Neibritannie

Neibritannie
Topografi vu Neibritannie
Gwässer	PAzifik
Inselgruppe	Bismarck-Archipel
Geographische Lage	6° S, 151° O-5.7388888888889150.738055555562334Koordinate: 6° S, 151° O
Lengi	600 km
Breiti	146 km
Flechi	36.520 km²
Hechschti Hebi	Ulawun 2.334 m
Iiwohner	501.000 14 Einw./km²
Hauptort	Kokopo

Neibritannie (en. New Britain, Tok Pisin Niu Briten, dt. 1885-1914 Neupommern) isch e Insle im Bismarck-Archipel z Melanesie un ghert bolitisch zue Papua-Neiginea. Vor 1885 isch dr ganz Inselarchipel Neubritannien-Archipel gnännt wore.

Neibritannie isch rund 36.520 km² groß un het 501.000 Yywohner. Mit ca. 520 km Lengi un ere Braiti vu 29 km bis maximal 146 km isch s di grescht Insle im Bismarck-Archipel. Dr eschtligscht Punkt isch rund 477 km Luftlinie ewäg vum weschtligeschte Punkt. Syt 1966 isch Neibritannie in zwee Verwaltigsbezirk ufdailt, d Provinze East New Britain un West New Britain, East New Britain isch e weng chlainer, het aber mee Yywohner.

Hauptstadt vun West New Britain isch Kimbe mit 24.000 Yywohner. Di grescht Stadt un Hauptstadt vu East New Britain isch bis zum Vulkanuusbruch vu 1994 Rabaul gsii. E Großdail vu dr Bewohner isch derno uf Kokopo gflichtet un au dert blibe. Wäge däm isch derno Kokopo Provinzhauptstadt wore.

Dur d Insle ziet sich e hochi Bärgchette mit em aktive Vulkan Mt. Sinewit as hegschti Hebig (2438 m). E bsunderi Vulkanlandschaft mit sensible ekologische Regione uf em Land un im kischtenoche Beraich hewt s uf dr Willaumez-Halbinsle. D Insle isch zum Großdail deckt mit Rägewälder.

D Papua sin di eltscht Bevelkerigsgruppe uf dr Insle. Im erschte Johrdöusert v. Chr. sin derno Auschtronesier yygwanderet.

Dr erscht Europäer, wu d Insle entdeckt het, isch dr William Dampier am 27. Februar 1700 gsii, wu dr Insle derno dr Name Nova Britannia gee het. Vu 1885 bis 1899 isch Neibritannie as Bsitz vu dr Neuguinea-Kompagnie Dail vu dr dytsche Kolonie gsii un het Neupommern ghaiße, no dr preußische Provinz Pommern. Vu 1899 bis 1914 isch Neupommern Dail vu dr Koloni Dytsch-Neiginea gsii. Anne 1888 isch d Verwaltig uf Insle Kerawara verlait wore, wu zue Neulauenburg ghert (hite Duke-of-York-Insle), anne 1890 uf Herbertshöhe (hite Kokopo) bi Ralum uf Neupommern, wu si syt 1899 der5no vum Dytsche Rych wytergfiert woren isch. In dr Zyt vu dr dytsche Verwaltig isch aagfange wore mit em Aaböu vu dr langstachelige Bauwulle.

Im Johr 1914 isch d Insle vu auschtralische Druppe eroberet un noch em Erschte Wältchrieg as Mandat vum Velkerbund vu Auschtralie verwaltet w2ore.

Im Pazifikchrieg hän Druppe vum Japanische Chaiserrych am 23. Februar 1942 d Hafestadt Rabaul eroberet un am 8. April isch e Ainhait im weschtlige Neibritannie glandet. Am 15. Dezember 1943 isch dr amerikanische Druppe d Landung bi Cape Gloucester im Nordweschte vu Neibritannie un bi Cape Merkus (dt. bis 1918: Südkap) im Sidweschte glunge. Rabaul isch 1945 drotz heftige Bumbardierige erscht no dr japanische Kapitulation wider zrurkgee wore.

Di wichtigscht Bevelkerigsgruppe vu dr Neibritannie sin d Tolai. D Baining us em Hochland sin mit ihrem rituälle Fyyrdanz un ihrem Penisstab bekannt wore. Derzue git s d Kilenge (an dr Kischte), d Sulka (sidlig vu dr Gazelle-Halbinsle) un d Lakalai zwische Kischte un Gebirg.

 Commons: New Britain – Sammlig vo Multimediadateie

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Neubritannien“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.