William Wyler

William Wyler
Llun cyhoeddusrwydd o William Wyler (tua 1945).
Ganwyd	1 Gorffennaf 1902  Mulhouse
Bu farw	27 Gorffennaf 1981  Los Angeles
Dinasyddiaeth	Unol Daleithiau America, Y Swistir
Alma mater	Conservatoire de Paris
Galwedigaeth	sgriptiwr, cynhyrchydd ffilm, actor ffilm, cyfarwyddwr ffilm, actor, cyfarwyddwr
Adnabyddus am	The Collector, The Children's Hour, Ben-Hur, The Big Country, Friendly Persuasion, The Desperate Hours, Roman Holiday, Carrie, Detective Story, The Heiress, The Best Years of Our Lives, Mrs Miniver, The Little Foxes, The Westerner, The Letter, Wuthering Heights, Jezebel, These Three
Priod	Margaret Sullavan, Margaret Tallichet
Plant	Catherine Wyler
Perthnasau	Carl Laemmle, Cathy O'Donnell
Gwobr/au	Gwobr Urdd Cyfarwyddwyr America, Gwobr yr Academi i'r Cyfarwyddwr Gorau, Gwobr yr Academi i'r Cyfarwyddwr Gorau, Gwobr yr Academi i'r Cyfarwyddwr Gorau, Gwobr am Gyfraniad Gydol Oes AFI, Golden Plate Award, Irving G. Thalberg Memorial Award, seren ar Rodfa Enwogion Hollywood, Palme d'Or, Gwobr BAFTA am Gyfarwyddo Gorau, Gwobr Golden Globe am Gyfarwyddwr Gorau, Golden Globes

Cyfarwyddwr ffilm Americanaidd o dras Almaenig oedd William Wyler (Willi Wyler; 1 Gorffennaf 1902 – 27 Gorffennaf 1981). Enillodd Wobr yr Academi am y Cyfarwyddwr Gorau, a'r Wobr am y Llun Orau, teirgwaith: Mrs Miniver (1942), The Best Years of Our Lives (1946), a Ben-Hur (1959). Roedd yn nodedig am ei gynigion trylwyr i dynnu lluniau golygfeydd hirion ar un tro.

Ganed Willi Wyler ym Mülhausen, yr Almaen Imperialaidd, i deulu Iddewig. Marsiandïwr o'r Swistir oedd ei dad, ac Almaenes. Cafodd ei ddiarddel o sawl ysgol oherwydd ei gamymddygiad. Fodd bynnag, cafodd ei dderbyn i'r École Supérieure de Commerce yn Lausanne, a dysgodd canu'r fiolin am gyfnod byr yn Conservatoire de Paris. Fe'i gwahoddwyd gan Carl Laemmle, pennaeth Universal Pictures a pherthynas bell ar ochr ei fam, i symud i Unol Daleithiau America i weithio i'r stiwdio. Aeth Wyler yn gyntaf i adran gyhoeddusrwydd Universal yn Efrog Newydd ym 1920 cyn iddo drosglwyddo i safle Universal City yn Nyffryn San Fernando, Califfornia, ac yno gweithiodd yn was swyddfa, gwas celfi, clerc sgriptiau, ac isgyfarwyddwr castio. Erbyn 1924, bu'n isgyfarwyddwr ar ffilmiau byrion ("dau rolyn") yn genre' Gorllewin Gwyllt, a chyfrannodd hefyd at ffilmio'r llun epig Ben-Hur: A Tale of the Christ (1925) dan gyfarwyddiaeth Fred Niblo.^[1]

Ym 1925 cyfarwyddodd Wyler ei ffilm gyntaf, yn genre'r Gorllewin Gwyllt. Byddai'n cyfarwyddo rhyw hanner cant o ffilmiau dau-rolyn eraill yn y genre honno yn ystod ei yrfa. Ymhlith ei luniau mawr bu Jezebel (1938) ac addasiad o'r nofel Wuthering Heights (1939). Yn ystod yr Ail Ryfel Byd gwasanaethodd Wyler yn swyddog yng Nghorfflu Awyr Byddin yr Unol Daleithiau, a chyfarwyddodd y ffilm ddogfen The Memphis Belle.

Wedi'r rhyfel, cyfarwyddodd Wyler sawl ffilm boblogaidd, gan gynnwys The Heiress (1949), Detective Story (1951), Roman Holiday (1953), The Desperate Hours (1955), Friendly Persuasion (1956), a The Big Country (1958). Ei lun olaf oedd The Liberation of L.B. Jones (1970). Derbyniodd Wobr Goffa Irving G. Thalberg ym 1966 a Gwobr yr American Film Institute am Gyflawniad Oes ym 1976. Bu farw William Wyler yn Beverly Hills, Califfornia, yn 79 oed.

• A. Madsen, William Wyler: The Authorized Biography (1973).
• M. Andregg, William Wyler (1979).
• J. Herman, A Talent for Trouble: The Life of Hollywood's Most Acclaimed Director, William Wyler (1995).