Senon

Senon
Tiùb dì-neartachaidh senoin.
Clàr pillteach H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla	Xe
Àireamh	54
Buidheann	Gasan uasal (18)
Ùine	5
Bloca	s
Seòrsa	Gasan uasal
Buadhan stuthach
Dath	Gun dath
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da	131.293(6)[1]
Comh-dhealbhadh atamach	[Kr] 4d10 5s2 5p6
Cor ogsaideachaidh	+8, +6, +4, +2, +1, 0
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	1170.4
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	2046.4
3mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	3099.4
v t e

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an senon le samhla Xe agus àireamh atamach 54.^[2] 'S e gas uasal dlùth a tha ann is chan eil e ag iom-obrachadh ann an suidheachadh àbhaisteach.

Ann an 1898 lorg William Ramsay agus Morris Travers senon nuair a mheilich iad adhar gus an deach e na lionn agus an-sin theasaich iad e. Tha an t-ainm agus an t-samhla a' dol às an Greugais ξένος, 'aineol' no 'aoigh'. Dheataich na gasan aon is aon. Rinn Neil Bartlett a' chiad cho-thàthadh de shenon ann an 1962. Smaoinich e gu bheil e na shenon sia-fhluaraphlatanaid (Xe⁺[PtF₆^–]) ach tha e coltach gum b' e measgadh de shalainn senoin a bha ann.

Cleachdadh senon ann an lampaichean dì-neartachaidh agus ann an èadhradairean airson leanabhan an-abaich.

Ged nach eil senon ag iom-obrachadh gu furasta, tha senon ag obair mar an-fhaireachair ach tha e ro dhaor a chleachdadh gun uidheam ath-chuairteachaidh sònraichte.

1. ↑ http://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm
2. ↑ “senon”. An Seotal. Air a thogail 28mh dhen Chèitean 2017.