Mikrotijelo
Mikrotijela su je tip organela koji je nađen u ćelijama biljaka, protozoa i životinja. Organele porodice mikrotijela uključuju peroksisome, glioksisome, glikosome i hidrogenosome. Kod kičmenjaka, mikrotijela posebno preovladavaju u jetri i bubrezima.[1][2][3][4]
Struktura
[uredi | uredi izvor]
Mikrotijela su obično mjehuraste (vezikulske) organele sfernog (loptastog) oblika, prečnika oko 0,2-1,5 mikrometara.[5] Nađena su u ćelijskoj citoplazmi, a vidljiva su samo pomoću elektronskog mikroskopa. Omotane su jednostrukom fosfolipidnom dvoslojnom membranom, a sadrži matriks mešđućelijskog materijala, uključujući enzime i ostale proteine, ali izgleda da nemaju nikakvog genetičkog materijala za samoreprodukciju[5][6]
Funkcija
[uredi | uredi izvor]Mikrotijela sadrže enzime koji učestvuju u pripremnoj ili prelaznoj fazi biohemijskih reakcija u ćeliji. To im omogućava da razgrađuju masti, alkohole i aminokiseline. Općenito su uključena u detoksifikaciju of peroksida i foto respiraciju kod biljaka. Rzličiti tipovi mikrotijela, imaju i različite funkcije.
Peroksisomi
[uredi | uredi izvor]Peroksisomi su tip mikrotijela koji djeluje kao pomoć tijeli+u u razlaganju velikih molekula i detoksikaciji od rizičnih supstanci. Sadrže enzime sličneoksidazi, koji mogu stvarati vodik peroksid, kao sporedni proizvod enzimske reakcije. Unutar peroksisoma, vodik peroksid se može konvertirati do vode i enzimu sličnih katalaze i peroksidaze.
Glioksisomi
[uredi | uredi izvor]Glioksisomi su specializirani peroksiisomi, nađeni kod biljaka i sluzastih gljiva. Pomažu u pretvaranju rezervnih lipida u ugljikohidrata koji su upotrebljivi za rast biljke. U njima se masne kiseline hydroliziraju do acetil-CoA, pomoću peroksisomnih β-oksidacijskih enzima. Pored peroksiisomnih funkcija, glioksisomi također imaju i ključne enzime glioksilatnog ciklusa.
Historija
[uredi | uredi izvor]Mikrtijela je otkrio i imenovao Rhodin, 1954.[7] Two years later in 1956, Rouiller and Bernhard presented the first worldwide accepted images of microbodies in liver cells.[7] Zatim ih je Christian de Duve sa suradnicima 1965, izolirao iz jetre pacova. De Duve je također vjerovao da je ime mikrotijelo preopćenito i odabrao naziv peroksisom, zbog njegovih međuodnosa sa vodik peroksidom.[8] U 1967., Breidenbach i Beevers su prvi izolirali mikrotijela i iz biljaka koje su nazvali glioksisomim, jer su našli da sadrže enzime glioksilatnog ciklusa.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Alberts B.; et al. (2002). Molecular Biology of the Cell, 4th Ed. Garland Science. ISBN 0-8153-4072-9. Eksplicitna upotreba et al. u:
|author=(pomoć) - ^ Campbell N. A.; et al. (2008). Biology. 8th Ed. Person International Edition, San Francisco. ISBN 978-0-321-53616-7. Eksplicitna upotreba et al. u:
|author=(pomoć) - ^ Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (2004). Biologija 1. Svjetlost, Sarajevo. ISBN 9958-10-686-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds. (2005). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo. ISBN 9958-9344-1-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ a b "Microbodies." Molecular Biology of Plant Cells. Ed. H. Smith. N.p.: University of California, 1978. 136-54. Print.
- ^ Kapur Pojskić L. (2014). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo. ISBN 978-9958-9344-8-3.
- ^ a b de Duve C and Baudhuin P (1966). "Peroxisomes (Microbodies and Related Particles)" (PDF). Physiological Reviews. 46: 303.[mrtav link]
- ^ de Duve C (1969). "The peroxisome: a new cytoplasmic organelle". Proc. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 173 (30): 71–83. doi:10.1098/rspb.1969.0039. PMID 4389648.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]