Merkùri

Merkùri (symbòl: ) – nômniészô i nôblëższô Słuńcu planeta Słuńcowégò Ùstawù. Je bënową planetą, a temù cãżką do òbserwacje dlô zemsczégò obzéracza (wiedno je bliskò Słuńca). Nimò to je planetą, jaką dozdrzec mòże gòłim òkã (ale leno krótkò przed wschòdã słuńca abò zarô pò zachòdzie) i znónô bëła ju w stôrożëtnëch czasach.

Ùsztôłcenié plónu Merkùrégò szlachùje za Miesądzã: są na nim wielné ùderzeniowi kraterë i prakticzno brak je atmòsferë. Ceplëzna terenu kòlibie sã òd −183 °C do 427 °C. Merkùri ni mô nôtërnëch satelitów.

Pierszé ùdokùmentowóny òbzérczi Merkùrégò sygają pierszégò tësąclecégò p.n.e. Do IV st. p.n.e. grecczi astronomòwie mielë Merkùrégò za dwa niebiesczi cała: pierszé, jaczé je widzec przed wschòdã słuńca, pòzéwelë „Apòllo”; drëdżé, jaczé je widzec leno pò zachòdzie, pòzéwelë „Hermesã”. Z przëczënë chùtczégò ruchù, pòwòdã chtërnégò je krótkô òrbita, Rzëmianie nadalë planece miono kù tczë pòsłańca bògów i patróna hańdlarzów – Merkùrégò.

Astronomicznym symbòlã Merkùrégò jawi sã sztilizowóny kaduceùsz Hermesa – .

Słuńcowi Ùstôw Słuńcowi Ùstôw

Słuńce \| Merkùri \| Wenus \| Zemia \| Mars \| Ceres \| Jupiter \| Saturna \| Ùran \| Neptun \| Orkus \| Pluton \| Haùmea \| Quaoar \| Makemake \| Gonggong \| Eris \| Sedna
Miesądz · pas planétoidów · pas Kùiperô · blón Oortô