a

Sellet e vez ouzh ar bajenn pe ar gevrenn-mañ evel un divraz da glokaat e brezhoneg. Mar gouezit tra pe dra diwar-benn danvez ar pennad e c'hellit lakaat ho kouiziegezh da dalvezout dre gemmañ ar bajenn-mañ diouzhtu goude klikañ war al liamm « kemmañ ».

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

  Rannig

a /a/

1. Rannig-verb dirak ur verb (ac'h a-wechoù dirak ur vogalenn), atav war-lerc'h ar rener pe ar renadenn eeun.

   Me a labour ha te a gousk.

   Dour a evez, gwin a staotez.

2. Dirak verb un islavarenn, war-lerc'h ur rener strizh:
   • An hini a vez ken diwisk-se e-nevez riou. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 127.)
   • N'eo ket ar re a vez bet erbedet a ya da goz. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 150.)
   • Ar re a vo tapet a baeo evid ar re all. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 134.)
   • Ar re a glevin oc'h ober trouz a chomo er-maez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 134.)
3. A-wechoù (ral) war-erc'h ur rener amstrizh (Gwelout hag a).

   Mes kerkent ha ma voent diskennet war an douar, ar briñsez a frotas anezhañ gant louzoù a gavas 'barzh ar c'hoad hag e savas dezhañ pastelloù-revr ha kofoù-gar nevez... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 145.)

• An hini a ya buan a ya pell, an hini a ya goustad a ya gwell.
• An hini a vez sot a vez sodet.

Blotadur war he lerc'h.

gwelout: az, a'z

  Estlammadell

1. Rannig estlamm.
   • - A vor! e teuan dit... — (Roparz Hemon, Pirc'hirin ar Mor.)

Blotadur war he lerc'h.

rannig estlamm

  Araogenn

a /a/

1. Araogenn a verk an orin, al lec'h orin pe ar stad orin, kenster eo gant eus. Blotadur war he lerc'h.
2. War-lerc'h ar verboù degouezhout, dont:

   • Dont a Gastell-Paol.

   • « Selaouit, paotred a Vreizh, [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 131.)
3. en troiennoù goulennata a be:
4. dirak anv ar miz

   • en deiz kentañ a viz Mae, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 153.)
   • An deiz kentañ a viz Ebrel e vez tapet ar wrac'h er c'hevell. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 211.) (krennlavar)
   • Pa ra glav (d'?) an deiz kentañ a Vae E pil ar C'hallaoued o gwragez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 326.)

5. da sevel ur bern adverboù: a-benn, ... a-du, ... alies, a-gammigelloù, a-gleiz, a-gorn, a-gostez, alese, alies, a-revr, a vagadoù, a-viskoazh, a-wechoù, a-zu-mañ (ouzhpenn 530 testeniekaet)
6. e troioù-lavar evel war ar patrom a... da..., evel a di da di, a lec'h da lec'h, a zorn da zorn, ha re all)

• Ur gevnidenn diouzh ar mintin
  Sin a wall fin
  Ur gevnidenn diouzh an noz
  Sin a geloù mat antronoz.

• Araogennoù brezhonek, stag  

araogenn

  Furm verb

a /a/

1. Furm displeget ar verb mont, pe monet, trede gour unan, amzer-vremañ, doare diskleriañ, implijet

   evel pennrann an anv-gwan-verb, gwelout aet

   e-barzh ez a, pe ec'h a, pe ac'h a; gwelout a ya hag e ya.

   • Da belec'h ez a?
   • Bremañ ec'h a mat.
   • Piv ac'h a d'ar marc'had war e benn?

   ... 'm eus aon ec'h a da ober glav. KAB 2/62

2. En amzerioù all: ae, aio, eas, afe, aje, hag aet.

• N'a ket da gozh an hini na laosk ket a avel eus e gof. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 310.)

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

  Stagell genurzhiañ

a /a/; ac dirak ur vogalenn.

1. ha
   • Gwr a gwraig. - Gwaz ha gwreg.
   • (Ha kemmadur dre c'hwezhadenniñ war e lerc'h):

   • A phwy all fod yn gadwedig? Marc x. 26
   • Ci a chath. Ki ha kazh

  Rannig

1. Rannig-stagañ
   • Y dyn a welais i.

     An den a welis.

   • Mi gredaf a welaf.

     Me 'gred pezh a welan.

   • Ni wn i ddim am a ddigwyddod.

     N'ouzon tra diwar-benn pezh a zegouezhas.

2. Rannig-verb goulennata:
   • A ddaw ef? A wyddost ti?

     Ha dont a raio? Ha gouzout a rejout?

  Ger-mell strizh

a

1. Ger-mell strizh benel unan : al an ar.
   • A señora. An itron.
   • A cabeza. Ar penn.

  Anv-kadarn

a

1. a, lizherenn
   • a, prima lettera dell'alfabeto.
   • a, come Ancona.
   • dalla a alla z.

  Araogenn

a

1. da
2. cose da fare : traoù da ober

  Troienn

• a casa : er gêr
• a letto : er gwele
• a messa : en oferenn

• A chi parla poco, gli basta la metà del cervello.

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

  Stagell genurzhiañ

a /Distagadur ?/

1. Ha.

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

  Ger-mell strizh

a /Distagadur ?/

1. An.
   • A portaria. Ar borzhierez .
   • A portaria do mosteiro. Porzhierez ar manati.
   • A mulher : ar vaouez
2. Furm ar ger-mell strizh dirak un anv benel unan (as el liester).

• da
• pela

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

  Ger-mell amstrizh

a /Distagadur ?/

1. Ger-mell amstrizh dirak un anv-kadarn pa grog gant ur gensonenn.
   • A boy, a girl, a bird.

     Ur paotr, ur plac'h, un evn.

An dirak ur vogalenn.

• once a year
• twice a day

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

  Araogenn

a /a/

1. Da.
   • Ir a Bretaña.

     Mont da Vreizh.

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

  Stagell genurzhiañ

a /a/

1. Ha.