Krimpen oan de Isel

Krimpen oan de Isel (Nederlânsk en offisjeel: Krimpen aan den IJssel) is in plak en gemeente yn de provinsje Súd-Hollân. De gemeente telt 29.415 ynwenners (2022) en hat in oerflak fan 8,95 km² (wêrfan 1,28 km² wetter). Binnen de gemeentegrinzen lizze gjin oare kearnen.

Skiednis

Krimpen wurdt it earst neamd yn in dokumint fan 1277. Lykas in soad oare buorskippen is de namme yn de rin fan de tiid op ferskillende wizen skreaun wêrfan Tingenijssel dochs wol de meast ôfwikende namme is. De gemeente leit oan de súdouwer fan de Hollânske Isel en de dyk oan dizze rivier hat ek jierren it ienige plak fan bebouwing west, foar it meastepart pleatsen. Yn dy tiid bestie Krimpen út in oantal min ofte mear op harsels steande wenmienskippen oan de dyk. Yndustry bestie út(û.o.) twa grutte wurkjouwers: it stienfabryk fan Mijnlieff en de skipswerf fan Van der Giessen de Noord.

Op 1 april 1817 ûntstie de gemeente Krimpen oan de Isel troch in ôfspjalting fan Aldertsjerk oan de Isel.

Yn it begjin fan de 20e iuw waard de bebouwing lânynwerts, fan de diken ôf, útwreide en ferlear de gemeente syn agrarysk karakter. Hjoededei binne der noch wol twa wyknammen dy't ferwize nei it agraryske ferline. It westlik gedielte fan Krimpen bestie yn earder tiden benammen út koarte lannen (fan de dyk ôf besjoen) en it eastlik gedielte út wat langere. Tsjintwurdich helje de nammen Kortland en Langeland dy tiid noch yn it sin.

De tijwurking yn de Isel blykte by de wettersneed fan 1953 in grut gefaar te wêzen en yn 1954 waard begûn mei de bou fan de Stoarmfloedkearing Hollânske Isel, it earste deltawurk. Yn 1958 waard dizze foltôge en de byhearrende Algerabrêge dy't Krimpen mei Capelle oan de Isel ferbynt is de earste fêste ferbining tusken de Krimpenerwaard en it gedielte fan Súd-Hollân ten noarden fan de Isel.

Healwei de jierren sechtich hat Krimpen de funksje fan forinzegemeente fan Rotterdam krigen en is doe flink útwreidzjen gien. Wyls is it grutste gedielte fan it grûngebiet folboud. It bestjoer stribbet dernei om in lanlike karakter (rjochte nei de Krimpenerwaard yn it easten te behâlden.

Bûtendyks stie oant 1930 de nôtmole Onverwacht. Yn 1993 hat men de útbaarne mole wer opboud. De mole waard by dizze gelegenheid De Schelvenaer doopt. Dizze mealreeë mole is it ûnderkommen fan in restaurant.

Iepenbier ferfier

De wichtichste ferbinings besteane út busferbinings nei Rotterdam, Schoonhoven, Utert, De Haach en Gouda. Krimpen hat in busstasjon wêr't dizze linen gearrinne. De bussen dogge de lytsere doarpen yn de Krimpenerwaard oan, oant en mei Schoonhoven en Gouda. Flakbij it busstasjon binne it grutste winkelsintrum, gemeentehûs en it plysjeburo wêrtroch't dit gedielte as it sintrum oantsjutten wurde kin. Yn de midden fan Krimpen stiet de brânwarkazerne. Dêrneist is Krimpen oansluten op it netwurk fan de Wetterbus tusken Dordrecht en Rotterdam.

Rikkeraasje

Krimpen hat in swinmbad, in maneezje, in tal sportgelegenheden en in streekmuseum. It leit oan de grins mei de Krimpenerwaard. Yn de direkte omjouwing binne in tal wannel en fytsmooglikheden.

Berne

Rik Grashoff (1961), boukundich yngenieur en politikus (û.o. wethâlder fan Delft en Rotterdam)
Gerard van Walsum (1900-1980), politikus (û.o. boargemaster fan Delft en Rotterdam)