Giapòṅ

Al Giapòṅ (Giappone in Itagliàn, 日本 in Giapunéś, scólta'l chè) 'l è 'n stat dl'Àśia urientàla ch'al stà su 6.852 ìśuli ch'i s càtan in d'l Usèan Pasìfic. Al quàtar più grandi i èṅ Honshū, Hokkaidō, Kyūshū e Shikoku ch'i mét'n insém al 97% dal teritòri a 'l incìrca. 'L imperadōr Naruhito mént'r al prim minìstar 'l è Yoshihide Suga.

L'è cgnusû anc cuma 'l Paéś dal Sōl ch'al s léva. I sò abitànt i èṅ da piò ad sènt-vintsèt migliòṅ. La capitàl l'è Tokyo méntar la munéda l'è al Yen giapunéś. In dla regiòṅ ad Chūbu a gh'è anc un vulcàn incóra daśdâ, al Mònt Fuji, élt 3.776 mètar.

Al paéś al gh'à la tèrsa ecunumìa dal mónd e 'l è 'l quàrt espurtadōr. 'L è 'l ùnic stat aśiàtic mémbar dal G7 e dal G8. 'L è squasâ da spés da di taramòt spavintóś cuma qvél che 'l 11 ad Mars dal 2011 ch'l à culpî la regiòn ad Sendai e dal Tōhoku, 9,0 grâd dla scalaróla Richter. Al taramòt, insém a 'l tsunami ch'al s è purtâ a drē, 'l à fat da piò ad vintsìnc-mila mòrt e 'l à dâ vita a 'l diśàstar a la sentràla nucleàra ad Fukushima.

Al sinc sità più grandi dal Giapòṅ i èṅ Tokyo (ch'la gh'à nóṿ miglion 'd abitànt a 'l incìrca), Yokohama, Kyōto, Uśàka, Nagoya e Sapporo.

• Batik