilmarnock (pt) ; Edchera (en) ; Habana del Este (en)
Páxina web	gramenet.cat

Santa Coloma de Gramenet (antigamente Gramenet de Besòs) é unha cidade catalá da provincia de Barcelona. Pertence á comarca do Barcelonès.

Limita cos municipios de Badalona ó leste, Sant Adrià de Besòs ó sur, Montcada i Reixac polo norte, e Barcelona, cidade da que está separada polo río Besòs polo oeste. Cunha poboación de 120.060 habitantes en 2010, é a novena cidade en poboación de Cataluña.

Historia

Diversos achados arqueolóxicos da época neolítica e eneolítica, descubertos dentro do termo de Santa Coloma de Gramenet, pon de manifesto a presenza de agrupacións de humanos polo menos desde o ano 3500 aC. Parece que entre os séculos X e VI aC. chegaron á zona diversas migracións do norte que confluíron pouco tempo máis tarde no asentamento da tribo ibérica dos laietanos, establecida no século VI ou V aC no poboado do Puig Castellar, no extremo norte do actual municipio. Ocupaban toda a franxa costeira desde Sitges ata Blanes, e a súa cultura sobreviviu ata que o forte impacto da conquista romana (século III aC) supuxo o inicio da súa progresiva extinción. O poboado do Puig Castellar foi abandonado probablemente a principios do século II aC.

Apenas hai datos da poboación en época romana e visigótica. Parece que había varias vilas dispersas no val, cerca do Besòs, moi influídas polas cidades veciñas: Baetulo (Badalona), activa ata o século II dC, e Barcino (Barcelona).

Despois do relativo abandono que supuxo a invasión sarracena, a partir do século IX iniciouse a repoboación do sector. Os novos poboadores, vindos do norte, debían coñecer a tradición do martirio de Santa Comba (Comba de Sens, sacrificada polos romanos na Galia no ano 274, cando soamente tiña 17 anos) e é probable que lle dedicasen unha igrexa prerrománica que foi destruída por Almanzor en 985. No mesmo lugar edificouse un templo románico, documentado desde 1019, que subsistiu como parroquial durante máis de sete séculos. Ao redor desta igrexa comezou a formarse o primeiro núcleo urbano, que coexistía con algunhas antigas masías. Esta hipótese sobre a orixe do topónimo "Coloma", defendida polo historiador local Joan Vilaseca Segalés, contrasta coa sostida por outras fontes segundo as cales "Coloma" sería o resultado da evolución da palabra latina "columbarium", nome que os romanos daban ao lugar onde se colocaban as urnas cos restos incinerados dos cadáveres. Isto foi descuberto fai realmente pouco tempo pola recoñecida investigadora Marta López Escobar. A sistemática cristianización de nomes "pagáns" exercida polo poder da Igrexa católica achegou o cualificativo de Santa, tan común, por outra banda noutros topónimos.

Xeografía

Santa Coloma de Gramenet atópase situada ao leste do río Besòs, entre a Serra de la Marina e o plano de Badalona.

Limita ao norte co municipio de Montcada i Reixac, ao sur co de Sant Adrià de Besòs, ao leste co de Badalona e ao oeste co de Barcelona. Desde a praza da Vila de Santa Coloma ata a Plaça de Catalunya de Barcelona só hai 9 km.

A topografía do municipio é bastante accidentada. Perpendicularmente ao río Besòs hai tres serras urbanizadas total ou parcialmente de norte a sur: a Serra de Sant Mateu, Serra de les Mosques d'Ase e a Serra d'en Mena. Estas tres serras forman entre elas dous vales (onde discorrían antigamente arroios): a val de Carcereña (ou val Pallaresa) e a val de Sistrells.

O punto máis alto do municipio é o Turó do Polo ou Puig Castellar, amb 302 m.

Demografía

Evolución demográfica
1900	1930	1950	1970	1981	2000	2009
1.510	12.930	15.281	106.711	140.588	117.127	119.717

Barrios

Deportes

O club máis importante da cidade é o Marfil Santa Coloma, participante da División de Honra da LNFS (Liga Nacional de fútbol sala). Ademais do seu equipo profesional, o "Marfil" ten unha das mellores canteiras de España.

Outro que é moi importante é o equipo de fútbol Unió Deportiva Atlètica Gramenet, participante da Terceira División da Liga española de fútbol.

Tamén xogan varios equipos de baloncesto, entre os cales, o de maior prestixio na actualidade é o Club Bàsquet Santa Coloma, actualmente (tempada 2010 - 2011) na categoría Copa Cataluña, a máis alta antes de pasar a nivel nacional.