Nymburk

Nymburk
germane Nimburg, germane Neuenburg an der Elbe
urbo
Aviadila vido al la centro de Nymburk
Flago Blazono
Oficiala nomo: Nymburk
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Mezbohemia regiono
Distrikto	Distrikto Nymburk
Administra municipo	Nymburk
Historia regiono	Bohemio
Rivero	Elbo
Situo	Nymburk
- alteco	193 m s. m.
- koordinatoj	50° 11′ 00″ N 15° 02′ 00″ O / 50.18333 °N, 15.03333 °O / 50.18333; 15.03333 (mapo)
Areo	20,54 km² (2 054 ha)
Loĝantaro	15 510 (2024)
Denseco	755,11 loĝ./km²
Tabulo	Mezelba tabulo
Fondo	1275
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	288 02
NUTS 3	CZ020
NUTS 4	CZ0208
NUTS 5	CZ0208 537004
Katastraj teritorioj	2
Partoj de urbo	2
Bazaj setlejunuoj	21
Situo enkadre de Ĉeĥio
Vikimedia Komunejo: Nymburk
Retpaĝo: www.mesto-nymburk.cz
Portalo pri Ĉeĥio

Nymburk estas distrikta urbo en Ĉeĥio. Ĝi havas 15 510 loĝantojn (2024).

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Všechlapy (distrikto Nymburk), Písty, Poděbrady, Kovanice, Kostomlátky, Budiměřice, Bobnice, Hořátev, Kamenné Zboží kaj Dvory.

La urbo estis fondita ĉirkaŭ la jaro 1275 de ĉeĥa reĝo „fera kaj ora“ Přemysl Otakar la 2-a kaj dum tuta mezepoko ĝi apartenis al gravaj urboj en la lando, havante multe da privilegioj. Per siaj fortikaĵoj kaj akvaj fosaĵoj ĝi estis fama kiel „citadelo sur la rivero Elbo“ kaj apogo de reĝa potenco. Grava estis vadejo tra la rivero.

Pri komencoj de homa prisetlado de ĉi tiu loko atestas pratempaj unikaj tumuloj, arkeologie datitaj 3600 jarojn antaŭ Kristo. Ĝi alirebliĝos baldaŭ por publiko. La urbo kreskis kaj riĉiĝis ĝis tridekjara milito (1618-1648). Dum ĝi la urbo estis bruligita, detruita, la fortikaĵoj disrompitaj. La vivo nur malrapide revenis. Pozitiva ŝanĝo estis fondo de la fervojo en la jaro 1870. De tiu tempo la urbo denove konstakte kreskas, oni konstruis fabrikojn, lernejojn, publikajn konstruaĵojn, firmigis bordojn de la rivero kaj konstruis novan ponton kaj akvoelektrocentralon kun naviga kluzo (en la komenco de la 20-a jarcento).

Nuna Nymburk estas moderna centro de la meza Elba baseno, urbo de kulturo, verdaĵo, sporto kaj de multaj historiaj memorindaĵoj. Vidindaj estas preĝejo de sankta Egidio (ĉeĥe Jiljí) el la jaroj 1280-1380 kun rara gotika brika arkitekturo, mezepokaj fortikaĵoj estas tipaj por la urbo; du akvaj fosaĵegoj – parto de la fortikaĵoj kaj historia zono; renesanca urbodomo kaj malnovaj domoj sur la placo de Premislidoj; ekipparto de la maltejo el la fino de 16-a jarcento estas alirebla publike; pesta kolono; eksa akvoturo „Turka turo“; kapelo de sankta Johano Nepomuka, ktp.

El pli novaj arkitektaĵoj estas vizitindaj gimnastikejo de la asocio „Sokol – Falko“, gimnazio, evangelika preĝejo; kolegio de Hus, ponto trans Elbo, teatro, baza lernejo kaj moderna kubisma konstruaĵo de la krematorio.

El la vico de elstaraj urbanoj, verkistoj, poetoj, reĝisoroj, almenaŭ ni prezentu Bohuslav Matěj Černohorský (1684-1742), baroka muzika komponisto. Al lia omaĝo oni aranĝas ĉiujare internacian muzikan festivalon. Fama verkisto Bohumil Hrabal travivis en loka bierfabriko infanecon kaj junecon. En la jaro 1999 la urbo kreis muzean ekspozicion pri lia verko kaj vivo. En la muzeo estas ankaŭ grandproporcia bildo de Alfons Mucha kaj fervoja ekspozicio pri evoluo de la fervojo en la urbo.

Sur krucvojo de la „Boleslavská“ strato kaj la strato „28.října“ estas memortabulo de Josef Šilhart – esperanta instruisto kaj verkisto de utilaj lerniloj kaj manlibroj.

En strato Boleslavská estas memortabulo omaĝe al Josef Šilhart.La urban propagandilon el la ĉeĥa al Esperanto tradukis Jindřiška Drahotová.

En Nymburk okazis de la 25-a ĝis la 28-a de oktobro 2013 konferenco de ĈEA^[1].