Fredericia

Fredericia
Alministración
País	Reinu de Dinamarca
Estáu federáu	Dinamarca
Rexón alministrativa	Dinamarca Meridional
Conceyu	Fredericia
Tipu d'entidá	ciudá[1]
Nome oficial	Fredericia (da)
Xeografía
Coordenaes	55°33′52″N 9°45′35″E / 55.5644°N 9.7597°E / 55.5644; 9.7597
Fredericia Fredericia (Dinamarca)
Altitú	16 m
Demografía
Población	41 243 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe	100% de Fredericia
Más información
Fundación	1650
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar) UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Herford, Kokkola, Kristiansund, Šiauliai, Ilulissat y Härnösand
fredericia.dk

Fredericia ye una llocalidá allugada nel conceyu de Fredericia na parte oriental de la península de Xutlandia en Dinamarca, nuna sub-rexón conocida llocalmente como Trekanten o 'El Triángulu'. Foi fundada en 1650 por Federico III, de quien tomó'l so nome. Fredericia cuasi foi escoyida como la capital danesa, por cuenta de la so llocalización central y el so ampliu puertu; sicasí, a la fin Copenḥague retuvo la so titularidá por cuenta de la so población masiva.

La ciudá tien 39.484 habitantes (a 1 de xineru de 2009),^[2] ente que'l conceyu de Fredericia tien una población de 49.690 (2009).

Dempués de la devastación causada pola Guerra de los Trenta Años nuna gran parte fortificada de Xutlandia, el rei Cristián IV diose cuenta de la necesidá de construyir un fuerte en Xutlandia, y decidió qu'esti proyeutu podría ser combináu colos sos planes pa la construcción d'una ciudá grande naquella rexón.

Un campamentu fortificáu foi construyíu nun puntu de tierra llamada Lyngs Odde, cerca del allugamientu actual de Fredericia, con una muralla que s'estendía a entrambos llaos del puntu, protexendo asina'l campamentu de los ataques. Sicasí, les fortificaciones nun yeren perfectes, y cuando'l mariscal de campu sueco Lennart Torstenson invadió Xutlandia, foi capaz de romper les muralles. Foi Federico III quien finalmente foi capaz de completar los planes de fortificación, amás d'añader un fuerte nel lladral cerca de Bers Odde, como suxirió'l mariscal imperial danés Anders Bille.

El 15 d'avientu de 1650 el rei robló un documentu colo cual daba a la ciudá los sos privilexos, y el trabayu de les nueves fortificaciones pudo empezar. En 1651, la ciudá foi nomada como Frederiksodde ('punta de Federico'), en memoria del anterior rei, y el 22 d'abril de 1664, dióse-y el nuevu nome llatinizáu de Fredericia.

Cada 6 de xunetu la ciudá de Fredericia celebra un festival pa conmemorar la Batalla de Fredericia de 1849, na que les tropes daneses llograron una victoria sobre los rebeldes de Schleswig-Holstein que asediaban la ciudá. Unu de los mayores iconos de Fredericia ye'l Landsoldaten ('Soldáu d'infantería'), que s'inauguró'l 6 de xunetu de 1858.^[3]

El ferrocarril llegó a la ciudá en 1866 cola apertura de la llinia Fredericia-Vamdrup, y dos años dempués inauguróse la conexón ferroviaria con Aarhus. Dende la estación de ferrocarril había conexón a la terminal de tresbordadores que llevaben a Strib, al otru llau del Pequeñu Belt, y dende ende podía siguise per tren al traviés de tola islla de Fionia.

Anque la ciudá fortificada había yá perdíu la so relevancia bélica, namái hasta 1909, cuando'l so interior daba muestres de hacinamiento, abolióse oficialmente'l so papel defensivu y dexóse la urbanización nel esterior de les sos muralles. La zona norte poblóse rápido, el puertu d'amplió y en 1915 establecióse'l estelleru de Fredericia. Na ciudá estableciéronse grandes empreses industriales que coles sos descargues al mar contribuyeron a que Fredericia fuera conocida como la ciudá más contaminada de Dinamarca.

L'aumentu del tráficu ente Fredericia y Fionia foi la causa de que se construyera la primer ponte del Pequeñu Belt en 1935 xunto con una nueva estación de ferrocarril que se convirtió nun sitiu de tresferencia ente les más importantes rutes de trenes del país.

Fredericia, como'l restu del país, foi ocupada por tropes alemanes el 9 d'abril de 1940. Hubo dellos tiroteos primero que'l gobiernu danés anunciara la so rindición.

La ciudá creció apresuradamente dempués de la segunda guerra mundial. La gran cantidá d'emplegaos del DSB, el serviciu postal y l'exércitu dexaron la so buelga na ciudá, que nun desenvolvió un dialeutu propiu por cuenta de que la mayoría d'ellos yeren inmigrantes de distintos sitios del país. La ciudá creció escontra'l norte y l'oeste y eventualmente la so área urbana fundir con Erritsø y Snoghøj, que s'incorporaron oficialmente al conceyu de Fredericia en 1970. Shell abrió una gran refinería de petroleu al norte de la ciudá a mediaos de la década de 1960, y en 1984 inauguróse un nuevu oleoductu que tresporta crudu dende les plataformes del Mar del Norte hasta esta refinería. El conceyu municipal enfocóse más, dende los años 1980, a la problemática de la contaminación. En 1996 reconocer a la ciudá polos sos esfuerciu en favor del mediu ambiente.

El conceyu güei ye parte del área metropolitana oriental de Xutlandia con más de 1200 d'habitantes,^[4] y ye la sede del conseyu municipal de conceyu de Fredericia.

La ciudá ye unu de los nuedos de tráficu más grande de Dinamarca, y l'allugamientu del estelleru naval más grande de Dinamarca, el Fredericia Skibsværft A/S.

La ciudá ye un importante cuartel, sede del Reximientu de señales del Exércitu Real Danés (Telegrafregimentet), que s'atopa nos cuarteles de Rye (Ryes Kaserne) y nos cuarteles Bülow (Bülows Kaserne).

• Erik Holtved (1899–1981), etnólogu.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Fredericia.
• Sitiu web oficial de Fredericia (en danés)